|
ÖZET
Nesimî, Fuzûlî, Alişer Nevaî, Hoca Ahmet Yesevi, Seydî ve Zelilî gibi Türk dünyası edebiyatının klâsik şairleri, Mahtumkulu’nun eserlerinin sanatsal temelini oluşturan şahsiyetler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Mahtumkulu’nun halkın kaderi, vatan sevgisi gibi konularda yazdığı şiirleri, Kazakların XV-XVIII. yy. âşıklarının ve XIX- XX. yy. şairlerinin eserleriyle şiirsel açıdan aynı ahenktedir. Şairin şiirlerindeki insanların karakterleri, davranış psikolojileri, didaktik-felsefî düşünceleri Kazak şiirindeki şairlerin eserleriyle benzerlikler göstermektedir. Abay geleneğindeki Kazak şairlerin eserlerinde de Mahtumkulu’nun düşüncelerinin devam ettiği görülmekte; Mahtumkulu – Türkmen, Kazak ve diğer Türk halklarının ortak klasik şairi olarak karşımıza çıkmaktadır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Mahtumkulu Firaki, sanatsal temel, didaktik-felsefî düşünceler, XIX- XX. yy. Kazak edebiyatı, Abay.
ABSTRACT
Classical poets of Turkish world such as Nesimî, Fuzûlî, Alişer Nevaî, Hoca Ahmet Yesevi, Seydî and Zelilî are the figures of Mahtumkulu’s works who form the artistic basis of his works. Mahtumkulu wrote his poems on the topics like people’s fate, patriotism, and like others and his poems are compared to those of the Kazakh poets. The characters, behavioral psychologies, didactic-philosopical thoughts of people in Mahtumkulu’s poems are similar to Kazakh poetry. In the works of Kazakh poets who follow Abay’s tradition, the ideas of Mahtumkulu continue. Mahtumkulu is the common classical poet not only for Turkmen people but also for Kazakh and other Turkish people.
KEY WORDS
Mahtumkulu Firaki, artistic basis, didactic-philosopical thoughts, 19th-20th century Kazakh literature, Abay.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
MIRZAHMETULI M., M. AKAR, İ. JEMENEY, A. DAULETHAN, D. KIDIRALİ, (2005) Türik Halıktarı Adebiyetinin Tarihı, Türkistan: UKTÜ Baspası, 226 s.
MAHTUMKULU, (2000). Tandamalı (Seçme Eserler), Türkmenceden çeviren D. KANATBAYEV, Almatı: Bilim Baspası, 132 s.
MAĞAUİN, M., BAYDİLDAYEV, M., (1989) Bes Ğasır Jırlaydı (Beş Yüzyıl Anlatır), 1. Cild, Almatı: Jazuşı Baspası, 384 s.
MAĞAUİN, M., M. BAYDİLDAYEV (1989) Bes Ğasır Jırlaydı, (Beş Yüzyıl Anlatır), 2. Cild, Almatı: Jazuşı Baspası, 496 s.
KUNANBAYEV ABAY (İbrahim), (1986) Eki Tomdık Şığarmalar Jinağı (İki Ciltli Eserler Toplamı, 1. Cild: Ölender men Poemalar (Şiirler ve Destanlar), Almatı: Jazuşı Baspası, 304 s.
KENJEĞULULI, Nurtuğan (1992) Kaneki Tilim Söyleşi (Hadi Dilim Söyleyiver): 1. Kitap, Almatı: Ğılım Baspası, 224 s.
KENJEĞULULI, Nurtuğan (1994) Kaneki Tilim Söyleşi (Hadi Dilim Söyleyiver): 3. Kitap, Almatı: Kazakstan Baspası, 224 s.
.
Yazışma / Correspondence:
Temirhan Sakaulı Tebegenov, Prof. Dr., Abay Adındaki Kazak Millî Pedagoji Üniversitesi, Kazak Millî Örf-Âdet ve Gelenekleri Akademisi, Kazak Edebiyatı ve Gazetecilik Bölümü Başkanı.
Adres/Adress: Abai Kazakh National Pedagogical University, 050010, Republic of Kazakhstan, Almaty 13 Dostyk ave
Alındığı Tarih/Received Mayıs/May 21 2012
|
|
|