Modern Türklük Araştırmaları Dergisi/Journal of Modern Turkish Studies (2006), 3/3:7-21, Art.#39

Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2006), 3/3:7-21
Telif Hakkı © 2006 Ankara Üniversitesi
Mak. # 39
Journal of Modern Turkish Studies (2006), 3/3:7-21
Copyright © 2006 Ankara University
Art. # 39

Molla Nasreddin Dergisinde Felyetonlar

ERDOĞAN UYGUR
Ankara Üniversitesi, Ankara

ÖZET

İlk kez Fransa'da matbuat sahasında ortaya çıkan felyeton (1800), başlangıçta tiyatro eleştirilerini konu alan bir tür olarak dikkatleri çeker. Daha sonra türün kapsamı genişleyerek tiyatro eleştirilerinin yanı sıra edebî ve bilimsel görüşlerin sergilendiği bir zemin hâline gelir.

Gazetelerin ana sayfasının altında siyah bir çizgiyle ayrılan bölümde sanat, edebiyat, bilim, sosyal hayat veya politika konularında düzenli olarak yayımlanan felyetonlar kısa bir süre içinde diğer Avrupa ülkelerinde de görülmeye başlanır. Rusya aracılığıyla Azerbaycan matbuatına ve edebiyatına da taşınan bu türün Azerbaycan'daki en önemli uygulayıcısı, yirminci yüzyılın başlarında yayım hayatına başlayan Molla Nasreddin (1906-1931) dergisidir.
Dönemin etkili şair, yazar ve eleştirmenlerinin katkılarıyla dergide yayımlanan felyetonlar, toplumsal sorunları hiciv ve ironi yoluyla ifşa ederler. Cehaletin ve geri kalmışlığın sebeplerini teşhis etmeye ve sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik düşünceler bazen komik, bazen alaycı ve iğneleyici, kimi zaman da sert bir üslûpla dile getirilir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER

Felyeton, basın, edebiyat, Azerbaycan, Molla Nasreddin Dergisi

(Alındığı tarih 15 Kasım 2005)
(Kabul edildiği tarih 10 Şubat 2006)
(E-Yayın tarihi 29 Eylül 2006)

Yazışma:
Yazışma Adresi: Erdoğan Uygur, Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 06100 Sıhhiye/Ankara TÜRKİYE
Tel.: 0505 368 30 97
E-posta: uygur@humanity.ankara.edu.tr

Feuilletons in the Journal of Molla Nasreddin

ERDOĞAN UYGUR
Ankara University, Ankara

ABSTRACT

Feuilleton , appeared first in the French press (1800), was initially considered as a prose type dealing with theatre critics. Then its content have broadened and converted to a base in which literal and scientific views have been proposed besides theatre critics.

Feuilletons, which have been published on the issues such as art, literature, science, social life and politics in a part separates by a black line under the main pages of newspapers, were seen in the other European countries in a short time. The most important prior of this prose type that was conveyed to the Azerbaijan literature by the Russia is the journal of Molla Nasreddin (1906-1931) started publishing in the first years of 20 th century in Azerbaijan.
Feuilletons, which were contributed by the effective authors and criticizers of that period, revealed the societal problems via humour and irony. Thoughts attempting to define and terminate the reasons of illiteracy and scholastic thinking were expressed sometimes in a comic, sometimes in a sarcastic and sometimes in a harsh manner.
KEY WORDS

Feuilleton, the press, literature, Azerbaijan, The Journal of Molla Nasreddin

(Received November 15 2006)
(Accepted February 10 2006)
(Published Online September 29 2006)

Correspondence:
Address for correspondence: Erdoğan Uygur, Dr., Ankara University, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 06100 Sıhhiye/Ankara TÜRKİYE
Tel.: 0505 368 30 97
E-mail: uygur@humanity.ankara.edu.tr


Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2006), 3/3:7-21 Telif Hakkı © 2006 Ankara Üniversitesi Mak. # 39		Journal of Modern Turkish Studies (2006), 3/3:7-21 Copyright © 2006 Ankara University Art. # 39

Molla Nasreddin Dergisinde Felyetonlar ERDOĞAN UYGUR Ankara Üniversitesi, Ankara ÖZET İlk kez Fransa'da matbuat sahasında ortaya çıkan felyeton (1800), başlangıçta tiyatro eleştirilerini konu alan bir tür olarak dikkatleri çeker. Daha sonra türün kapsamı genişleyerek tiyatro eleştirilerinin yanı sıra edebî ve bilimsel görüşlerin sergilendiği bir zemin hâline gelir. Gazetelerin ana sayfasının altında siyah bir çizgiyle ayrılan bölümde sanat, edebiyat, bilim, sosyal hayat veya politika konularında düzenli olarak yayımlanan felyetonlar kısa bir süre içinde diğer Avrupa ülkelerinde de görülmeye başlanır. Rusya aracılığıyla Azerbaycan matbuatına ve edebiyatına da taşınan bu türün Azerbaycan'daki en önemli uygulayıcısı, yirminci yüzyılın başlarında yayım hayatına başlayan Molla Nasreddin (1906-1931) dergisidir. Dönemin etkili şair, yazar ve eleştirmenlerinin katkılarıyla dergide yayımlanan felyetonlar, toplumsal sorunları hiciv ve ironi yoluyla ifşa ederler. Cehaletin ve geri kalmışlığın sebeplerini teşhis etmeye ve sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik düşünceler bazen komik, bazen alaycı ve iğneleyici, kimi zaman da sert bir üslûpla dile getirilir. ANAHTAR SÖZCÜKLER Felyeton, basın, edebiyat, Azerbaycan, Molla Nasreddin Dergisi (Alındığı tarih 15 Kasım 2005) (Kabul edildiği tarih 10 Şubat 2006) (E-Yayın tarihi 29 Eylül 2006) Yazışma: Yazışma Adresi: Erdoğan Uygur, Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 06100 Sıhhiye/Ankara TÜRKİYE Tel.: 0505 368 30 97 E-posta: uygur@humanity.ankara.edu.tr		Feuilletons in the Journal of Molla Nasreddin ERDOĞAN UYGUR Ankara University, Ankara ABSTRACT Feuilleton , appeared first in the French press (1800), was initially considered as a prose type dealing with theatre critics. Then its content have broadened and converted to a base in which literal and scientific views have been proposed besides theatre critics. Feuilletons, which have been published on the issues such as art, literature, science, social life and politics in a part separates by a black line under the main pages of newspapers, were seen in the other European countries in a short time. The most important prior of this prose type that was conveyed to the Azerbaijan literature by the Russia is the journal of Molla Nasreddin (1906-1931) started publishing in the first years of 20 th century in Azerbaijan. Feuilletons, which were contributed by the effective authors and criticizers of that period, revealed the societal problems via humour and irony. Thoughts attempting to define and terminate the reasons of illiteracy and scholastic thinking were expressed sometimes in a comic, sometimes in a sarcastic and sometimes in a harsh manner. KEY WORDS Feuilleton, the press, literature, Azerbaijan, The Journal of Molla Nasreddin (Received November 15 2006) (Accepted February 10 2006) (Published Online September 29 2006) Correspondence: Address for correspondence: Erdoğan Uygur, Dr., Ankara University, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 06100 Sıhhiye/Ankara TÜRKİYE Tel.: 0505 368 30 97 E-mail: uygur@humanity.ankara.edu.tr