Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2010), 7/1:269-294 Telif Hakkı © 2010 Ankara Üniversitesi DOI: 10.1501/MTAD.7.2010.1.15		Journal of Modern Turkish Studies (2010), 7/1:269-294 Copyright © 2010 Ankara University DOI: 10.1501/MTAD.7.2010.1.15
Kırgızcanın İçkilik Ağızlar Grubunda Birincil Uzun Ünlüler ve İzleri Ufuk Deniz Aşçı Konya ÖZET Her gelişmiş dilin, başka dillerden giren ses ve sözcüklere karşı bir savunma sistemi vardır. Bu sayede yabancı ses ve sözcükleri kabul ederlerken, onlarda bir takım değişmeler yaparlar, sesi veya sözcüğü kendi sistemine uygun hâle getirirler. Türkçe ise “ünlü ve ünsüz uyumları” sayesinde kendi yapısını korumaktadır. Bu makalede, Türkçeye yabancı olan /f/ sesinin, Oğuz grubu Türk lehçelerinden sonra en kalabalık topluluğu oluşturan Kıpçak grubu Türk lehçelerindeki durumunu tespit ettik. Bu tespitten hareketle genel bir durum değerlendirmesi yaptık. Türkçeye yabancı olan /f/ sesinin, köklü yazı dili geleneği olan bölgelerde; Arap, Fars ve Osmanlı kültür dairesinde kalan Türk boylarının yaşadığı yerlerde korunduğunu gördük. Özellikle yazı dilinde korunan /f/ sesinin, halk arasında çoklukla Türkçeye yabancı olmayan bir sese dönüştürüldüğüne şahit olduk. Rus dil politikaları sonucu türetilen yeni yazı dillerine sahip “Kazak, Kırgız, Karakalpak, Nogay, Karaçay-Malkar, Kumuk” Türkçelerinin kuralları, 20’nci yüzyılın başlarından itibaren ağız özelliklerine göre şekillendirildiği için, buralarda /f/ sesinin genellikle Türkçeleştiği görülmektedir. Bu lehçelerde Rusça aracılığı ile giren alıntı sözcüklerdeki /f/ sesleri, Rusçanın ve Rus politikalarının etkisi ile korunmuştur. ANAHTAR SÖZCÜKLER Kıpçak Grubu Türk Lehçeleri, /f/ Sesi, Alıntı Sesler, Kuzeybatı Grubu Türk Lehçeleri, Yazı Dili, Konuşma Dili. Alındığı tarih: 13 Mart 2010 E-yayın tarihi: 26 Nisan 2010   Yazışma: Yazışma adresi: Ufuk Deniz Aşçı, Yrd.Doç.Dr.,Selçuk Üniversitesi,Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Konya E-posta: ufukdas@gmail.com A Case-Study on The Usage of The Borrowed Sounds in Turkish: /f/ Sound in The Turkish Dialects of North-Western Kipchak Group Ufuk Deniz Aşçı Konya In every language, a defense system exists against the sounds and words introduced from other languages. Because of this mechanism, they make some modifications in them, or adapt the sound or the word to their own system in the process of accepting foreign sounds or words. Turkish can, on the other hand, preserve its own structure thanks to “vowel and consonant coherences”.  In this article, we have identified the usage of /f/ sound, which is alien to Turkish, in the Turkish dialects of Kipchak group, which constitutes the most crowded group after the Turkish dialects of Oghuz group. We have made a case-study based on this identification. We have seen that /f/ sound, which is alien to Turkish, is preserved in regions in which a deep-rooted tradition of literacy exists and in which Turkish communities live within the Arabian, Persian and Ottoman cultural circle. We have witnessed that mostly /f/ sound, which is preserved in written language, has been converted into a sound among speakers which is not alien to Turkish. Because the rules of “Kazakh, Kirghiz, Karakalpak, Nogay, Karacay-Malkar, Kumuk” Turkish, which have new written languages derived as a result of Russian foreign policies, have been shaped since the early 20th century in accord with the characteristics of the dialect, the /f/ sound is seen to have become more Turkish in them. In these dialects, the /f/ sounds in the words borrowed via Russian have been preserved under the influence of Russian, the language, and Russian policies. KEY WORDS Turkish dialects of Kipchak group, /f/ sound, borrowed sounds, North-western group Turkish dialects, written language, spoken language. (Received March 13 2010) (Published Online April 26 2010) Correspondence: Address for correspondence: Ufuk Deniz Aşçı, Assoc.Prof.Dr., Selçuk Universiy, The Institute of Turkish Researches, Konya-Turkey E-posta:  ufukdas@gmail.com