ÖZET
Atasözleri,   toplumların uzun yıllar boyu edindikleri tecrübelerini kısa ve özlü bir şekilde gelecek kuşaklara aktardıkları zengin içerikli bir kültür hazinesidir. Atasözlerinin tematik olarak değerlendirilmesi, kültür hazinesi olan bu sözlerin içerdiği tecrübelerden gelecek kuşakların verimli bir şekilde yararlanmasını sağlayacaktır. Çiçeklerle ilgili Özbek atasözlerinin değerlendirildiği bu çalışmada, bitkilerin bir grubunu oluşturan çiçeklerin atasözlerine nasıl yansıdığı örneklerle değerlendirilmeye çalışılacaktır. Özbek atasözlerinde çiçeklerden en fazla güle yer verildiği görülür.  Atasözlerinde gül, diken ve bülbül ile birlikte yer almaktadır. Gül, atasözlerinde iyiliğin, güzelliğin, verimliliğin, huzur ve mutluluğun; diken sıkıntı ve güçlüklerin ifadesi olarak değerlendirilmektedir. Bülbül ise sevginin, sevgilinin sembolü olarak atasözlerine yansımıştır. Gül ile birlikte lâle de atasözlerinde ailenin mutluluğunu, uyumunu ifade etmede kullanılmıştır. Gelincik ve sümbül de birer atasözünde yer almış ve bu çiçeklerle ile ilgili tecrübe aktarımı yapılmıştır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Atasözü, çiçek, gül, söz varlığı, sözlü gelenek.

ABSTRACT
Proverbs are the cultural treasure having a pithy content by means of which communities transfer the experience they have gained for years to the next generations in a robust and concise manner. Evaluating the proverbs thematically will enable the future generations to benefit fruitfully from the experiences these statements, deemed a cultural treasure, are made of. In this study,  which focuses on an evaluation of Uzbek proverbs about flowers,  an assessment based on examples has been made of how flowers as part of plants are reflected on proverbs. Uzbek proverbs are mostly seen to contain roses. The rose appears in the proverbs together with thorns and nightingales. The rose is regarded as an expression of the goodness, beauty, fertility, serenity and happiness, while the thorn is that of hardship and adversities. The nightingale is reflected as the symbol of love and lover. Along with the rose, the tulip is used in the proverbs to express the happiness and harmony of the family. The hyacinth and corn poppy also appear in one proverb each, reflecting the experience related to the flowers.

KEY WORDS
Proverb, flower, rose, vocabulary, oral traditions.

KEY WORDS / BIBLIOGRAPHY

ANDREASEN N. C. (1994) “Realiability and Vadlidity of Proverb Interpretation to Asses Mental Status”.   The Wisdom of Many Essays on the Proverb. (Ed. MIEDER, W., A. DUNDAS), The University of Wisconsin Press ,Wisconsin:  218-230.
AKSOY, Ö., A. (1988) Atasözleri Sözlüğü. İnkılap Yayınları: Ankara.
BAKLACI S. (1997) “Atasözlerinin Tasnifinde Kullanılan Sistemler”. V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları: Ankara.
BERDİYAROV, H., R. RESULOV (1984) Özbek Tilining Paremiologik Lugati. Okıtuvçi: Taşkent.
BİRTEK, F. (1944)  En Eski Türk Savları. Ankara.
DİLÇİN D. (2000) Edebiyatımızda Atasözleri. Türk Dil Kurumu Yayınları: Ankara.
ELÇİN, Ş. (1993) Halk Edebiyatına Giriş. Akçağ: Ankara.
EYÜBOĞLU, E.K. (1973) On üçüncü yüzyıldan Günümüze  Kadar Şiirde ve Halk Dilinde  Atasözleri ve Deyimler I. Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii A.Ş: İstanbul.
EYÜBOĞLU, E.K. (1975) On üçüncü yüzyıldan Günümüze  Kadar Şiirde ve Halk Dilinde  Atasözleri ve Deyimler II. Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii A.Ş: İstanbul.
KERAMETOVA, K. M., H. S. KERAMETOV (2000)  Proverbs – Makaller – Poslovitsi. Mehnet: Taşkent.
KURT, İ. (1990) Türk Atasözlerine Psikolojik Bir Yaklaşım. Kültür Bakanlığı Yayınları: Ankara.
MİEDER, W. (2004) Proverbs  A Handbook. Greenwood Pres: London.
MİRZAYEV, T., B. SARIMSAKOV, A. MUSAKULOV (1989) Özbek Halk Makalleri. Gafur Gulam Namidegi Edebiyat Ve Senet Neşriyatı: Taşkent.
MİRZAYEV, T. (1990) “Özbek Folklorining Örgeniliş Tarihi”, Özbek Halk Agzaki Poetik İcadi. Okıtuvçi: Taşkent, 23-48.
 MİRZAYEV, T., B. SARIMSAKOV, A. MUSAKULOV (2003) Özbek Halk Makalleri. “Şark” Neşriyat-Matbaa Aktsiyadarlik Kompaniyesi Baş Tahririyeti: Taşkent.
NORRİCK, N. N. (1985) How Proverbs Mean. Mouton Publishers: Berlin. New York. Amsterdam.
ÖZ, A., (2000) “Hayvanlarla ilgili Özbek Atasözleri”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 9, Ankara, 114-160.
ÖZ ÖZCAN, A. (2009) Kadınlarla İlgili Özbek Atasözleri. Grafiker Yayıncılık: Ankara.
ÖZ ÖZCAN, A. (2011)  “Başaklı Bitkilerle İlgili Özbek Atasözleri” Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 8, Sayı 12 (Haziran 2011),  98-109.
ÖZ ÖZCAN, A. (2012) “Özbek ve Türk Atasözlerinde “Bir” Sözünün Kullanımı”, 5. Uluslar arası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 19-22 Aralık 2012, Denizli.
Özbek Tilining İzahli Lugati I-II (1981). (Ed. E. Z. ME’RUFOV). Rus Tili Neşriyatı:  Moskva
ÖZTÜRK, A. (1983) “Atasözlerinin Edebî Özellikleri”. Milli Kültür Dergisi, 41, Ağustos, Ankara, 27-30.
ROKEM, Galit-Hasan (1992) “Proverb”. Folklore, Cultural Performances, and Popular Entertainments ( Ed. Richard BAUMAN).  Oxford University Pres: New York-Oxford, 128-134.
SARIMSAKOV, B., A. MUSAKULOV, M. MEDRAHİMOVA (1984) Özbek Halk Makalleri. Özbekistan SSR “FAN” Neşriyatı: Taşkent .
SARIMSAKOV, B. (1988) “Makal”. Özbek Folklori Oçerkleri.  Özbekistan SSR “FAN” Neşriyatı: Taşkent, 85-98.
SARIMSAKOV, B. (1990) “Makal”. Özbek Halk Agzaki Poetik İcadi. Okıtuvçi: Taşkent, 91-100.
ŞAMAKSUDOV, Ş., Ş. ŞARAHMEDOV (1990) Hikmetname Özbek Makallerining İzahli Lugati. Özbek Sovet Entsiklopediyasi Baş Redaktsiyasi:  Taşkent.
TAYLOR, A. (1994) “The wisdom of Many and the Wit of One”. The Wisdom of Many Essays on the Proverb. (Ed. MIEDER, W., A. DUNDAS), The University of Wisconsin Press, Wisconsin,
Türkçe Sözlük I-II (1998). Türk Dil Kurumu Yayınları: Ankara.