Ana Sayfa |  Hakkımızda |   Yayın Kurulu |  Yayın İlkeleri | Arşiv | Son Sayı | İletişim

Çıkış Giriş


 

Türkmen Türkçesinde AKIL Kavramı
SARIYEV, Berdi  
MTAD 2010,7(4):13-25; DOI: 10.1501/MTAD.7.2010.4.58
E-yayın Tarihi: 22 Şubat 2011
Makale (PDF 540 KB)


The Concept of mInd in Turkmen Turkish
SARIYEV, Berdi    
JMTS 2010,7(4):13-25; DOI: 10.1501/MTAD.7.2010.4.58
Published online: 22 February 2011
Article (PDF 540 KB)



 

ÖZET

Bu çalışmada genel olarak akıl kavramı, özelde ise “akıllı ve akılsız insan” ayrımından yola çıkılarak “akıllılık alanı”nın baş kavramından söz edilecektir. İnceleme yöntemi olarak geometro-lingüistik metod tercih edilmiştir. Çalışmada, Türkmen millî şairi Mahtumkulu’nun “Akıl gemisi”, idrak dil bilimi yönündeki “MEN”ler üçgeni açısından ele alınmaktadır. Şairin kendi ifadesiyle “Akıl gemisine” binerek dünyayı anlama ve anlatma yoluyla “Fikir Deryasından” geçip 18. yüzyıldaki “Söz Pazarından” AKIL kavramı araştırılmaktadır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER

Akıl, kavram, deyim, metafor, idrak, anlama, anlatma




ABSTRACT

In this work the term "mind"  in the general context of intelligence will be explained, especially from the point of view of "wise person" and "fool person" distinction. The chosen method is the geometrical-lingusitic technique. The paper evaluates the "ship of mind" of the Turkmen national poet Mahtumkulu in terms of the "MEN" triangulation method of the cognitive linguistics. In the words of the poet, the mind ship wades through the sea of ideas by understanding and telling the world in order to explore the term mind in the bazaar of words.

KEY WORDS
Mind, concept, idiom, metaphor, cognition, understanding, explaining.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

АВГАНОВА З.А. (2007) Национальный характер как объект социально-философского анализа (на примере таджикской нации). Душанбе.

АKSAN D. (1987) Türkçenin Gücü. Ankara.

АKSAN, D. (2006). Türkçenin Söz Varlığı. Ankara.

БИТОКОВА С.Х. (2009) Парадигмальность метафоры как когнитивного механизма (на материале кабардинского, русского и английского языков), Нальчик.

БОБРЫШЕВА Л.К. Ф. (2009) Фразеологизмы как национально-культурная экзистенциональная картина мира (на материале русского и адигейского языка), Майкоп.

DEVELİOĞLU F. (2000) Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük, Ankara: Aydın Kitabevi.

ДУРДЫЕВ Х. (1987) Aкыл гәмиси. Aшгабат: Түркменистан.

ERDEM M. (2003) Türkmen Türkçesinde Metaforlar, Ankara: KÖKSAV.

ERDEM M., (2009) Modern Oğuz Türkçesi Söz Varlığ: Türkiye, Azerbaycan ve Türkmen Standart Türleri Esasında, Ankara: Grafiker.

ГАРРЫЕВ Б. (1975) Mагтымгулы, Aшгабат: Ылым.

ГАРРЫЕВ Б, КӨСӘЕВ М, (1959) Mагтымгулы. Сайланан эсерлер, ТССР Ылымлар Академиясы, Aшгабат.

ГАРИПОВА Л.Р. (2007) Концепты татарской языковой картины мира: репрезентации в лексеме “дөнья”, Казань.

ГЮНЕШ Б.(2008) Фразеологизмы с глагольным компонентом со значением "человек, его качества и поведение" : с позиции носителя турецкого языка. Москва.

ХАМЗАЕВ М. ве бейлекилер. (1962) Tүркмен дилиниң сөзлүги, ТССР Ылымлар Академиясы. Aшгабат.

ИВАНОВА Т.В. (2002) Ментальность, культура, искусство. Общественные науки и современность. № 6, с. 168-177.

КӨСӘЕВ М, АХУНДОВ Б (1962) Дөвлетмәммет Азады. Вагзы-азат. ТССР Ылымлар Академиясы. Aшгабат.
КУЗНЕЦОВ П.В. (2008) Национальное самосознание чувашского этноса как объект социально-философского исследования. Чебоксары.

LAKOFF G., JOHNSON M. (2005) Metaforlar. Hayat, Anlam ve Dil, Tercüme: Gökhan Yavuz DEMİR. Ankara.

МАГТЫМГУЛЫ (1983) Сайланан эсерлер. Ики томлук.1–2. Aшгабат: Түркменистан.

МАГТЫМГУЛЫ (2008) Сайланан эсерлер. Түркмен дөвлет неширят гуллыгы. Aшгабат.

МЕРЕДОВ А., АХАЛЛЫ С. (1988) Түркмен классыкы эдебиятының сөзлүги. Ашгабат.

НЕПЕСОВ Г. (1983) Метафора чепер дилиң мөхүм серишдесидир. Ашгабат.

ПОЛЕЖАЕВ Д. В. (2009) Русский менталитет: социально-философского анализа. Волгоград.

СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ РОССИЙСКОЙ МЕНТАЛЬНОСТИ. (2005) Материалы Всероссийской научно-практической конференции. Санкт-Петербург.

ВАНИЕВА О. А. (2005) Фразеологические единицы библейского происхождения с концептами “душа/дух” и “сердце” в качестве опорного слова в русском, английском и осетинском языках. Сопоставительное исследование на материале Нового Завета Библии. Владикавказ.

ВЯТЧАНИНА Т.Н. (2009) Духовно-религиозное сознание и формообразование в храмовой зодчестве Московской Руси (конца XIV-XVIIвв.). Москва.

.

Yazışma / Correspondence:

Bersi SARIYEV, Doç.Dr.

Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü öğretim üyesi.
Adres: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Sıhhiye-Ankara, TÜRKİYE.

E-posta: sariyev@humanity.ankara.edu.tr

Alındığı Tarih/Received Ağustos/August 15 2010

 

.

.


 

Ankara Üniversitesi | Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi  | Bölüm Ana Sayfası 
Telif Hakkı © 2004, AÜ DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. Tüm hakları saklıdır.
  Sıhhiye - Ankara, TÜRKİYE
| Tel.: +90312 310 32 80  | Faks: +90312 310 57 13 | E-posta