Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2008), 6/1:43-58

Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2009), 6/1:43-58
Telif Hakkı © 2009 Ankara Üniversitesi
DOI: 10.1501/MTAD.6.2009.1.5
Journal of Modern Turkish Studies (2009), 6/1:43-58
Copyright © 2009 Ankara University
DOI: 10.1501/MTAD.6.2009.1.5

Sarı Uygur Türkçesinde Soluklu Ünlüler ve Eski Türkçe Ünlü Sistemi ile Bağlantısı

Eyüp BACANLI
TOBB Üniversitesi, Ankara

ÖZET
Bu makalede, Hakas Türkçesindeki bazı yardımcı fiilli analitik şekiller temelinde Türkçede Slav türü bitmiş görünüş bildirmenin mümkün olup olmadığı ele alınacaktır. Bu tür tanımların, Türk dil türlerinin ilk gramerlerinin yazımından itibaren mevcut olduğu görülmektedir. Rusya Türkoloji çevrelerinde artık Slav tipi görünüşün (yani vid’in) Türk dil türlerinde var olmadığı konusunda sağlam bir görüş birliği vardır. Ancak bu tür tanımlar Türkolojinin diğer merkezlerinde hâlâ görülebilmektedir. Makalede öncelikle Slav tipi bitmiş görünüşün temel özellikleri üzerinde durulacak, ardından Hakas Türkçesindeki -IbIs-, -(p) sal-, -(p) bar-, -(p) kel- analitik şekillerinin bitmiş görünüş bildirme kapasitesi sorgulanacaktır.

ANAHTAR KELİMELER:
Slav türü bitmiş görünüş, Hakas Türkçesi, yardımcı fiiller, kılınış.

(Alındığı tarih: 28 Haziran 2008)
(Kabul edildiği tarih: 30 Kasım 2008)
E-yayın tarihi: 13 Nisan 2008)

Can Turkish Verb Indicate Slavic-type Perfective Aspect?

Eyüp BACANLI
TOBB University, Ankara

ABSTRACT
In this paper, it will be analyzed if it is possible to indicate Slavic genre of perfective aspect for Turkish dialects, on the basis of certain analytical forms with auxiliaries in Khakas Turkish. It is observed that such definitions have been existed from the beginning of the first grammars of Turkish dialects. In the Russian Turkology milieus, there is a steady consensus on the absence of Slavic-type perfective aspect (i.e. soverşennıy vid) in the varieties of Turkish language. However, this kind of qualifications may be seen in the other Turkology centers. In the paper, firstly, the essential characteristics of Slavic-type aspect will be analyzed, then the indicative capacity of perfective aspect of analytical forms in Khakas Turkish as -IbIs-, -(p) sal-, -(p) bar- and -(p) kel- will be examined.

KEYWORDS:
Slavic-type perfective aspect, Khakas Turkish, auxiliaries, actionality.

(Received June 28 2008)
(Accepted November 30 2008)
(Published Online April 13 2009)

Yazışma/Correspondence:
Yazışma Adresi/Address for correspondence : TOBB Üniversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Söğütözü-Ankara, TÜRKİYE.
E-posta: ebacanli@etu.edu.tr


Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2009), 6/1:43-58 Telif Hakkı © 2009 Ankara Üniversitesi DOI: 10.1501/MTAD.6.2009.1.5		Journal of Modern Turkish Studies (2009), 6/1:43-58 Copyright © 2009 Ankara University DOI: 10.1501/MTAD.6.2009.1.5

Sarı Uygur Türkçesinde Soluklu Ünlüler ve Eski Türkçe Ünlü Sistemi ile Bağlantısı Eyüp BACANLI TOBB Üniversitesi, Ankara ÖZET Bu makalede, Hakas Türkçesindeki bazı yardımcı fiilli analitik şekiller temelinde Türkçede Slav türü bitmiş görünüş bildirmenin mümkün olup olmadığı ele alınacaktır. Bu tür tanımların, Türk dil türlerinin ilk gramerlerinin yazımından itibaren mevcut olduğu görülmektedir. Rusya Türkoloji çevrelerinde artık Slav tipi görünüşün (yani vid’in) Türk dil türlerinde var olmadığı konusunda sağlam bir görüş birliği vardır. Ancak bu tür tanımlar Türkolojinin diğer merkezlerinde hâlâ görülebilmektedir. Makalede öncelikle Slav tipi bitmiş görünüşün temel özellikleri üzerinde durulacak, ardından Hakas Türkçesindeki -IbIs-, -(p) sal-, -(p) bar-, -(p) kel- analitik şekillerinin bitmiş görünüş bildirme kapasitesi sorgulanacaktır. ANAHTAR KELİMELER: Slav türü bitmiş görünüş, Hakas Türkçesi, yardımcı fiiller, kılınış. (Alındığı tarih: 28 Haziran 2008) (Kabul edildiği tarih: 30 Kasım 2008) E-yayın tarihi: 13 Nisan 2008) Can Turkish Verb Indicate Slavic-type Perfective Aspect? Eyüp BACANLI TOBB University, Ankara ABSTRACT In this paper, it will be analyzed if it is possible to indicate Slavic genre of perfective aspect for Turkish dialects, on the basis of certain analytical forms with auxiliaries in Khakas Turkish. It is observed that such definitions have been existed from the beginning of the first grammars of Turkish dialects. In the Russian Turkology milieus, there is a steady consensus on the absence of Slavic-type perfective aspect (i.e. soverşennıy vid) in the varieties of Turkish language. However, this kind of qualifications may be seen in the other Turkology centers. In the paper, firstly, the essential characteristics of Slavic-type aspect will be analyzed, then the indicative capacity of perfective aspect of analytical forms in Khakas Turkish as -IbIs-, -(p) sal-, -(p) bar- and -(p) kel- will be examined. KEYWORDS: Slavic-type perfective aspect, Khakas Turkish, auxiliaries, actionality. (Received June 28 2008) (Accepted November 30 2008) (Published Online April 13 2009) Yazışma/Correspondence: Yazışma Adresi/Address for correspondence : TOBB Üniversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Söğütözü-Ankara, TÜRKİYE. E-posta: ebacanli@etu.edu.tr