Çıkış Giriş

ÖZET
Kıbrıs Türk Edebiyatı’nda hikâye türünün başlangıcı olarak Ahmet Tevfik Efendi’nin yazıp yayımladığı Bir Manzara-i Dil-güşâ (1896) adlı eser kabul edilir. Ayrıca 1908 yılında Ahmet Nuri Müdürzâde tarafından on sekiz sayfalık bir kitapçık hâlinde Gülünç İbret-âmiz Hikâyeler yayımlanır. Bu iki eserden sonra kitap hâlinde yayımlanan ilk hikâye 1943 yılında yayımlanan Afif Hikmet Mapolar’ın Toprak Aşkı’dır. 1908-1943 yılları arasında dergi ve gazetelerde birçok hikâyenin yayımlandığı tahmin edilmekle birlikte henüz bu konuda ayrıntılı bir çalışma yapılmış değildir. Diğer yandan Suna Atun ve Bülent Fevzioğlu’nun Kıbrıs Türk Edebiyatı’nda Öykü’nün 107 Yıllık Kronolojik Antolojik Tarihsel Süreci adlı çalışmasında ve Suna Atun’un Kıbrıs Türk Edebiyatı adlı kitabı oldukça yararlı ve ayrıntılı çalışmalardır. Ancak hâlâ tespit edilerek Kıbrıs Türk edebiyatı içindeki yerini almayı bekleyen çok sayıda eser vardır. Mustafa Hâmi Bey’in Rüya – Bir Ölünün Dirilmesi hikâyesi bunlardan biridir. Bu hikâyeden şimdiye kadar hiçbir kaynak eserde bahsedilmemiştir, hakkında herhangi bir inceleme de yapılmamıştır. Rüya ya da tam ismiyle Rüya Bir Ölünün Dirilmesi  adlı hikâyenin ayırıcı özelliklerinden biri, Ahmet Tevfik Efendi’nin Bir Manzara-i Dil-güşâ’sından farklı olarak olayların Kıbrıs’ta geçiyor olmasıdır. Hikâye bu yönüyle, ilk roman örneği olan Yadigâr-ı Muhabbet ile II. Meşrutiyet döneminde Kıbrıs’ta yayımlanan Safa yahut Netice-i İbtila adlı piyesten de ayrılır. Bir diğer ayırıcı özelliği ise millî toprağa sahibi olmanın değeri ve vatan sevgisi gibi manevî ve millî bir duygunun etrafında şekillenmiş olmasıdır. 1913 yılında Mustafa Hâmi imzasıyla yayımlanan Rüya Bir Ölünün Dirilmesi adlı hikâyenin Kıbrıs Türk edebiyatı içinde yerinin tespiti yapıldı.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Kıbrıs Türk Edebiyatı, Türk hikâyecileri, Hikâye, Rüya Bir Ölünün Dirilmesi hikâyesi (1913), Mustafa Hâmi Bey

ABSTRACT
According to the general opinion concerning the development of story and story-telling in the Turkish Cypriot literature, the first Turkish story in Cyprus was published in 1897. Its name was Bir Manzara-i Dil-güşâ by Ahmet Tevfik and it was told about the people living in İstanbul, not in Cyprus. In addition to this, the book titled Gülünç Ibret-âmiz Hikâyeler by Ahmet Nuri Müdürzâde was published in 1908. Another story was published in Irşad periodical in 1921 and it also focused on people who live in İstanbul. However, it is understood that there is another story published in Turkish in Cyprus in 1913. Therefore, the aim of this study is to introduce this unknown story by Mustafa Hâmi, who was the member of the Kavanin Meclisi (Legislative Council) and was from Larnaca. The name of the story published in Kıbrıs newspaper 1913 is Rüya (Dream). This story is very important for the history of the Turkish Cypriot literature. Firstly, this story and the literary skills of Mustafa Hâmi has not been known so far. Secondly, the settings of the stories, novels and plays published in Turkish in Cyprus before this story generally told the people living in Istanbul. In other words, this story is the first story, whose setting was in Cyprus and the Turkish Cypriots were narrated. The third important aspect of the story is that it focuses on national and nationalistic themes such as homeland, nation, Turkish nation, economic patriotism. Therefore, it can be said that Rüya is the first story example published in Cyprus concerning the Turkish Cypriots. Similarly, it is important for it gives us hints about making or building Turkish and/or Islamic national and community consciousness from the Ottoman Empire or Turkey to the British Empire’s rule.

KEY WORDS
Turkish Cypriot literature, story, Rüya (Dream), Mustafa Hâmi Bey.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

AN, A. (1997) Kıbrıs’ta Türkçe Basılmış Kitaplar Listesi (1878- 1997). Ankara: Millî Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
AN, A. (2002) Kıbrıs’ın Yetiştirdiği Değerler. Ankara: Akçağ.
ATUN, S., Fevzioğlu, B. (2004) Kıbrıs Türk Edebiyatı’nda Öykü’nün 107 Yıllık Kronolojik- Antolojik Tarihsel Süreci. Lefkoşa: Samtay Vakfı Yayınları.
ATUN, S. (2009) Kıbrıs Türk Edebiyatı. Lefkoşa: Samtay Vakfı Yayınları.
DEMİRYÜREK, M. (2004). Türk Silahlı Kuvvetleri İçin Düzenlenen Yardım Kampanyaları ve Kıbrıs Türkleri 1897-1909, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, 2/3, 1-14. 
DEMİRYÜREK, M. (2007) Kıbrıs Türk Basın Tarihinden İrşad Dergisi. İstanbul: Deniz Plaza Yayınları.
FEDAİ, H. (2002) Kıbrıs Türk Kültürü Bildiriler I. Ankara: Özyurt Matbaası.
MUSTAFA HÂMİ (1913). Rüya. Kıbrıs gazetesi, 4 (2).