Çıkış Giriş

ÖZET

Emîrî Divanı’nın İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi 2850 ve 5452 numarada iki yazma nüshası bulunmaktadır. Yapılan kimi çalışmalarda divanın, 15. yüzyıl Çağatay şairi Yûsuf Emîrî (ö. 1433)’ye ait olduğu söylenmişti. Ancak eserde yer alan tesdis ve tahmisler bunu mümkün kılmamaktadır. Zira bunlar Fuzûlî ve Nâbî gibi 16. ve 17. yüzyılda yaşamış şairlerinin şiirlerine yazılmıştır. Divan, aynı zamanda şair olan ve “Emîrî, Emîr” mahlâsını kullanan Türkistan hanlarından Hokand Hanı Ömer Han (ö. 1822)’a aittir. Ömer Han Divanı’nın matbu nüshaları da bulunmaktadır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER

Yûsuf Emîrî, Emîrî Ömer Han, Hokand, Çağatay edebiyatı, Türkistan şairleri.

ABSTRACT

Musammat is a general name of poems which have three and more verse in every stanza, like murabba (four verse), muhammas (five verse), musaddas (six verse). Two manuscripts in the Library of Istanbul University are divan’s of Emiri. Some researchers who studied on these manuscripts mentioned that the aforementioned work is belonged to Caghatay poet Yusuf Emirî (d. 1433). However the musammats contained in this work written for Fuzulî (d. 1556) an Nabi’s (d. 1712)  ghazals as naziras. Actually, the divan is belonged to Omar Khan (d. 1822) and also his pet name is “Emirî”.

KEY WORDS

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

AKYÜZ Kenan, Süheyl BEKEN, Sedit YÜKSEL, Müjgan CUNBUR (1990), Fuzûlî Divanı, Ankara: Akçağ yayını.

BİLKAN Ali Fuat (1997), Nabi Divanı, I-II C., İstanbul: MEB yayını.

ECKMANN János (2003), “Çağatay Edebiyatının Son devri (1800-1920)”, Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Yay. Hzl. Osman Fikri SERTKAYA, Ankara: TDK yayını, 208-243.

EMİR Ömer Han (1884), Kitab-ı Divan-ı Emir ve Mecma'u'ş-şu'ara-i Asya-yı vusta, [İstanbul] 1300/1884: Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 43, Farsi 864.

EMİRİ Yusuf, Farsça Divan, Süleymaniye Kütüphanesi Ayasofya Nu. 3883, 68 vr.

ERASLAN Kemal (1986), "Çağatay Şiiri, Çağatay Edebî Dilinin ve Edebiyatının Teşekkülü", Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), S. 415-416-417 / Temmuz-Ağustos-Eylül 1986, 564-718.

İPEKTEN Haluk, Mustafa İsen (1997), Basılı Divanlar Kataloğu, Ankara: Akçağ yayını.

KADİROVA Mahbube (1972), Emiriy: Devan, Özbek Tilideki Şe'rler, Taşkent: Fen Neşriyatı.
KAHHAR Tahir (t.siz), "Han Şair Emirî", Pdf dosyası. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ dosya/1-87185/h/hansairemiri.pdf (05.04.2011)

KARAAĞAÇ Günay (1997), Lutfî Divanı, Giriş-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, Ankara: TDK yayını.

KARAÖRS Metin (2006),'Ali Şir Nevayi, Nevadirü'ş-şebab, Ankara: TDK yayını.

KAYA Önal (1996), 'Ali Şir Nevayi, Fevayidü'l-kiber, Ankara: TDK yayını.

KOCASAVAŞ Yıldız (2003), Yusuf Emîrî Divanı, Giriş-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım, İstanbul: Çantay Kitabevi yayını.

KÖKTEKİN Kazım (2007), Yusuf Emirî Divanı, Giriş-İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük-Tıpkıbasım, Erzurum: Fenomen Yayınları.

KÖPRÜLÜ M[ehmed] Fuad (1989), Edebiyat Araştırmaları 2, İstanbul: Ötüken Neşriyat.

KUT Günay (2003),'Ali Şir Nevayi, Gara'ibü's-sıgar, İnceleme-Karşılaştırmalı Metin, Ankara: TDK yayını.

TANÇ Mustafa (1994), Ömer Han Divanı, İnceleme-Metin, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van, YÖK Dökümantasyon Merkezi Nu. 36376.

TARLAN Ali Nihad (1950), Fuzuli Divanı: Gazel, Musammat, Mukatta' ve Rubai Kısmı (Edisyon Kritik ve Transkripsiyon), C. 1, İstanbul: Üçler Basımevi.

TARLAN Ali Nihad (1998), Fuzûlî Divanı Şerhi, 2. bs., Ankara: Akçağ yayını.

TÜRKAY Kaya (2002),'Ali Şir Nevayi, Bedayi'u 'l-vasat, Üçünçi Divan, Ankara: TDK yayını.

.