ÖZET
Tanzimat Fermanı’nın öngördüğü ıslahatların üzerinden altı yıl geçmiş olmasına rağmen beklenen sonuçları vermediği Abdülmecit’in Meclis-i Vâlâ’nın açılışında yaptığı konuşmada dile getirilmişti. Genel bir ıslahat için her şeyden önce bölgelerin sorunlarını bilmek gerektiğinden hareketle 1845 yılında İmar Meclisleri oluşturulmuştu. Her memleketin ileri gelenlerinden güvenilir ve bilgili kişiler İstanbul’a çağrılarak görüşleri alınmıştı. Üyeleri belirlenerek, taşra temsilcileri ile birlikte bölgelere gitmek üzere hazırlanan İmar Meclislerine verilen talimatnamede yer alan konulardan biri ülkenin bayındır kılınması idi. Ülkenin kalkınmasının sağlanması nüfusun artışına bağlı görülmüştü. Ancak birçok bölgede evliliklerin yapılmasına görenekler engel oluşturmaktaydı. Yapılan masrafların neler olduğu ve ne miktara ulaştığının belirlenmesiyle, yaşanan sosyo-ekonomik sorunların çözümüne dair nasıl bir düzenleme yapılması gerektiği ve evliliklerin artırılması için ne gibi önlemler alınması gerektiğini inceleyerek bildireceklerdi. Bu çalışmada bölgelerde evliliklerde yaşanan sorunlar hakkında bilgi edinmemizi sağlayan bu raporlar üzerinde durulacaktır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Evlilikler, evlenme masrafları, görenekler, İmar Meclisleri, Tanzimat, Osmanlı İmparatorluğu.


ABSTRACT
Sultan Abdulmecit stated in his inaugural speech of Supreme Council of Judicial Ordinances that reforms envisaged by Reform Edict of 1839 did not yield the expected results in spite of passing six years. In order to achieve a general reform, first of all there was a need to have information about the conditions of the regions in the Ottoman Empire and for this aim; the improvement commissions called as “Mecâlis-i İmâriyye” were established in 1845. Reliable and well-informed people among the notables of the various regions were called and their views were taken into consideration. The development of the country as well as other significant reasons was also depended on growth of population by increasing weddings and for this purpose wedding customs which led to decrease or delay of the weddings were handled by these improvement commissions. The reports of these improvement commissions, which provide us a great deal of information about the different regions’ socioeconomic problems caused by wedding traditions and regulations, will be deal with.

KEY WORDS
Marriages, wedding expenses, customs, Improvement Commissions, Reform, Ottoman Empire.

KAYNAKLAR

I. Arşiv Dökümanları

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul
a) İradeler Mesâil-i Mühimme (İ.MSM),  dosya no: 3, gömlek no: 38, Tarihi: 22 R 1260 (11.05.1844)
    İ.MSM dosya no: 4, gömlek no: 68, 03 Ş 1261 (07.08.1845).
    İ.MSM dosya no: 3, gömlek no: 45, 11 S 1261 (19.02.1845)         
b) Cevdet Adliye (C. ADL) dosya no: 13, gömlek no: 825, 23 C 1260 (10.07.1844).
c) Sadaret Mektubî Kalemi Evrakı (A.MKT) dosya no: 26, gömlek no:27, 22 B 1261 (27.07.1845); dosya no: 27, gömlek no:47, 25 Ş 1261 (29.08.1845); dosya no: 26, gömlek no:51, 28 B 1261 (02.08.1845); dosya no: 26, gömlek no:58, 30 B 1261 (04.08.1845); dosya no: 26, gömlek no:61, 30 B 1261 (04.08.1845); dosya no: 104, gömlek no:69, 30 Z 1263 (Aralık 1847); dosya no: 26, gömlek no:64, 30 B 1261 (04.08.1845).
Millî Kütüphane Şer‘iyye Sicilleri Koleksiyonu, Ankara
21 No’lu Sivas Şer‘iyye Sicili; 389 No’lu Harput Şer‘iyye Sicili; 253 No’lu Ankara Şer‘iyye Sicili; 392 No’lu Diyarbakır Şer‘iyye Sicili; 144 No’lu Ayntab Şer‘iyye Sicili; C10 Bursa Şer‘iyye Sicili; 57 No’lu Tokat Şer‘iyye Sicili; 392 No’lu Harput Şer‘iyye Sicili.

II. Gazeteler

Takvîm-i Vekâyi, Def‘a 271, 06 C 1260 (23.06.1844); Def‘a 280, 12 M 1261 (21 Ocak 1845); Def‘a 285, 05 R 1261 (13 Nisan 1845).

III. Araştırma ve İnceleme Eserleri

Aydın M. (1992) Ahmed Ârif Hikmet Beyefendi’nin Rumeli Tanzimat Müfettişliği ve Teftiş Defteri. Belleten, LVI. Cilt, 215. Sayı, ss. 69–165 (+8 s. resim).
Cinlioğlu T. (1973) Osmanlılar Zamanında Tokat, IV. Cilt, Tokat: Barış Matbaası.
Çadırcı M. (1997) Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, 2. Baskı, Ankara: TTK Basımevi.
Ercoşkun T. (2010) Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. Yüzyılda Evlilik ve Nikâha Dair Düzenlemeler, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih (Yakınçağ Tarihi) Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi.
Kurt A. (1998) Bursa Sicillerine Göre Osmanlı Ailesi (1839–1876), Bursa: Uludağ Üniversitesi Matbaası.
Seyitdanlıoğlu M. (1992) Tanzimat Döneminde İmar Meclisleri. Ankara Üniversitesi OTAM Dergisi, 3. Sayı, Ocak 1992, ss. 323–332.
Shaw S. J. (1970) The Central Legislative Councils in the Nineteenth Century Ottoman Reform Movement Before 1876, International Journal of Middle East Studies, Vol.1, No: 1, (January, 1970), pp. 51–84.
Shaw S. J. (1992) Local Administration in the Tanzimat. 150. Yılında Tanzimat, Yay. Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Ankara: TTK Yayınları, pp. 33–49.
Takamatsu Y. (2004) Ottoman Income Surveys (1840–1846): The Ottoman State and Societies in Change, ed. by Hayashi Kayoko and Mahir Aydın, London: Kegan Paul, pp. 15–45.
Ünver M. (2009) Tanzimat Taşrasının İstanbul Buluşması: İmar Meclislerinin Kurulması Süreci: Eski Çağ’dan Günümüze Yönetim Anlayışı ve Kurumlar, ed. Feridun M. Emecen, İstanbul: Kitabevi Yayınları, ss. 119- 160.