| |
ÖZET
Bu makalede Osmanlı Jön Türk düşüncesinin (II. Meşrutiyet ve sonrası) Türkistan Сedidçi düşüncesine ve temsilcilerine etkileriyle beraber, Türkistan'daki Ceditçi aydınların, XIX. yüzyıl sonundan XX. başına; 1905-1917 arasında modernleşme düşüncesi yanında, olgunlaşan Ekim Devrimi'yle kendisini ifade ederek, neşriyat yoluyla kuvvetlenen, siyasal olarak örgütlenip temsil gücünü de bulan millî devlet; istiklâl ve muhtariyet düşüncesi ve siyasî hareketi ele alınıp değerlendirilmiştir. Jön Türklerin "anayasa" düşüncesinin de Türkistan ceditçiliğine, aydınların Türkistan için tasavvur ettikleri ve kurmaya çalıştıkları devlet ve bunun düşüncesine etkisi sorgulanmıştır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Jön Türkler, II. Meşrutiyet, Türkistan Ceditçiliği, M. Behbudi, Muhtariyet.
ABSTRACT
This article deals with the similar actions, positions and aims of Young Turks and the representative of jadidizm, the reformist movement of Turkestan in the late XIX-XX centuries and complex, historically multifaceted way of development.
KEY WORDS
Young Turks, Constitutionalism in Turkey of 1908, Turkestan jadidism, M. Behbudi, autonomy.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ЦГА РУз,ф.И-461, оп. 1.д. 1919. (Özbekistan Cumhuriyeti Merkezî Devlet Arşivi, Taşkent)
Аъзамхужаев С.С. (2000) Туркистон Мухторияти, Тошкент: Маънавият.
Абдуллаев Р.М. (1993) Из истории национального движения в Туркестане после февраля 1917, Общественные науки в Узбекистане (ОНУ), № 4.
Агзамходжаев С (2006) История Туркестанской Автономии: Туркистон Мухториияти, Инт истории АН Респ. Узбекистан, Ташкент: ТИУ.
Ататюрк Кемаль (1966) Избранные речи и выступление, Москва.
Бехбудий М. (1906) Хайр ул-умури авсатухо, Хуршид, 11 октябрь.
Бехбудий М. (1913a) Икки эмас, турт тил лозим, Ойна, №1.
Бехбудий М. (1913b) Қози ва бийлар хақинда лойиха, Ойна, № 5.
Бехбудий М. (1917a) Баени хақиқат, Улуғ Туркистон, 12 июнь.
Бехбудий М. (1917b) Хақ олинур, берилмас, Хурият, 13 июль.
Габдуллин З.Х. (1963) Младотурецкая революция, Москва: Соцэкгиз.
Гасанова Э.Ю. (1988) Об идеологии национально-освободительного движения в Турций и роли Кемаля Ататюрка в ее развитии, Турция: история и современность.Сб. Москва статей- Наука,.
KARPAT K. (1973) An Ingniry into the Sociel Foundations of Nationalism in the Ottomam State from Social Estates to Classes, from Millets to Nations, Princeton University Press.
Турецкий сборник (1909) СПб..
Улу Туркистон (1917) 12 июнь.
Хужаев У. (1915) Турли уринлар, Садои Туркистон, 2 февраль.
.
Yazışma / Correspondence:
Базарбаев Канат Калдыбекович, Araş. Gör.
Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Tarih Bölümü, Kazakistan/Türkistan 161200.
E-posta: kanat-008@mail.ru
Tel: 0077016462295
Alındığı Tarih/Received Ocak/January 4 2011
|
|
.
. |
