Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2005), 2/4:10-25
Telif Hakkı © 2005 Ankara Üniversitesi
Mak. # 49Journal of Modern Turkish Studies (2005), 2/4:10-25
Copyright © 2005 Ankara University
Art. # 49
Görkemli Alim Muharrem Ergin Beğ (1923 Gögye-6 Ocak 1995 İstanbul)
GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
ÖZET
Muharrem Ergin, 1923 yılında, şimdi Gürcistan sınırları içinde bulunan Ahilkelek'e bağlı Gögye köyünde doğmuştur. Prof. Ergin bölgenin ileri gelen Karapapak/Terekeme Türklerinden Kemaloğlu ailesine mensuptur. 1926 yılında Türkiye'ye göç ederek Muş ili Bulanık ilçesine yerleşen ailenin âlim oğlu Muharrem Ergin, Kemaloğlu aile adını gençlik yıllarında çeşitli dergilerde yazdığı yazılarında ve şiirlerinde mahlas olarak da kullanmıştır.
Prof. Dr. Muharrem Ergin eserleri, bizzat yetiştirdiği ya da eserleriyle feyz verdiği öğrencileri ile Türklük biliminde kendi ekolünü kurmuş, Cumhuriyet Türkiyesi'nin yetiştirdiği seçkin bir bilim adamı, toplumunun sorunlarına duyarlı saygın aydınlarından biri idi.
Prof. Ergin'in bilimsel eserleri, Türkolojinin temel alanlarına ait, kaynak eser değerinde dev çalışmalardır. Bu eserlerde ortaya konan görüş ve yaklaşımları ile Prof. Ergin kendisinden sonra gelen kuşaklarda derin izler bırakmıştır. Onun Türk Dil Bilgisi (Istanbul 1958) adlı eseri, bir Türk gramer ekolü kuracak kadar önemli ve dikkate değer görüş ve yaklaşımların ürünüdür. Dede Korkut araştırmaları Muharrem Erginsiz anılamaz. Dede Korkut Kitabı I (Ankara 1958), Dede Korkut Kitabı II (Ankara 1963) çalışmaları Dede Korkut araştırmalarının temel yapı taşıdır. Osmanlıca Dersleri (İstanbul 1958) kitabı yalnızca bir üniversite ders kitabı değildir. Sayısız baskısı olan ve hâlâ yeni baskıları yapılan Orhun Abideleri (İstanbul 1970) yalnızca dar Türkoloji çevresine ait değildir; eser mükemmel girişiyle ülkemizde bilimsel bilginin kamuya nasıl aktarılabileceğinin de seyrek örneklerinden biridir. Türklerin Soy Kütügü (Ebülgazi Han, Şecere-i Terakime) (İstanbul 1974), Kadı Burhaneddin Divanı (İstanbul 1980), Azeri Türkçesi (Istanbul 1971) adlı eserleri bu alanlardaki ilk veya öncü çalışmalar değerindedir. Bu eserler, bugün hâlâ üniversitelerin Türk Dili ve Edebiyatı B ölümlerinin lisans ve lisans üstü programlarında ders kitabı veya kaynak eser olarak okutulmaktadır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Muharrem Ergin, Türklük bilimi, Tülk dili
(E-Yayın tarihi 27 Aralık 2005)
Yazışma:
Yazışma Adresi: Gülşen Seyhan Alışık, Doç.Dr., Marmara Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul. TÜRKİYE. E-posta: seyhanalisik@yahoo.com
The Magnificent Scholar Muharrem Ergin (1923 Gögye-6 January 1995 Istanbul)
GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
ABSTRACT
Muharrem Ergin was born in 1923 in Gögye village, Ahilkelek district situated in the Republic of Georgia. Prof. Ergin's family belonged to the Kemaloglu descendants one of the leading Karapapak/Terekeme Turkish families at that region. His family has migrated to Turkey in 1926 and settled in the Bulanik district, Mus city. Muharrem Ergin was used the name of “Kemaloglu” as pseudonym in his youthful poems which published in numerous periodicals.
Prof. Dr. Muharrem Ergin has established his own school of thought with his own studies or through his scholars who have been enlightened from his studies. He was a distinguished academician educated by Turkish Republic and respected intellectual and very sensitive against his community's problems as well. His scientific studies are giant works, which have source work values belonged to the basic fields of Turcology. Prof. Ergin has left deep footprints on his following generations with his opinions and approaches, which stated on the aforementioned studies.
His work titled Türk Dil Bilgisi [Turkish Grammar (Istanbul 1958)] is a product of important and remarkable approaches since establishing a Turkish grammar school. Researches on Dede Korkut cannot be remembered without Prof. Ergin. His works titled Dede Korku Kitabi I [Book of Dede Korkut I (Ankara 1958)], Dede Korku Kitabi I [Book of Dede Korkut II (Ankara 1963)] are basic foundations of the Dede Korkut studies. His work titled Osmanlica Dersleri [Ottoman Turkish Studies (Istanbul 1958)] is not classified only as the university teaching material. His famous work titled Orhun Abideleri [Orkhun Inscriptions (Istanbul 1970)], which published innumerable editions during last thirty years, is not belonged to narrow Turcology environment but such work is one of the greatest samples in order to teach the scientific knowledge to the public in our country with its excellent introduction. Türklerin Soy Kütügü (Ebülgazi Han, Secere-i Terakime) [Race Register of Turks (Istanbul 1974)], Kadi Burhaneddin Divani [Divan of Kadi Burhaneddin (Istanbul 1980)], Azeri Türkçesi [Azerbaijan Turkish (Istanbul 1971)], are valuable works that reflecting initial or pioneering studies in those fields in Turkey. Aforementioned works are still using at the undergraduate and postgraduate programs of Turkish Language & Literature Departments of the universities as teaching materials..
KEY WORDS
Muharrem Ergin, Turkology, Turkolog
(Published Online December 27 2005)
Correspondence:
Address for correspondence:Gülşen Seyhan Alışık, Assoc. Prof.Dr., Marmara University, Faculty of Science and Letters, Department of Turkish Language and Literature. İstanbul . TÜRKİYE.
E-posta: seyhanalisik@yahoo.com