Çıkış Giriş

ÖZET

Çağdaş Uygur Türkçesinin imlâsı ile ilgili çalışmalar çok yenidir. 1949 yılından bugüne kadar altı kez İmlâ Sözlüğü (İmlâ Lüğati), bir kez de Uygur Türkçesinin Telaffuz Sözlüğü  yayımlanmıştır. Bu çalışmalar  esnasında  1997  yılında hazırlanan  Çağdaş Uygur Edebi Dilinin İmla Lüğiti  ile “Çağdaş Uygur Edebi Dilinin İmlâ ve Telaffuz Seviyesini Tespit Etme Projesi” nde pek çok imlâ meselesi çözülmüş olsa da yine  yeterli olmadığı anlaşılmıştır.  Bundan dolayı 2005 yılından itibaren Uygur edebȋ dilinin imlâsı kurallarını yeniden düzenleme çalışmaları başlatılmıştır. 2010 yılında Çağdaş Uygurcanın İmlâ Sözlüğü  yayımlanmıştır.  Fakat Uygur Türkçesinin imlâsında hâlâ  meseleler  mevcuttur. Bu yazıda uzun yıllar Çağdaş Uygurca öğretme tecrübemden yola çıkarak  Uygur Türkçesinin ünlü ve ünsüzlerinin imlâsı ile ünlü ve ünsüz seslerin imlâdaki meseleleri incelenmiş, Çağdaş Uygur Türkçesinin imlâ meselesinin çözümündeki görüşlerimiz ortaya konmuştur.

ANAHTAR SÖZCÜKLER

Çağdaş Uygur Türkçesi, Uygur edebȋ dili, ünlüler, ünsüzler, imlâ meselesi.

ABSTRACT

Studies on contemporary Uighur Turkish orthography is rather new. Since 1949, Orthography Glossary has been published six times and Pronounciation Dictionary of Uighur Turkish has been published once. In “Orthography glossary of modern Uighur literary language” and in “The project of determining the level of spelling and the pronunciation of modern Uighur literary language” which was prepared in 1997, have already solved a lot of orthographical problems while it has been understood that it wasn’t sufficient. Therefore, since 2005, it has been initiated to reorganize the rules of orthography of Uighur Literary Language. In 2010, “The orthography glossary of modern Uighur Turkish” has been published. But there are still many problems in Uighur Turkish Orthography. In this article, the orthography of vowels and consonants of Uighur Turkish is studied.

KEYWORDS

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

BAŞKAN, Özcan (1967) Lengüistik Metodu, Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
GÖKNEL, Y. (1974) Modern Türkçe Dilbilgisi, İzmir.
Hazirḳi Zaman Uyġur Edebi Tiliniŋ Täläppuz Luġiti, Milletler Neşriyati, 1988 Bei Jing.
Hazirki Zaman Uygur Edebiy Tiliniŋ İmla Luğiti, Şin Jiang Halk Neşriyeti, 2009 Ürümçi.
Uyġurçä-Hanzuçä Luġat, Şin Jiaŋ Helk Neşriyati, 1982 Ürümçi.
Uyġurçä-İngilizce Luġat, Şin Jiaŋ Helk Neşriyati, 1985 Ürümçi.
Uyġur Tiliniŋ İmla Luġiti, Ürümçi 1984.
Uyġur Tiliniŋ İzahliḳ Luġiti, C. I-VI, Milletler Neşriyati, 1991,1992,1993,1994, 1995, 1998 Bei Jing. 
YARİ Ebeydullah, Abdurrahim RAHMAN (2010) Hazirḳi Zaman Uygur Tili, (Cilt 1, Sayfa 568)  Şin Jiang Helk Neşriyati, 2010 Ürümçi.