Çıkış Giriş

ÖZET
Bu yazıda İran’ın merkez, güney ve güney batı bölgelerinde yaşayan Kaşkay Türklerinin en önemli ve önde gelen şairlerinden biri olan Mirza Muhammed İbrahim Me’zûn’un (1832-1896) Üz Dağa adlı şiirinin anlam bilimi açısından incelenmesine ve bu yönden aydınlatılmasına yer verilmiştir. Şair Mirza Muhammed İbrahim Me’zûn’un şiirleri, kendisi de bir Kaşkay Türkü olan Şahbaz Şahbazi’nin, otuz beş yıllık bir derleme faaliyetinin sonucunda 1988 yılında yayımladığı Kaşka’i Şi‘ri ya Asar-i Şu‘ara-yi Kaşka’î adlı kitabında bir araya getirilmiştir.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Kaşkay Türk Şiiri, Me’zûn, Anlam bilimi, Metafor, Metonimi.

ABSTRACT
In this paper the semantic features of the poem Üz Dağa by Mirza Muhammed İbrahim Me’zûn, one of the leading and important poets of the Kashkay Turks, is studied. Kashkay Turks live in the central, south and south-western Iran. Me’zûn’s poems are collected and published by Shahbaz Shahbazi, another Kashkay Turk, after more than 35 years of work in 1988 in the book titled Kaşka’i Şi‘ri ya Asar-i Şu‘ara-yi Kaşka’î

KEYWORDS
Kashkay Turkish Poetry, Me’zûn, Semantics, Metaphor, Metonomy.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

AHUR, Şerham (2001). İran’da Yaşayan Kaşkay Türklerinin Sosyo-Kültürel Yapısı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
AKSAN, Doğan (2006). Türkçenin Sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
AKSAN, Doğan (2007). Her Yönüyle Dil, Ankara: TDK Yayınları.
AKSAN, Doğan (2009). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
ATTAR, Aygün (2006), İran’ın Etnik Yapısı (Yakın dönem ve günümüzde), Divan yayıncılığı, Ankara.
BEYZADEOĞLU, Süreyya (2005). “Durûb-i Emsâl-i Osmâniyve’de Türkçe ile Birlikte Arapça, Farsça ve Fransızca’da Ortak Kullanılan Atasözleri ve Deyimleri”, Uluslararası 4. Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu Bildirileri (17-19 Haziran 2005), Çanakkale.
BİLGEGİL, M. Kaya (1989). Edebiyat Bilgi ve Teorileri (Belâgât), İstanbul: Enderun Kitabevi.
CEDDÎ BAYAT, Hüseyin (1999). Peyvestegi-ye Kovmi ve Tarihi-ye Oğuz İlha-ye Kaşkayi-ye İran: Kabile-ye (Kayi-Kaşkayi), Şiraz: Nevid Yayınları.
ÇELİK, Muhittin (1997). Kaşkay Türkçesi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Malatya.
DEVELLİOĞLU, Ferit (1999). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ankara: Aydın Kitapevi.
DİLÇİN, Cem (2009). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara: TDK Yayınları.
DORDARÎ, Novruz (2009). Tarih-e İctimai ve Siyasi-ye İl-e Bozorg-e Kaşkâi, Şiraz: Kaşkâi Yayınları.
ERDEM, Melek (2000). “Kültürel Dil Bilimi ve Türkmen Türkçesinde Deyim Aktarmaları (Metaphor) Üzerine”, IV. Uluslar arası Türk Dil Kurultayı Bildirileri I (24-29 Eylül 2000, Çeşme, İzmir), Ankara: 539-550.
ERDEM, Melek (2002). “Türkmen Türkçesinde Alt Anlamlılık (Hyponymy)”, Çağdaş Türklük Araştırmaları Sempozyumu 2002 Bildirileri (8-10 Mayıs 2002), Ankara.
ERDEM, Melek (2003). Türkmen Türkçesinde Metaforlar, Ankara: KÖKSAV Tengrim Türklük Bilgisi Araştırmaları Dizisi: 6.
ESKİGÜN, Kübra (2006). Klasik Türk Şiirinde Efsanevi Kuşlar, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
İSEN, Mustafa (2009). Eski Türk Edebiyatı, Ankara: Grafiker Yayınları.
HEYET, Cevat (2008). Türk Dilinin ve Lehçelerinin Tarihi Seyri, Çeviren: Mürsel ÖZTÜRK, Ankara: TDK Yayınları.
KAFKASYALI, Ali (2010). İran Türkleri, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul.
KİYANİ, Menuçehr (2009). Siyeh Çadurha, Şiraz: Kiyanneşr Yayınları.
KİYANİ, Menuçehr (2006). Tarih-e Mubarizat-e Merdum-e İl-e Kaşkai ez Safaviye ta Pehlevi, Şiraz: Kiyanneşr Yayınevi.
KORKMAZ, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
LAKOFF, G. ve JOHANSON, M. (2005). Metaforlar, Hayat, Anlam ve Dil, Çeviren: Gökhan Yavuz DEMİR, İstanbul: Paradigma Yayınları.
MERDANİ RAHİMİ, Esedullah (2001). Zebân-e Türki-ye Kaşkâ’i ve Şive-ye Negâreş-e An, Kum: Rahgoşa Yayınları.
MERDANİ RAHİMİ, Esedullah (2007). Qaşqayı Sözlügü, Kum: Ensâri Yayınları.
NASÎRİ TAYYEBİ, Mansur (2009). Nakş-e Kaşkâ’i-ha Der Tarih ve Ferheng-e İran, Tahran.
ŞAHBAZİ, Şahbaz (1988).Kaşka’i Şi‘ri ya Asar-i Şu‘ara-yi Kaşka’î, Şiraz: Mustafavi Yayınları.
TUFAR, Nicolai (2010). Türk Dilinde Meronimi: Organ Adları, Ankara Ünivesitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
YAGHOOBİ, Valiollah (2011). Bir Kaşkay Türk Şiiri Antolojisi: Kaşka’i Şi‘ri ya Asar-i Şu‘ara-yi Kaşka’î, Ankara Ünivesitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.