Modern T�rkl�k Ara�t�rmalar� Dergisi (2007), 4/3:156-180
Telif Hakk� � 2007 Ankara �niversitesi
Mak. # 47Journal of Modern Turkish Studies (2007), 4/3:156-180
Copyright � 2007 Ankara University
Art. # 47
Sar� Uygurlar�n K�keni
ERK�N EKREM
Hacettepe �niversitesi (Ankara)
1081 ve 1083 y�llar�nda ilk defa �in kaynaklar�nda Huang-t�ou Hui-he (Sar� Ba� Uygur) olarak zikredilen Sar� Uygurlar�n (Sar� Yugurlar), sadece tarih� k�kenleri hakk�nda de�il bu toplulu�un etnik ad� hakk�nda da farkl� g�r��ler bulunmaktad�r. �in kay�tlar�nda bu topluluk Sa-li Wei-wu, Sha-la Wei-kuo-er, Sa-li Wei-wu-er, hatta Huang-fan (Sar� Boylar), Hsi-la Ku-er Huang-fan (Shira YugurSar� boylar), Hsi-la Ku-er Hei-fan (Shira YugurKara Boylar�), Huang Huang-fan (Sar� Sar� Boylar) ve Hei Huang-fan (Sar� Kara Boylar) gibi T�rk�e ile �ince kar���m� etnik adlar ile isimlendirilmektedir. Ara�t�rmac�lar, s�z konusu toplulu�a verilen bu adlar�n�n T�rk�e �Sar� Uygur� oldu�u hakk�nda hem fikirlerdir, ancak isimde ge�en �sar�� s�fat� konusunda tart��malar ya�anmaktad�r.� Bu ara�t�rmada �Sar��n�n �merkez� boy� ya da �lider boy� yani tanr�dan kut alm��l��� iddia eden �asil ve as�l� boyun �zel s�fat� oldu�u ortaya koyulmaya �al���lm�� ve Sar� Uygurlar�n Orhun Uygur devletinin kurucu kabilesi Yaglakar�dan k�ken oldu�u g�r��� ileri s�r�lm��t�r. Neticede, Sar� Uygur toplulu�u tarihte ne kadar etnik de�i�ime u�ram�� olursa olsun �Sar� Uygur� ad�n�n Yaglakar ailesinin �zel konumundan kaynakland��� g�r��� ispatlanmaya �al���lm��t�r.
ANAHTAR S�ZC�KLER
Uygurlar, Sar� Uygurlar, Mo�ollar, Sar� (G�k) T�rk, Sar� T�rgi�ler
Al�nd��� tarih: 28 Eyl�l 2006
Yay�na kabul edildi�i tarih: �15 Aral�k 2006
E-yay�n tarihi: �2 Ekim 2007Yaz��ma:
Yaz��ma Adresi: Erkin EKREM, Dr, Hacettepe �niversitesi Edebiyat Fak�ltesi Tarih B�l�m�, 06532 Beytepe-Ankara.
E-posta: �eekrem@hacettepe.edu.tr
The Origin of Sarı Uygurs
ERK�N EKREM
Hacettepe University (Ankara)
ABSTRACT
In 1081 and 1083, Sar� Uygurs, on which there are different ideas not only on their historical origins but also their ethnic name, were mentioned as Huang-t�ou Hui-he (Sar� Ba� Uygur) in Chinese sources. The Sar� Uygurs were named in Chinese sources as Sa-li Wei-wu, Sha-la Wei-kuo-er, and even Huang-fan (Sar� Boylar), Hsi-la Ku-er Huang-fan (Shira Yugur Sar� Boylar) and Hei Huang-fan (Sar� Kara Boylar), which are the mixture of Turkish and Chinese. Researchers agree on the idea that these names mean �Sar� Uygur� in Turkish, but there are arguments going on about the adjective, namely �sar��. In this article, it is proposed that the �sar�� is the special adjective of �central clan� or �leader clan� receiving grace from God, which is �noble and original�, and is also pointed out that Sar� Uygurs were originated from the Yaglakar, the founder clan of the Orhun-Uygur State. It will also be tried to be proved that no matter how much Sar� Uygurs were ethnically changed in history, their name comes from the special place of the Yaglakar family.
KEY WORDS
Uygurs, Sar� Uygurs, Mongols, Sar� (G�k) T�rk, Sar� T�rgi�
Received September 28 2006
Accepted December 15 2006
Published Online October 2 2007
Correspondence:
Address for correspondence: Erkin EKREM, Dr., Hacettepe �niversitesi Edebiyat Fak�ltesi Tarih B�l�m�, 06532 Beytepe-Ankara.
E-posta: �eekrem@hacettepe.edu.tr.