|
ÖZET
Kimlik konusu, sosyoloji, antropoloji, psikoloji ve siyaset bilimini ilgilendiren disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Pek çok disiplinin ortak çalışma alanı olması “kimlik” kavramının karmaşık bir hâl almasına neden olmuştur. Toplumdan, toplumsal gerçeklerden ve tarihin dışında düşünülemeyen edebiyat bilimi de diğer bilim dallarını ilgilendiren kimlik konusuna duyarsız kalmamış ve kimlik edebiyatın da çalışma alanlarından biri hâline gelmiştir. Yazarların, edebî eserleri toplumun aynası olarak değerlendirmesi, toplumların kimlik unsurlarını bu eserlere yansıtması, yazarın hem kendi içinden çıktığı topluluğa dair unsurları hem de “öteki” olarak değerlendirdiği toplumlara karşı unsurları eserine konu etmesi kimlik konusunu edebiyatla ilişkilendirmiş ve edebî eserlerde bu konuları inceleyen kimlik çalışmaları edebiyat alanında da yer almıştır. Kimlik konusu oldukça genel ve sınırları belirsiz bir konu olduğundan bu makalede kimliğe “kültürel kimlik” perspektifinden bakılmış ve konu “kültürel kimlik” ile sınırlandırılmıştır. Makalede Kazak Sovyet devri yazarlarından Sabit Mukanov’un (1900-1973) Adaskandar (Aldananlar) (1927-1928) adlı romanı esas alınmış, Kazak Türklerinin Sovyet devrinde bu romana yansıyan kültürel kimliği ortaya koyularak Kazak kültürel kimliğini “öteki”lerden ayıran sınırlar üzerinde durulmuştur.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Sabit Mukanov, Adaskandar, kimlik, kültürel kimlik, Sovyet Kazak edebiyatı.
ABSTRACT
The subject of identity is an interdisciplinary study area related into sociology, anthropology, psychology and politics. Since the subject is the common study area of many disciplines, it causes the conception of “identity” to get complex. The literature study, which cannot be considered without society and social facts has not either been far away from the identity subject such as the other disciplines have not and the subject has become a study area of it. By authors, considering of literary works as a mirror of society and reflecting elements on them, which are related to the identity of locals and of “others”, as a theme has related the identity subject to literature and studies examining the identity in literary works have been included in the literature area as well. Since the identity subject is very wide and beyond any constraint, in this paper, the subject is investigated and restrained in the aspect of “cultural identity”. In this scope, the novel Adaskandar (Those who are deceived) (1927-1928) of Sabit Mukanov (1900-1973) who was the author of Soviet term has been taken into consideration and made an emphasis on the borders separating Kazakh identity from “others” by setting forth the cultural identity of Kazakhs in Soviet era.
KEY WORDS
Sabit Mukanov, Adaskandar, identity, cultural identity, Soviet Kazak literature.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ANDERSON Benedict (2011) Hayali Cemaatler Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, (çev. İskender SAVAŞIR), Metis, İstanbul.
ASSMAN Jan (2001) Kültürel Bellek Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik, (çev. Ayşe TEKİN), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BALIBAR Etienne, İmmanuel WALLERSTEIN (2007) Irk Ulus Sınıf Belirsiz Kimlikler, (çev. Nazlı ÖKTEN), Metis, İstanbul.
BARTH, Fredrik (Der.) (2001) Etnik Gruplar ve Sınırları Kültürel Farklılığın Toplumsal Orgaznizasyonu, (çev. Ayhan KAYA-Seda GÜRKAN), Bağlam Yayınları.
BİLGİN Nuri (1999) Kollektif Kimlik, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
BİLGİN Nuri (2007), Kimlik İnşası, Aşina Kitaplar, İzmir.
CASTELLS Manuel (2006) Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür İkinci Cilt Kimliğin Gücü, (çev. Ebru KILIÇ), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
CONNOLLY William E. (1995) Kimlik ve Farklılık Siyasetin Çıkmazlarına Dair Demokratik Çözüm Önerileri, (çev. Fermâ LEKESİZALIN), Ayrıntı, İstanbul.
GELLNER Ernest (2008) Uluslar ve Ulusçuluk, (çev. Büşra ERSANLI-Günay Göksu ÖZDOĞAN), Hil Yayın, İstanbul.
GIDDENS Anthony (2012) Sosyoloji, (Yay. Hzr. Cemal GÜZEL), Kırmızı Yayınları, İstanbul.
GÜVENÇ Bozkurt (2008) Türk Kimliği, Boyut Kitapları, İstanbul.
HALL Stuart (1993) “Melez Şahsiyetlerimiz”, (çev. Özgür GÖKMEN), Birikim, sayı: 45-46, s. 54-57.
HALL Stuart (1998) “Kültürel Kimlik ve Diaspora”, Kimlik Topluluk/Kültür/Farklılık, (çev. İrem SAĞLAMER), s. 173-191, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
HOGG Michael A., Graham M. VAUGHAN (2007) Sosyal Psikoloji, (çev. İbrahim YILDIZ-Aydın GELMEZ), Ütopya, Ankara.
İMANÇER Dilek (2007) “Çağdaş Kimliğin Yapılanma Süreci ve Televizyon”, Doğu Batı, yıl 6, sayı 23, 237-254 (Mayıs, Haziran, Temmuz 2003), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
Kazak SSR Kıskaşa Entsiklopediya 4- Tom, (1989), Almatı.
KIYRABAYEV Serik (1998) Keñes DAwirindegi Kazak Adebiyeti, Bilim Baspası, Almatı.
KRİSTEVA Julia (1988) Étrangers à nous-mêmes, Gallimard.
Larousse Universel Dictionnaire Encyclopédikue En Deux Volumes (1948), Librairie Larousse, Paris.
LARRAIN Jorge (1995) İdeoloji ve Kültürel Kimlik Üçüncü Dünya Gerçeği, (çev. Neşe Nur DOMANİÇ), Sarmal Yayınevi, İstanbul.
LE NOUVEAU PETIT ROBERT (1996) Dictionnaires Le Robert, Paris.
MORA Necla (2008) “Medya ve Kültürel Kimlik”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s. 1-14.
MUKANOV Sabit (2008) XX. Gasırdagı Kazak Adebiyeti, Atamura, Almatı.
MUKANOV Säbit (2009) Adasqandar, “Qazaqtıñ 100 Romanı” Seriyası, Jazuwşı, Almatı.
SMİTH Anthony D. (2009) Milli Kimlik, (çev. Bahadır Sina ŞENER), İletişim Yayınları, İstanbul.
TAJFEL Henri, (1982) "Social psychology of intergroup relations", Annual Review of Psychology, Volume 33, page 1-39.
The Oxford Englısh Dictionary, (1989), Volume VII, Oxford University Press, New York.
Türkçe Sözlük, (1998), c. 2, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
WIMMER Andreas (2008) “The Making and Unmaking of Ethnic Boundaries: A multilevel Process Theory”, American Journal of Sociology, Volume 113, Number 4, s. 970-1022.
Yazışma / Correspondence:
Cemile Kınacı, Araş. Gör., Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Araştırma Görevlisi.
Adres/Adress: Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Ankara – TÜRKİYE
E-posta/E-mail: kcemile@gazi.edu.tr
Alındığı Tarih/Received Haziran/June 2 2013
|
|
|