| Modern Türklük Araştırmaları Dergisi
(2008), 5/1:119-128 Telif Hakkı © 2008 Ankara Üniversitesi Mak. # 8 |
Journal of Modern Turkish Studies (2008), 5/1:119-128 Copyright © 2008 Ankara University Art. # 8 |
|
|
Türkçede Namaz Vakitleri İçin Kullanılan Sözcükler Üzerine NESRİN BAYRAKTAR ÖZET Türklerin İslâm dinini benimsemeleri, Türkçede pek çok değişikliğe neden olmuştur. Bazı dinî terimler Arapça ya da Farsçadan ödünçlenmiş, bazıları için de Türkçe sözcükler türetilmiştir. Günlük ibadetlerden biri olması nedeniyle namazın din terimleri içinde ayrı bir yeri olmuş ve namaz kavramı etrafında da pek çok sözcük Türkçeye girmiştir. Türkçede namaz kavramının adlandırılması için Arapça salat sözcüğünden çok Farsça namaz sözcüğünün kullanıldığı görülmektedir. Namaz sözcüğü yoğun olarak kıl- yardımcı fiiliyle bir arada kullanılmakla birlikte başka yardımcı fiillerle de kullanılmıştır. İslam dinine göre farz olan beş vakit namazın her bir vakti için kullanılan adlandırmalar oldukça ilgi çekici ve çeşitlidir. Sabah ve öğle vakitlerinin beş, ikindi vaktinin dokuz, akşam vaktinin üç, yatsı vaktinin dört farklı sözcükle ifade edildiği görülmektedir. Bu çeşitlilik ve ifade zenginliği namaz kavramıyla doğrudan ilişkili abdest, seccade, ezan, müezzin gibi kavramlarda da kendini göstermektedir. Öte yandan beş vakit namazın dışında kalan namazların adlandırmalarında genelde böyle bir çeşitlilik görülmemektedir. Nafile namaz kavramı için türetilenlerin dışında bunlar için Türkçe adlandırmalar yaygın değildir. ANAHTAR SÖZCÜKLER Namaz, zaman sözcükleri, namaz sözcüğünü içeren birleşik fiiller(Alındığı tarih 17 Kasım 2007) Yazışma:
About the Terms Used in Turkish for Different Prayer Times NESRİN BAYRAKTAR ABSTRACT Conversion of Turks into Islam resulted in many changes in Turkish. Words for some religious concepts were borrowed from either Arabic or Persian while new words were coined in Turkish for some other concept. As a daily routine practice of worship, namaz (daily prayer) has a special place among religious terms as many words in hyponymic relationship to namaz were borrowed into Turkish. It seems that the concept of daily prayerin Turkish is represented mostly by Persian word namaz rather Arabicwordsalat. The word namaz is mostly used with the auxiliary kıl- while other auxiliaries were also used with this term. The naming of times of prayer as a religious duty is interesting and varied. It was interesting to note in this study that dawn (sabah) and midday (öğlen) prayers were represented by five different words while midafternoon (ikindi) prayer had nine names. Evening (akşam) prayer had three names and the nightfall (yatsı) prayer were referred to with four different words. This variety of lexical representation is also seen with concepts that are directly related to daily prayersuch as ablution (abdest), prayer rug (seccade), call for the prayer (ezan), and muezzin (müezzin). However,such a variation does not apply to all prayers other than daily routine ones. Except for words coined for supererogatory (Nafile) prayer, coinage from Turkish is not common. KEY WORDS Prayer, expressions of time, auxiliary verbs containing namaz.
Correspondence:
|
||
|
|
 |
|
