|
Moğol Kişi Adları
Bülent Gül
Ankara
ÖZET
Bu araştırmada Moğollarda kişi adı olarak kullanılan adlar üzerinde durulmuştur. Araştırmada temel olarak ad vermenin toplum hayatı içindeki önemi ile ad verilmesinde gözetilen sebepler incelenmiş; Moğollarda çocuklara ad verilirken ne tür adların seçildiği ve bu adların hangi sebeplerle verildiği tarafımızdan yapılan bir sınıflandırma içinde verilmiştir. Ayrıca, araştırmada Moğollarda görülen ad verme gelenekleri ile ilgili olarak hem tarihî kaynaklarda, hem de kendi gözlemlerimizle elde ettiğimiz bilgiler de kullanılmıştır. Tarih boyunca bozkır hayatı yaşayan Moğollarda, genel olarak eski yaşam tarzlarından kaynaklanan gelenekler çerçevesinde çocuklara ad verildiği söylenebilir. Ayrıca, bağlı bulundukları Lamaizmin etkisi ile dinî adları da, ad olarak şeçtikleri görülmektedir. Moğolların geçirmiş olduğu siyasî yaşamın da ad vermede etkili olduğu bilinmektedir. Son yıllarda büyük bir değişim yaşanarak, genelde kişi adı olarak pek kullanılmayan önemli tarihî kişiliklerin adlarının verilmeye başlandığını yapılan araştırmalar göstermektedir. Araştırma, kişi adlarının, milletlerin kültüründe ne kadar önemli olduğunu ve tarih boyunca yaşananların ve etkileşimlerin ne denli etkili olduğunu göstermesi açısından da önemli sonuçlar vermektedir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Moğol, Altayistik, Ad Bilimi, Kişi Adları.
Alındığı tarih: 10 Ocak 2010
E-yayın tarihi: 26 Nisan 2010
Yazışma:
Yazışma adresi: Bülent GÜL, Dr., Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Beytepe/ANKARA.
E-posta:bulentg@hacettepe.edu.tr
Mongolian Personal Names
Bülent Gül
Ankara
This study, focusing on the Mongolian personal names, deals both with the social importance of giving names and the factors behind naming children. Relatedly, the study offers a categorisation explaining what names are given and what reasons become influential in the naming process. Information on the Mongolian naming tradition as explained in this study is a combination of both the historical information in related sources and the author’s personal observations. The general consideration is that the Mongols, who have actually had a nomadic style of life throughout history, have named their children on the basis of their traditional life practices. On the other hand, Lamaism, as their religion, has been a factor in giving the names of religious origin. Similarly, socio-political processes also appear as a factor in giving names. Recent studies in this context has revealed that the names of historical figures are widely given to children, as a newly observed practice. The study underlines the fact that naming process, as a significant cultural practice, reflects how important a place historically experienced processes and interactions occupy in the lives of nations.
KEY WORDS
Mongolian, Altaistics, onomastics, anthroponymy, personal names.
(Received January 10 2010)
(Published Online April 26 2010)
Correspondence:
Address for correspondence : Bülent GÜL, Dr.,Hacettepe University, Faculty of Letters, Department of Turkish Language and Literature, Beytepe/ANKARA.
E-posta:bulentg@hacettepe.edu.tr
|
