|
Sententsiya kak tekst maloy formı (Na materiale uzbekskogo i angliyskogo yazıkov) / Kısa Metin Türü Olarak Vecize (Özbekçe ve İngilizce Malzeme Temelinde)
Zarrina. I. SALIYEVA
ÖZET
Bu makale, bir yandan düşünsel ağırlık, diğer yandan biçimin kısalığı bakımından aforistik metnin bir türü olarak vecizenin stilistik olarak kullanımına ayrılmıştır. Metin dilbilimi çerçevesinde vecizenin incelenmesi, vecizenin biçimsel ve semantik açıdan kendi kendine yetme, tematik belirlilik, bütünlük, ayrılık ve temsil (nomination) gibi bakımlardan küçük metin biçimi olarak sayılmasına imkân verir. İngilizce ve Özbekçedeki vecize, “metin içinde metin” olarak edebî metinlerde ve basında aktif bir biçimde işlev görmektedir ve yazarın bireysel algılamasının en önemli unsurudur. Bu bakımdan vecize, içerik bilgisini söze döken “temsil” araçlarından biri olarak ortaya çıkar. Özbekçe ve İngilizcedeki vecizelerde “temsil”in aracı olan dil malzemesinin analizi, vecizelerin biçiminin kısalığı, stilistik unsurların kullanımı, stilistik algılamanın uyuşması gibi özellikler taşır. Vecizenin ayırıcı özelliği küçük bir metin biçimi olarak onun ayrılığıdır. Vecize bir bağlamdan bağımsız bir yargı olarak çıkarılıp başka bir bağlamda kullanılabilir. Bu bakımdan başka bir metne gönderme yapan özerk bir konuma sahip olan vecize, metinlerarası bir olgu olarak ele alınabilir. Sonuç olarak İngilizce ve Özbek Türkçesinde vecize küçük bir metin biçimi ve içerik bilgisini söze döken biçim-içerik unsurlarının ayrılığını sağlayan “temsil” aracıdır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
vecize, üslup vasıtası, metin, metinler arası, temsil
Alındığı tarih: 18 Mayıs 2010
E-yayın tarihi: 15 Temmuz 2010
______________________________________________________________________
Quotation as a form of little text (on the material of Uzbek and English languages)
Zarrina. I. SALIYEVA
ABSTRACT
This article dedicated to a study of stylistic device quotation that is consider as a kind of aphoristic text, characterizing on the one hand with load of meaning, on the other hand with brevity of form. Consideration of quotation in the theme of linguistics permits to apply it as a form of little text, which characterized with formal and semantic self-sufficiency, theme specificity, completeness, parting and with nomination. Quotations of English and Uzbek languages actively function in the structure of fiction and journalistic, that is coming out as “text in the text” and significant component of individual view of the world. In this respect, quotation takes one of the means of “nomination”, which tells conceptually significant information. According to lingual material, means of “nomination” in the quotation of English and Uzbek languages are brevity of form, usage of stylistic devices and convergence of stylistic devises. As a form of little text, parting considered as distinctive feature of quotation, which could be isolated from the context as independent opinion and used in other contexts. In this aspect quotation could be examine as intertextual event that have free-standing status and suppose reference to other text.
The above allows drawing a conclusion that quotation of English and Uzbek languages regarded as one of the means of “nomination”, which tells conceptually significant information.
KEY WORDS
quotation, stylistic device, text, nomination, intertext.
(Received May 18 2010)
(Published Online July 15 2010)
Yazışma/Correspondence:
Yazışma Adresi/Address for correspondence : Semerkand Yabancı Diller Enstitüsü (Samarkandskiy Institut Inostrannıh Yazıkov, Samarkand, Özbekistan.
E-posta: zarrinasalieva@mail.ru
|
