Ana Sayfa |  Hakkımızda |   Yayın Kurulu |  Yayın İlkeleri | Arşiv | Son Sayı | İletişim

Çıkış Giriş


 

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Bir Kesit: Serhattaki Türk Boyu Karapapaklar  (Rus Tarih Kaynaklarına Göre)
VALEHOĞLU, Fahri     

MTAD 2014,11(2):45-51; DOI: 10.1501/MTAD.11.2014.2.17
E-yayın Tarihi: 5 Eylül 2014
Makale (PDF 254 KB)

 

 

 

A View from The 1828-1829 Russo-Ottoman War: The Turkish Karapapaks of Borderline (by Russian Official Historical Sources)
VALEHOĞLU, Fahri 
JMTS 2014,11(2):45-51; DOI: 10.1501/MTAD.11.2014.2.17
Published online: 5 September 2014
Article (PDF
254 KB)


 

ÖZET

Önceki 1806-1812 Osmanlı-Rus savaşından deneyim kazanarak 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşı zamanı hem Rusya İmparatorluğu, hem de Osmanlı Devleti sınır bölgelerinde − özellikle Kars, Kazak, Borçalı ve Ahıska bölgelerinde toplu halde yaşayan döyüşken Türk boyu Karapapakları kendi taraflarına geçirmek için ciddi çabalar harcıyordular. Bazı nesnel ve öznel nedenlerden dolayı, kendilerine verilen imtiyazlar karşılığında Karapapaklardan bazıları Rus ordusu terkibinde yaradılan 3. Müslüman süvari alayında savaşa katılsalar da, çoğu kuşkusuz Osmanlı ordusu saflarında dil, din ve kan kardeşleri ile yan yana mücadeleni tercih etmişlerdir. Karapapakların cesaretli reisi Mağazberdli Şerif ağanın komutasındakı Karapapak gönüllü süvarileri 1828-1829 yıllar savaşında Anadolu cebhesinde hep ön sıralarda yer alarak  mertlikle savaştılar. 19. yüzyılın ikinci (1828-1829) Osmanlı-Rus savaşı Güney Kafkasya'nın köklü nüfusu, özellikle de Rusya kontrolüne geçmiş Ahıska paşalığının yerli nüfusu için acı sonuçlarla sona ermiştir. Edirne sülh sazişi sonucunda Güney Kafkasyaya ermeni nüfusun toplu halde meskunlaştırılması buradakı Türk bölgelerinin demografik yapısındaki önemli değişikliklere sebep oldu ve ileride Müslüman Türk nüfusun aleyhinde siyasî ve sosyo-ekonomik gelişmelerin kapısını açmış oldu.

ANAHTAR SÖZCÜKLER

1828-29 Osmanlı-Rus Savaşı,  Kafkasya, Karapapaklar, Karapapak Müslüman Alayları, Kozaklar, 19. yüzyıl, Şerif Ağa.

ABSTRACT

In the Russian-Ottoman war of 1828-1829, gaining the experience of previous first  Russian-Ottoman war of  1806-1812, the Russian Empire and the Ottoman Empire have made serious efforts to bring to his side militant Karapapaks - sub-ethnic group of Azerbaijani Turks living in the border areas, especially in Kars, Kazakh, Borchali and Ahiska. According to some objective and subjective reasons, some of them took part in the fighting in the detachment of 3rd Muslim cavalry regiment on the side of the Russian troops. Despite the fact that some Karapapaks in return for the privileges granted to them joined the ranks of the Russian army, most of them undoubtedly have preferred to fight side by side with their brothers in language, religion, and blood - in the Ottoman Army. In the ranks of the Ottoman troops the cavalries of Karapapak volunteers under the command of the Sherif-aga from Maghazberd were fighting in front positions with all their courage and daring. The second Ottoman-Russian war of the nineteenth century (1828-1829) finished with bitter consequences for the indigenous population of the South Caucasus, particularly for local population of former Ahiska Pashalik that went under the control of Russian Empire. Compact settlement of Armenian population to the South Caucasus, as a result of Edirne peace agreement led to important changes the demographic structure of the Turkish regions and later opened the door to the political and socio-economic development against the Muslim Turkish population.

KEY WORDS

1828-29 Ottoman-Russian war, Caucasia, Karapapaks, Sherif-agha, Cossacks


KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

Аktı Kavkazskoy Arheografiçeskoy Komissii (1875), pod. red. Berje A.A., cilt 6, bölüm 2. Tiflis.
Аktı Kavkazskoy Arheografiçeskoy Komissii (1881), cilt 8. Tiflis.
Gürcistan Merkezî Tarih Arşivi, fon 1105, dosya № 106.
Tiflisskiye Vedomosti gazetesi (1828), 11 Temmuz, № 2.
Tiflisskiye Vedomosti gazetesi (1828), 21 Kasım, № 21.
Tiflisskiye Vedomosti gazetesi (1830), 10 Nisan, № 29.
BADDELI D. (2011) Zavoevaniye Kavkaza russkimi. 1720-1860. Moskva: Tsenrpoliqraf.
GAGEMEYSTER Y.A. (1848) Novıye oçerki Zakavkazya. Sankt-Peterburg: tipografiya MVD.
MONTEITH W. (1856) Kars and Erzeroum: With the Campaigns of Prince Paskiewitch, in 1828 and 1829; and an Account of the Conquests of Russia Beyond the Caucasus from the time of Peter the Great to the treaty of Turcoman Chie and Adrianople. London: Printed by Spottiswoode & Co. http://books.google.ru/books?id=sVgs_zlHowC&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false
MUSTAFAZADE T.T. (2002) XVIII yüzillik-XIX yüzilliyin evvellerinde Osmanlı-Azerbaycan münasebetleri. Bakü: Elm neşriyyatı.
UŞAKOV N.N. (1836a) İstoriya voennıx deystviy v Aziatskoy Turtsii v 1828-1829 godah, çast I. SPb: Tipografiya Eduard Pratsa.
UŞAKOV N.N. (1836b) İstoriya voennıx deystviy v Aziatskoy Turtsii v 1828-1829 godah, çast II. SPb: Tipografiya Eduard Pratsa.

 

Yazışma / Correspondence:
Fahri Valehoğlu, Dr., Millî Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü, Bakü – AZERBAYCAN
Tel.: + 994 50 411 55 07, Faks: + 994 12 492 59 59,
E-mail: haciyevf@yahoo.com

Alındığı Tarih/Received 4 Mayıs/May 2014

 

 

Ankara Üniversitesi | Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi  | Bölüm Ana Sayfası 
Telif Hakkı © 2004, AÜ DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. Tüm hakları saklıdır.
  Sıhhiye - Ankara, TÜRKİYE
| Tel.: +90312 310 32 80  | Faks: +90312 310 57 13 | E-posta