|
ÖZET
Bildiride XVIII. yüzyılda yaşamış olan Türkmen millȋ şairi Mahtumkulu’nun eserlerinde yer alan dil ve dil bilimiyle ilgili görüşleri ele alınmaktadır. Ayrıca şairin şiir satırlarına yansıyan dil kavramıyla ilgili bazı fikirleri de irdelenmektedir. Bunun yanı sıra şairin şiirlernde karşılaştığımız dilin düşünceyle ilişkisi konusuna ve dil kültürüne ait görüşlerini zengin örneklerle ortaya koymaya çalıştık. Başka bir deyişle Mahtumkulu’nun XVIII. yüzyıldaki “söz pazarından” DİL ile ilgili alış verişe çıkmaya çalıştık.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Mahtumkulu, dil, dil bilimi, konuşma, kavram, söz, metafor, anlama, anlatma.
ABSTRACT
In this paper, the language used in the works by Makhtumkuli, the 18th century national poet of Turkmenistan, and his views on linguistics are investigated. Furthermore, the poet’s opinions on the concept of language as expressed in his poems are studied. In addition, valuable examples of his thoughts concerning the subjects of the relationship between language, idea and the culture of language are given. In other words, we went hunting for LANGUAGE in the 18th century word bazaar of Makhtumkuli’s.
KEY WORDS
Mahtumkulu, language, linguistics, speech, concept, saying, metaphor, understanding, narrating.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
АKSAN D. (1987) Türkçenin Gücü. Ankara.
АKSAN D. (1990) Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dil Bilim, 3 c. TDK, Ankara.
АKSAN D. (1995) Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Engin, Ankara.
BİTKOVA S.H. (2009) Paradigmal’nost’ metaforı kak kognitivnogo mehanizma (Na materiale kabardinskogo, russkogo i angliyskogo yazıkov). Nal’çik.
BOBRIŞEVA L.K. F. (2009) Frazeologizmı kak nasional’no-kul’turnaya ekzistensional’naya kartina mira (Na materiale russkogo i adigeykogo yazıka).Maykop.
DEVELİOĞLU F, (2000) Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Aydın Kitabevi.
ERCİLASUN A. B. (2007) Makaleler: Dil-Destan-Tarih-Edebiyat. Ankara: Akçağ.
ERDEM M, (2003) Türkmen Türkçesinde Metaforlar. Ankara: KÖKSAV.
HAMZAYEV M. ve Beylekiler (1962). Türkmen Diliniñ Sözlügi. TSSR Ilımlar Akademiyası. Aşgabat.
HAMZAYEV M. (1962) Türkmen Dilinin Sözlügi. Aşgabat.
KÖSEYEV M, AHUNDOV B. (1962) Dövletmemmet Azadı. Vagzı Azat, TSSR Ilımdar Akademiyası, Aşgabat.
LAKOFF G., JOHNSON M. (1990) Metaforı, kotorımi mı jivyom. M: Progres. Moskova.
LAKOFF G., JOHNSON M. (2005) Metaforlar. Hayat, Anlam ve Dil. Tercüme Gökhan Yavuz DEMİR. Ankara.
LİSTROVA-PRAVDA Y. T (2001) Konsept “Bog” v yazıkovom soznanii russkogo naroda. Metodologiçeskiye problemı kognitivnoy lingvistiki, Voronej, 93-102.
MAGTIMGULI (1983) Saylanan Eserler. İki Tomluk.1–2. Aşgbat: Türkmenistan.
MEREDOV A., AHALLI S. (1988) Тürkmen Klassıkı Edebiyatınıñ Sözlügi.Аşgabat.
NEPESOV G. (1983) Metafora Çeper Diliñ Möhüm Serişdesidir. Aşgabat.
SMİRNOVA O. Y. (2007) Konsept «slovo» kak ob’yekt obraznogo sravneniya v russkom yazıke.Yazık, kommunikasiya i sosial’naya sreda. Vıpusk 5. Voronej: VGU.
Türkçe Sözlük 1-2 c., Ankara: TDK (1998)
VАN TSİ, V.İ. ANNUŞKİN (2009) Russkiy konsept “slovo-logos” v sopostavlenii s kitayskimi analogami Dao i Ven’ II. Russkiy Yazık Za Rubejom. 2009, № 5. 69-75.
VАN TSİ (2009) Konseptı “yazık-reç’-slovo” v drevnorusskoy slovestnosti // Kommunikativistika i mejkul’turnaya kommunikasiya. Sbornik materialov V-ıy mejdunarodnoy konferensii po kommunikativistike. Pyatigorsk. 2009, 43-47.
Yazışma / Correspondence:
Berdi Sarıyev,Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü öğretim üyesi.
Adres/Adress: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, 06100 Sıhhiye ANKARA/TÜRKİYE.
E-Posta: berdisaryyew@yahoo.com.tr
Alındığı Tarih/Received Mayıs/May 21 2012
|
|
|