Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2007), 4/4:113-124

Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2007), 4/4:113-124
Telif Hakkı © 2007 Ankara Üniversitesi
Mak. # 61
Journal of Modern Turkish Studies (2007), 4/4:113-124
Copyright © 2007 Ankara University
Art. # 61

SSCB Eğitim Siyaseti Temelinde M. Geldiyev ve G. Alpaarıf'ın Türkmen Dilinin Grammatikası (1929)

G. Selcan Sağlık
Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi

Çarlık Rusyası'nın son bulduğu 1917 Ekim devrimiyle birlikte, yeniden biçimlenen Sovyet sistemi, kendisini ayakta tutacak "Sovyet insanı tipini" (Homosovyeticus'u) yetiştirmeyi amaçlamıştır. Komünist Parti Örgütlerinin teori safhasındaki programlarını hayata geçirmeye çalışan Sovyet sistemi, uygulamaları sırasında teori döneminde tasarımında olmayan birçok problemle karşılaşmış ve bunları aşmak için de beklenenin üzerinde harcamalar yapmak zorunda kalmıştır. Bunların öncelikli olanı da eğitim olmuştur. Muhammed Geldiyev ve G. Alpaarıf tarafından hazırlanan ve 1929 yılında yayımlanan Türkmen Diliniñ Grammatikası adlı eser, Türkmen Türkçesindeki ilk gramer kitabı olmamakla birlikte, Türkmen gramerciliğinin ilklerindendir ve Sovyet sisteminin halklara kendi kültürlerini ancak sosyalist içerik taşımak şartıyla koruma imkânı verdiğini kanıtlayan örnekler gösterir.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Çarlık Rusyası, Ekim devrimi, Sovyet insanı tipi, SSCB eğitim sistemi, Türkmen Dilini? Grammatikası.

Alındığı tarih: 30 Kasım 2007
Yayına kabul edildiği tarih: 10 Aralık 2007
E-yayın tarihi: 3 Ocak 2007

Yazışma: G. Selcan Sağlık, Araş.Gör. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, 06100 Sıhhiye, Ankara. TÜRKİYE. E-posta: saglik@humanity.ankara.edu.tr

URSS Educational Policy and M. Geldiyev ve G. Alpaarıf'ın
Türkmen Dilinin Grammatikası (1929)

G. Selcan Sağlık
Ankara University, Faculty of Letters

ABSTRACT

Soviet system which is reconstructed with the 1917 October Revolution, has aimed to educate "Soviet citizen model" (Homosovieticus) for remain itself standing. Soviet system has tried to put into practice programs of Communist Party Organizations. It has faced a lot of problems and it has to made over expenses of it's expectations. One of the most important expense was education. The work, which was prepared M. Geldiyev and G. Alparıf and published in 1929, Türkmen Diliniñ Grammatikası is not the first grammer book in Turkmen Turkish but it is one of the premiers and it gives examples that show the Soviet system gives opportunity to nations for keeping their cultures only in socialist contents.

KEY WORDS
Czardom Russia, October Revolution, Soviet citizen model, education system of SSSR, Grammer of Turkmen Turkish.

Received November 30 2007
Accepted December 10 2007
Published Online January 3 2008

Correspondence: G. Selcan Sağlık, Research Assist. Dr., Ankara University, Faculty of Letters, Department of Modern Turkish Dialects and Literature. 06100 Sıhhiye, Ankara . TÜRKİYE. E-mail: saglik@humanity.ankara.edu.tr

<<


Modern Türklük Araştırmaları Dergisi (2007), 4/4:113-124 Telif Hakkı © 2007 Ankara Üniversitesi Mak. # 61		Journal of Modern Turkish Studies (2007), 4/4:113-124 Copyright © 2007 Ankara University Art. # 61

SSCB Eğitim Siyaseti Temelinde M. Geldiyev ve G. Alpaarıf'ın Türkmen Dilinin Grammatikası (1929) G. Selcan Sağlık Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çarlık Rusyası'nın son bulduğu 1917 Ekim devrimiyle birlikte, yeniden biçimlenen Sovyet sistemi, kendisini ayakta tutacak "Sovyet insanı tipini" (Homosovyeticus'u) yetiştirmeyi amaçlamıştır. Komünist Parti Örgütlerinin teori safhasındaki programlarını hayata geçirmeye çalışan Sovyet sistemi, uygulamaları sırasında teori döneminde tasarımında olmayan birçok problemle karşılaşmış ve bunları aşmak için de beklenenin üzerinde harcamalar yapmak zorunda kalmıştır. Bunların öncelikli olanı da eğitim olmuştur. Muhammed Geldiyev ve G. Alpaarıf tarafından hazırlanan ve 1929 yılında yayımlanan Türkmen Diliniñ Grammatikası adlı eser, Türkmen Türkçesindeki ilk gramer kitabı olmamakla birlikte, Türkmen gramerciliğinin ilklerindendir ve Sovyet sisteminin halklara kendi kültürlerini ancak sosyalist içerik taşımak şartıyla koruma imkânı verdiğini kanıtlayan örnekler gösterir. ANAHTAR SÖZCÜKLER Çarlık Rusyası, Ekim devrimi, Sovyet insanı tipi, SSCB eğitim sistemi, Türkmen Dilini? Grammatikası. Alındığı tarih: 30 Kasım 2007 Yayına kabul edildiği tarih: 10 Aralık 2007 E-yayın tarihi: 3 Ocak 2007 Yazışma: G. Selcan Sağlık, Araş.Gör. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, 06100 Sıhhiye, Ankara. TÜRKİYE. E-posta: saglik@humanity.ankara.edu.tr URSS Educational Policy and M. Geldiyev ve G. Alpaarıf'ın Türkmen Dilinin Grammatikası (1929) G. Selcan Sağlık Ankara University, Faculty of Letters ABSTRACT Soviet system which is reconstructed with the 1917 October Revolution, has aimed to educate "Soviet citizen model" (Homosovieticus) for remain itself standing. Soviet system has tried to put into practice programs of Communist Party Organizations. It has faced a lot of problems and it has to made over expenses of it's expectations. One of the most important expense was education. The work, which was prepared M. Geldiyev and G. Alparıf and published in 1929, Türkmen Diliniñ Grammatikası is not the first grammer book in Turkmen Turkish but it is one of the premiers and it gives examples that show the Soviet system gives opportunity to nations for keeping their cultures only in socialist contents. KEY WORDS Czardom Russia, October Revolution, Soviet citizen model, education system of SSSR, Grammer of Turkmen Turkish. Received November 30 2007 Accepted December 10 2007 Published Online January 3 2008 Correspondence: G. Selcan Sağlık, Research Assist. Dr., Ankara University, Faculty of Letters, Department of Modern Turkish Dialects and Literature. 06100 Sıhhiye, Ankara . TÜRKİYE. E-mail: saglik@humanity.ankara.edu.tr