|
|
||
| Modern Türklük Araştırmaları
Dergisi (2005), 2/3:54-61 Telif Hakkı © 2005 Ankara Üniversitesi Mak. # 38 |
Journal of Modern Turkish Studies
(2005), 2/3:54-61 Copyright © 2005 Ankara University Art. # 38 |
|
|
|
||
|
Askerlere ve Ailelerine Yardım İçin Kurulan Geçici Müslüman Komitesi: Teşekkül ve Faaliyet (1915 – 1917) CEVDET S. MİNULLİN ÖZET Birinci Dünya Savaşı, hava gücü, tank ve top kullanılması yüzünden kendinden önceki savaşlarla karşılaştırıldığında son derece yıkıcı ve kanlı olmuştur. Savaşın aktif katılımcılarından birisi olan Rusya bu çok büyük sayılardaki can kaybını ve yaralı asker sayısını, mülteci akınını önceden kestirememiş ve hazırlıksız yakalanmıştır. Bu yüzden Tatar nüfus arasında, Rusya imparatorluğundaki diğer milletlerin pek çoğunda olduğu gibi, yaralılara ve savaşa çağrılanların ailelerine yardımda bulunma işleri büyük hız kazanmıştır. Zamanla Müslüman elit çevrelerinde savaş kurbanlarına yardım işine daha organize bir karakter kazandırma fikri olgunlaştı ve bütün ülke çapında hususî bir teşkilât meydana getirme iradesi doğdu. Bu amaçla Rusya'daki Müslüman toplum teşkilâtlarından pek çoğunun davet edildiği bir kongre düzenlendi. Kongre sonunda, yardım işlerinin daha sistemli ve başarılı yürütülebilmesi için ülkedeki bütün Müslüman toplum kuruluşlarının St. Petersburg'da bulunacak “Rusya Müslümanları Toplumsal Teşkilâtlarının Merkez Komitesi” tüzel kişiliğinde birleştirilmesine karar verildi. Fakat üst makamlar, geniş yetkili bir Müslüman teşkilâtının oluşmasını sakıncalı bulduğundan bu karar sadece kağıt üzerinde kaldı ve onun yerine askerlere ve ailelerine yardımı amaçlayan Geçici Müslüman Komitesi hakkında bir yasa tasarısı geliştirildi. Böylece daha kısıtlı yetkilerle 15 Şubat 1915'te Askerlere ve Ailelerine Yardım İçin Kurulan Geçici Müslüman Komitesi'nin faaliyete geçmesi onaylandı. Birinci Dünya Savaşı boyunca yaralı askerlere ve asker ailelerine, mültecilere yardım konusunda büyük hizmetlerde bulunan bu komite 19 Kasım 1917'de Sovyet hükümeti döneminde feshedildi. . ANAHTAR SÖZCÜKLER Birinci Dünya Savaşı, Rusya, Geçici Müslüman Komitesi, Tatarlar, Yardım Kuruluşu (Alındığı tarih 5 Haziran 2005) Tel. (8432) 3153 55 E-posta: tatfac@yandex.ru
|
Temporary Muslim Committee founded for Aid and Supports to Soldiers and their Families: Foundation and Activities (1915-1917) CEVDET S. MİNULLİN ABSTRACT When the World War I compare with previous wars, it is very bloody and destructive because of the use the air forces, tanks and artillery. Russia, one of the active participators to the war, couldn't anticipate the numerous casualties, wounded soldiers ant the refugee streams and was caught unprepared by the war. For this reason, the aid and support activities of the Tatar people to wounded soldier and the families of the soldiers at the war accelerated. The idea to organize aid and support activities to the war victims in Muslim elites matured and a will-power emerged in order to establish a special organisation countrywide. A congress was organised and for this aim, was invited all the Muslim societies in Russia. It was decided that all the Muslim societical organisations in Russia unite under the “Central Committee for Russia Muslim Societical Organisations”; its centre would be in St.Petersburg. But the administrators dangerously evaluated like this an authorized Muslim organisation, and the decision remained on paper only. Instead of its, a law project about the Temporary Muslim Committee was developed. In 15 February 1915, The Temporary Muslim Committee for the Aim to Soldiers and their Families was approved to go into action. During the World War I, the Committee served to the wounded soldiers, the families of the soldiers and the refugees. The Committee was dissolved by Soviet administration in 19 November 1917. KEY WORDS World War I, Russia, The Temporary Muslim Committee, Tatars, Aid Association (Received June 5 2005) Tel. (8432) 3153 55 E-posta: tatfac@yandex.ru
|
|
|
|
 |
|
