Çıkış Giriş

ÖZET
Dunhuang Müzik Notaları, günümüzde mevcut antik müzik notaları içinde en değerli olarak kabul edilen 25 müzik notası (P. 3808), 10 şarkı sözü (P. 3719) ve 20 nota karakterinden (P. 3539) oluşmaktadır. Dunhuang Müzik Notaları, Göktürk dönemi Kuça, Kumul, Kaşgar, Semerkant ve Buhara gibi tarihî Orta Asya müziklerinin notaları olup, Orta Asyalı müzisyenler tarafından Tang Sülalesi Saray Orkestralarında icra edilen Saray Müziği’nin notalarıdır. Aynı zamanda Göktürk Prensesi Asena (Ashina Gongzhu 阿史那公主) ile birlikte Çin sarayına gelen Sujibo 蘇抵婆 (Sujiva, Sucup-Kuçalı), Bai Mingda 白明達 (Kuçalı), Bai Zhitong 白智通 (Kuçalı) ve Pei Shenfu 裴神符(Kaşgarlı) gibi Orta Asyalı müzik teorisyenlerinin, bestecilerinin ve çalgıcılarının Çin sarayında bestelediği ve öğrettiği notalardır. Dunhuang Müzik Notaları’ndaki sistem, Kuça notaları sistemi olup, uzmanlara göre işaret edilen sesleri anlamak için çağdaş notalardan daha iyi olmasının yanında, bu notalar, hem sesin yüksekliği ve düşüklüğünü, hem de ses ritminin uzunluğu veya kısalığını semboller ile belirtebilen nadir notalardır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Dunhuang Müzik Notaları, Göktürk dönemi Orta Asya müziği, Göktürk Prensesi, Asena, Kuça nota sistemi, 20 nota karakteri

ABSTRACT

The Dunhuang Musical Notes are comprised of 25 musical notes (P. 3808) which are today considered as the most valuable among ancient musical notes, ten song lyrics (P. 3719) and 20 note characters (P. 3539). These Dunhuang Musical Notes are notes of Court Music played by Central Asian musicians in Tang Dynasty Palace Orchestras and are from the historical Central Asian music of Gokturk-period Kucha, Kumul, Kashghar, Samarqand and Bukhara. They are also notes composed and taught at the Chinese court by Central Asian music theoreticians, composers and instrumentalists such as Sujibo 蘇抵婆 (Sujiva, Sucup-from Kucha), Bai Mingda 白明達 (from Kucha), Bai Zhitong 白智通 (from Kucha) and Pei Shenfu 裴神符 (from Kashghar) who came to the Chinese court together with the Gokturk Princess Ashina (Ashina Gongzhu 阿史那公主). The system of Dunhuang Musical Notes is the system of Kucha notes which, according to experts, is better than modern notes for understanding the designated sounds, while these notes rare notes which can indicate both the high and low pitches of the sound, and the lengthiness and shortness of the sound rhytm.

KEY WORDS
Dunhuang Music Notes, Gokturk-period Central Asian music, Gokturk Princess: Ashina, Kucha note system, 20 note characters

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

Pelliot chinois 3539, Bibliothèque nationale de France, département des Manuscrits
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b83006835/f2.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8302820z/f5.image.r=3719.langEN
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f10.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f11.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f12.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f13.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f14.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f15.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f16.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f17.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f18.image
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8303290v/f19.image
Bao Heng 鲍恒 (2010) Ling Ting Kan “Yanyue Kaoyuan” Yu Ciyue Yanjiu 凌廷堪《燕乐考原》与词乐研究 (“Ling Ting Kan’ın “Yanyue Özgün Müziği” ve Ciyü Müziği Araştırmaları), 安徽大学徽学研究中心 http://www.sinoss.net/qikan/uploadfile/2010/1130/592.pdf
BARDAKÇI Murat (1986) Meragâlı Abdülkâdir, İstanbul, Pan Yayıncılık. 
BARDAKÇI Murat (1995) “Ayalgu”, Fokus Dergisi, İstanbul, 3.
Chen Ying-shi (2010) “论敦煌乐谱的记谱法 (On Notation of Dunhuang Musical Scores)”, 《文化艺术研究》, 第5期.
Chen Yingshi (2008) 论敦煌乐谱中的西域古曲, 文化艺术研究, 第1 卷, 第1 期
Chen Yingshi 陈应时(1991) “A report on Chinese research into the Dunhuang music manuscripts”, in Allan Marett, Musica Asiatica, Volume 6, Cambridge University Press.
Chen Yingshi 陈应时(2008) 论敦煌乐谱中的西域古曲, 文化艺术研究, 2008年01期.
Chen Yingshi 陳應時(2005) 敦煌樂譜解譯辨證, 上海,上海音樂學院出版.
Chen Yingshi (1991) “A report on Chinese research into the Dunhuang music manuscripts”, Musica Asiatica, Volume 6, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 61-72.
Chen yue 沈約 (1977), Song Sülâlesi Tarihi 宋史, 北京, 中华书局.
China Radio International., http://turkish.cri.cn/882/2011/06/01/1s133565.htm.
COURTEILLE Pavet De, (1870) Dictionnaire Turk-Oriental, Paris: Imprimé Par Ordre
Cui Ling Chin 崔令钦 (1962) 教坊记笺订 任半塘笺订, 北京,中華書局.
Cui Ling Chin 崔令钦 (1998) 教坊记 羯鼓录,沈阳,辽宁教育出版社.
Çin Xihua Haber Ajansı, “长安古乐——唐宫廷大曲”, Danwei (Chinese media, Internet and urban life).
Duan Chengshi 段成式（2007）You Yang Za Zu 酉阳杂俎, 齐鲁书社.
Dunhuang Academy, Mogao Caves, http://enweb.dha.ac.cn/index.htm; 23 12 2011.
Duyou 杜佑 (1992) (1988) Tongdian 通典, 北京,中华书局.
EMİN Abduşükür Muhammet (1980) Tang döneminde Şinjiang’da Şarkı ve Dans Sanatı, Ürümçi.
EMİN Tursun (1992), “论维吾尔十二木卡姆形成”、论维吾尔十二木卡姆, 乌鲁木齐、新疆人们出版社
ERGİŞİ Fatih (2008) “Türk Müziği’nde Nota (Lama) Sisteminin İncelenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Fang Xuanling ve.. 房玄龄等 (1974) Chin Sülâlesi Tarihi 晋书, 北京,中华书局.
Fang Xuanling ve..房玄龄等( 1977) Jin Sülalesi Tarihi 晋书, 北京, 中華書局.
Ferit Devellioğlu (1998) Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitapevi Yayınları, Ankara.
Gagaku-. Japanese Court Music and Dance.... URL: http://www.gagaku.net/ ;
Gao ren xiung 高人雄(2005) 从《教坊记》曲目考察词调中的西域音乐因子, 《西域研究》第2期, 西北民族大学语言文化传播学院, http://www.cqvip.com
Guan Yewei 关也维(1989) 敦煌古谱的猜想, 北京 : 音乐研究
GÜZELDİR Muharrem (2002) Abuşka Lugati, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
He Changlin 何昌林 (1983) “唐代遺留下來哪些曲譜?”, 《音樂愛好者》,第03期.
He Changlin 何昌林 (1983) 论燕乐半字谱, China Academic Journal Electronic Publishing House (1994-2010).
He Changlin 何昌林(1984) 敦煌琵琶谱记’ 的来龙去脉、阳关、第五期
He Changlin何昌林 (1987) “關於敦煌琵琶譜的抄寫人《唱詞十九首》之謎-敬答饒宗頤教授”, 《音樂研究》, 第 3 期.
http://www.danwei.com/the-pipa-how-a-barbarian-lute-became-a-national-symbol/
http://www.sn.xinhuanet.com/misc/2008-06/27/content_13663034.htm, 27 06 2008.
İLHAN, Serap (1994) Türk Müziğinde Nota, Dokuz Eylül Üniversitesi, Müzik Bilimleri Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Jian Jianmin 金建民 (2010) Dunhuang QuPu ’de Oumi Heshi Neng Je Kai? 《敦煌曲谱》的奥秘何时能揭开？(Dunhuang Müzik Notaları’nın gizemleri ne zaman çözülür?), Confucianism, http://www.confucianism.com.cn/html/A00010016/13060753.html.
KENZÖ Hayashi (1957)  敦煌琵琶谱的解读研究, （Pan Huansu 潘怀素 tercümesi)，上海音乐出版社.
KENZÖ Hayashi 林谦三 (1938)《琵琶古谱之研究——〈天平〉〈敦煌〉二谱试解》, 月刊 月谱, 27卷 、第一期.
KENZÖ Hayashi (1992)《琵琶古谱之研究》（Jao Tsung-I 饶宗颐 tercümesi，Jao Tsung-I 饶宗颐 derlemesi 《敦煌琵琶谱论文集》，台北：新文丰出版公司年版，
Lee Ji-sun (2011) “The Musical Notations of Korea and Japan”, Musical Notations of Korea Chapter VII, Translated by Lee Jong-chan. www.gugak.go.kr/.../dict_2011060716423 .
LESSING D. Ferdinand (2003), Moğolca - Türkçe Sözlük (2 Cilt), Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları
LEVİ S. (1913) Le “Tokharien B”, langue de Koutcha, Journal Asiatique, Cilt II.S. 311-380.
Ling-hu Te-fen ve..令狐德棻 等(1973),隋书, 北京, 中華書局.
Ling-hu Te-fen ve..令狐德棻 等(1988),周書, 北京, 中華書局.
Liu xü ve... 劉昫等(1975)旧唐书.音乐志, 北京, 中華書局
MALM, William P. (2000) “Traditional Japanese music and musical instruments”, Kodansha International, 2.
MILLWARD James A. (2011) “The pipa: How a barbarian lute became a national symbol”,
Moronaga Fujiwara 藤原師長(1171), Jinchi Yōroku 仁智 要录(Moronaga Fujiwara; Fuminari Tōgi; Japanese Rare Book Collection (Library of Congress)
Moronaga Fujiwara 藤原師長 (1171) Sango Yōroku 三五要录, (Moronaga Fujiwara; Fuminari Tōgi; Japanese Rare Book Collection (Library of Congress)
O-yang Hsiu 欧阳修(1974), (新五代史), 北京, 中华书局.  
O-yang Hsiu 欧阳修(1975), 新唐书.礼乐志, 北京, 中華書局
ÖGEL Bahaeddin (1991) Türk Kültür Tarihi’e Giriş, 9 cild, Ankara, Kültür Bakanlığı.
ÖZTUNA Yılmaz (1974) Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, Cilt I.II. , İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Milli Eğitim Basımevi.
Peng Dingqiu ve.. 彭定求 等編, Quan Tang Shi 全唐詩, Bölüm 653, 19.cild, Pekin, Zhonghua Shuju 中華書局, 1960: 7501
PICKEN Laurence E.R. (1967) “Central Asian tunes in the Gagaku tradition”, Festschrift für Walter Wiora, ed. L. FINSCHER and C.-H. MAHLING (Kassel), P. 545-51.
PICKEN Laurence Ernest Rowland, R. F. WOLPERT, Noël NICKSON (1997), Music from the Tang Court.6, Cambridge University Press.
PICKEN Laurence, R. F. WOLPERT (1987) Music from the Tang Court. 4, Cambridge University Press.
Qian Bo Quan 钱伯泉(1994) 一千多年以前的龜茲樂譜, 文化史知识, 1994-2010 China Academic Journal Eloctronic Publishing House.
Rao Zongyi 饒宗頤 (1987), “敦煌琵琶譜的來龍去脈涉及的史實問題”, 《音樂研究》第3期.
Ren Erbei 任二北 (1955), 敦煌曲初探, 上海, 上海文藝聯合出版社,
SERTKAYA Osman Fikri (1982) Eski Türkçe’de Musiki Terimleri ve Musiki Aletleri İsimleri (Doçentlik Tezi), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Song Bo nian ve Li Qiang 宋博年, 李强 (2006), 西域音乐史, 乌鲁木齐, 新疆人民出版社.
SÖZEN Tayyip Zeki “Ney Sazı ve Tarihi” Ney ve Neyzen URL: http://www.neyzenim.com/neytarihi.htm, 06 03 2012
Şeyh Süleyman Efendi (1298) Lûgat-i Çağatayı' ve T ürkî-i Osmânî, İstanbul.
Tang Hui Yao 唐会要 (iki cilt),  33. Bölüm, Yayue 雅樂, Kyoto 京都, Chongwen chubanshe 中文出版社, 1978.
Tansukname-i İlhan (1989) (Çeviri: Abdulbaki GÖLPINARLI), İstanbul.
Tian Qing 田青 (2002) 田青音乐学研究文集, 山东文艺出版社.
Tsi Maguang 司马光(1956) 资治通鉴, 北京, 中华书局.
Tuo tuo 脱脱(1977)  宋史, 北京, 中华书局出版.
Wang Anchao 王安潮 (2007) Study on Da-qu of Tang Dynasty 唐大曲考 (doktora tezi, danışman: Chen Yingshi), 上海音乐学院.
Wang Pu 王溥 (1991) Tang Huiyao, Shanghai, 上海古籍出版社,
Wei Cheng ve …魏徵等 (1973) i隋書, 北京、中华书局.
Xi’an antik müziği, Çin’in antik fosil müziğidir 西安古乐, 中国古乐“活化石”, http://www.china.com.cn/zhuanti2005/txt/2005-06/27/content_5900411.htm, 27 06 2005.
Xi’an antik müziği, Çin’in antik fosil müziğidir 西安古乐, 中国古乐“活化石”, http://big5.china.com.cn/chinese/zhuanti/jdty09/900411.htm, 27 06 2005