| |
ÖZET
Eski Türklerde töre; kanun, nizam anlamında kullanılmaktadır. Kaynağını örf, âdet, gelenek ve göreneklerden alan töre hükümlerine herkes uymak zorundadır. Kağan’ın töreye uymak zorunda olması Türklerde kanun üstünlüğü kavramının olduğunu gösterir. Türk töresinde aile fertlerinden olan çocuklarla ilgili hükümler bulunmaktadır. Töreye göre çocukların hakları güvence altına alınmıştır. Töre hukuku gereğince çocuklar, babalarının mallarından pay alma hakkına sahiptirler. Eğer baba, malından çocuğuna payını vermezse, çocuk hissesini zorla alabilmekteydi. Erkek ve kız çocuklar babalarının mallarından miras hakkına sahiptirler. Evlatlık müessesesi, eski Türklerde çocuk hukuku ile ilgili kavramlardan biridir. Eski Türk töresine göre evlatlık müessesesinin olduğu görülmektedir. Evlatlık olarak alınan çocuk, babasının soyuna yazılmaktadır. Evlatlık alınan çocuk ile öz evlat, miras hukuku açısından aynı haklara sahiptir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Eski Türkler, Çocuk, Töre, Evlatlık, Pay.
ABSTRACT
In Ancient Turks, töre was used to mean regulation, law. To the provisions of töre which get source customs, menstruation, tradition and customs must comply with all. Khan is obliged to follow the tore indicates that the concept of the rule of law among the Turks. In Turkish tore, there are provisions about with to children who are the members of family. According to the töre the rights of children is assured. Children in accordance with tore law are entitled to share in their father’s goods. If the father does not share ware children, children's stake could take by force. Boys and girls have the right to inherit their father's goods. Institution of adoption is one of the concepts with about the law of children in old Turks. According to the ancient Turkish rituals observed that the institution of adoption. The child who get for adoption written his father's lineage. The child up for adoption with the own son have the same rights in terms of inheritance law.
KEYWORDS
Ancient Turks, Child, Tore, Adoption, Share.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AKSOY, İ. (2011) “Türklerde Aile ve Çocuk Eğitimi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 4, Sayı 16, 11-19
ARSAL, S. M. (1947) Türk Tarihi ve Hukuk. İstanbul
ARSAL, S.M. (2002) “Eski Türklerin Hususi Hukuku”. Türkler, Cilt III, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 88-96.
ÇANDARLIOĞLU, G. (1977) Türk Destan Kahramanları, İstanbul: And Yayınları.
DONUK, A. (1980) “Çeşitli Topluluklarda ve Eski Türklerde Aile”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, C. 33, Sayı 33, 147-168.
DURMUŞ İ. (2009) Bilge Kağan, Köl Tigin ve Bilge Tonyukuk. Ankara: Maya Akademi Yayınları.
DURMUŞ, İ. (1998) “Hun Devletinin Ortaya Çıkışı ve Oluşumunun Temel Unsurları”. Prof. Dr. Abdulhaluk M.Çay Armağanı, Cilt I, Ankara: Işık Ofset Matbaacılık Yayınları, 399-407.
GÖKALP, Z. (1976) Türk Medeniyeti Tarihi. Haz: Kazım Yaşar KOPRAMAN-İsmail AKA, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
GÖKALP, Z. (1991) Türk Uygarlığı Tarihi. Haz. Yusuf ÇÖTÜKSÖKEN, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
GÖKYAY, O. Ş. (1973) Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
GÜRKAN, Ü. (1994) Hukuk Sosyolojisine Giriş. Ankara
HASSAN, Ü. (2000).Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
İNAN, A. (1948) “Göçebe Türk Boylarında Evlatlık Müesseseleriyle İlgili Gelenekler”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt VI, Sayı 3, 127-137.
İNAN, A. (2000) Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İZGİ, Ö. (1987) Uygurların Siyasi ve Kültürel Tarihi (Hukuk Vesikalarına Göre). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
KAFESOĞLU, İ. (1993) Türk Milli Kültürü. 10. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Yayınları,
KAŞGARLI MAHMUD (1985) Divan-ı Lûgat’it Türk Tercümesi. Cilt I, Çev. Besim ATALAY, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KAŞGARLI MAHMUD (1985) Divan-ı Lûgat’it Türk Tercümesi. Cilt II, Çev. Besim ATALAY, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KAŞGARLI MAHMUD (1985) Divan-ı Lûgat’it Türk Tercümesi. Cilt III, Çev. Besim ATALAY, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KOCA, K.-UĞURLU, S. (2010) “Dede Korkut Hikâyelerinden Hareketle Türk Kültüründe Erkek Evlat Olarak Oğul Kavramı”. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 22, Celalabat-Kırgızistan, 1-10.
KOCA, S. (2002) “Eski Türklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat”. Türkler, Cilt III, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 15-37.
MANDALOĞLU, M. (2013) “İslamiyet’ten Önce Türklerde Aile Hukuku”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi, Sayı 33 (Bahar), 133-160.
ÖGEL, B. (1979) Türk Kültürünün Gelişme Çağları. 2. Baskı, Ankara: Kömen Yayın ve Dağıtım.
ÖGEL, B. (1993) Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları İle Destanlar). Cilt I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
ÖGEL, B. (2001) Dünden Bugüne Türk Kültürünün Gelişme Çağları. 4. Baskı, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
ÖRNEK, S. V. (2000) Türk Halk Bilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
PAMİR, A. (2003) “Türklerin Geleneksel Dini Şamanizm’in Orta Asya Eski Türk Kamu Hukuku’na Etkisi”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 4, Ankara, 155-185.
PAMİR, A. (2009) “Orta Asya Türk Hukukunda “Töre” Kavramı”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 58, S. 2, Ankara, 359-375.
RADLOF, W. (1976), Sibirya’dan (Seçmeler). Çev: Prof. Dr. Ahmet TEMİR, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
RASONYI, L. (1971) Tarihte Türklük. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
SERDAR, İ. (2008) “Birlikte Velayet”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı 1, 155-197.
TANYU, H.(1979) “Türk Töresi Üzerine Yeni Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 1, 97-120.
TEZCAN, M. (2000) Türk Ailesi Antropolojisi. İstanbul: İmge Kitabevi,
TOGAN, A. Z. V. (1981) Umumi Türk Tarihine Giriş. İstanbul: Enderun Yayınları.
TÜRKDOĞAN, O. (1992) “Türk Ailesinin Genel Yapısı”. Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, Cilt I, Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 21-58.
UĞURLU, S.-YILMAZ, K. (2011) “Türk Devlet Yönetme Geleneğinde Töre’den Örf’e Değişim”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/2, Spring 2011, TURKEY, 947-970.
UYDU, M. (1995) Türk-İslam Bütünleşmesi. İstanbul: Hamle Basın-Yayıncılık.
ÜNALAN, S.-ÖZTÜRK, H.(2008) “İslamiyet’ten Önce Türklerde Eğitim ve Öğretim”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13: 2, 89-109.
YAKUT, E. (2002) “Eski Türklerde Hukuk”. Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, Eskişehir, 401-426.
|
