|
ÖZET
Türk Dili dergisinin 118. sayısında yer alan “Tü- 'Tamamlamak, Bütünlemek' Fiilinin Türevlerinden Tüm” başlıklı makale ile Öztürkçeciler ve Muhafazakarlar tarafından tartışılmış bir mesele nihayete erdirilmek istenirken beraberinde birçok yanlış değerlendirmeyi de getirmiştir. O kadar ki Türkçe’nin hiçbir döneminde yer almayan hayalet kelimeler dile mâl edilmeye çalışılmıştır. Konu üzerindeki açıklamalardan önce verilen bazı yabancı dillere ait tuhaf izahlar ve tarihî metinlerden yapılan okuma ve yorumlama hataları yazıya farklı bir boyut kazandırmıştır. Bu çalışmada Sayın Sertkaya'nın tarihî ve modern dönemlerden beş basamakta ve on örnekte tespit ettiği çeşitli "tüm" örnekleri sırasıyla ele alınacaktır. Bu düşünceler doğrultusunda verilen örneklerin aslında birbiriyle hiçbir ilgisi bulunmayan ayrı kelimeler olduğu 'bütün' yönleriyle tespit edilip, gözler önüne serilmiştir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
“tüm~düm”, “tam”, “bütün”, Tarihî Türkçe.
ABSTRACT
While a problem discussed by the Pure-Turkish partisans and conservatives desired to be concluded with the article that is named “Tüm from the Derivatives of the ’Tü- Completing, integrating’ Verbs” in the Journal of Türk Dili/118, this brought a many numbers of wrong assessment together with it. In so much that, the ghost words which didn’t take place in any period of the Turkish language tried to be appropriated to the language. Some strange expressions belonging to some foreign languages that are given before the explanations about the subject and reading and interpretation mistakes from historical texts added a different dimension to the article. In this study, various ‘tüm’’ examples which Sertkaya determined in five steps from historical and modern period with ten examples will be dealt respectively. Furthermore it will be determined in ‘all’ aspects and revealed that the examples given in line with such opinions are separate words that do not have any relation with each other.
KEY WORDS
“tüm~düm”, “tam”, “bütün”, Historical Turkish.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AKALIN, Şükrü Haluk –TURGUNBAYEV, Caştegin, 2000 Teleüt Ağzı Sözlüğü, TDK Yay., Ankara.
ARIKOĞLU, Ekrem, 2005, Örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük, Akçağ Yay., Ankara.
HACALOĞLU, Recep Albayrak, 1992, Azerî Türkçesi Dil Kılavuzu (Güney Azerî Sahası Derleme Deneme Sözlüğü), TTK Yay., Ankara.
HAMILTON, James Russell,1986, Manuscrits Ouigours de IXe-Xe Siècle de Touen-Houang, Fondation-Singer Polignac, Paris.
KOÇ, Kenan, Ayabek BEYNİYAZOV, Vehbi BAŞKAPAN, 2003, Kazak Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlüğü, Akçağ Yay., Ankara.
LESSING, F. D., 2003, Moğolca-Türkçe Sözlük, (Çev.: Günay KARAAĞAÇ), TDK Yay., Ankara.
MA‘LÛF El-YESÛÎ, Luvîs, 1969; el-Müncid, Dar el-Mashreq Publishers, Beirut Lebanon.
MA’RUFOV, Z. M. 1981, Özbek Tilining İzåhli Luğati, Akademiya Nauk, Moskva.
MÜTERCİM ASIM EFENDİ, 2014, Kâmûsu’l- Muhît Tercümesi (Çev. Mustafa KOÇ-Eyüp TANRIVERDİ), Türkiye Yazma Eserleri Kurumu, İstanbul.
NASKALİ, Emine Gürsoy, Muvaffak DURANLI, 1999, Altayca-Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara.
NECİBOVİÇ Emir Necib, 1995, Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü, TDK Yay., Ankara.
SERTKAYA, Osman Fikri, 2013, “TÜ- “tamamlamak, bütünlemek” Fiilinin Türevlerinden TÜM”, Türk Dili, sayı: 118, Ağustos, Ankara, s. 77-80.
TEKİN, Talat, Mehmet ÖLMEZ vd; 1995, Türkmence-Türkçe Sözlük, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, Ankara.
TOLKUN, Selahittin, 1996, “Türk Dünyasının Ortak Bir Türküsü: Yar Yar”, Bir, Sayı 6, s. 187.
YUDAHİN, K. K., 1994, Kırgız Sözlüğü, (Çev.: Abdullah TAYMAZ); TDK Yay., Ankara.
E-KAYNAKLAR / E-BIBLIOGRAPHY
http://kh-davron.uz/kutubxona/jahon/furog-farruxzod-vido-sherlar.html (20.08.2015)
https://my.mail.ru/mail/ilyos-7/micropost/4311000071BBD804.html (Erişim Tarihi: 20.08.2015)
http://vk.com/topic-4259598_7827406?offset=20 ( Erişim Tarihi: 20.08.2015)
Yazmanın fotoğrafının alındığı web sitesi:http://idp.bl.uk/database/oo_scroll_h.a4d?uid=969600432;recnum=85934;index=45 (28.08.2015)
Yazışma / Correspondence:
Mehmet Mahur Tulum, Doç. Dr., Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi.
Adres: Anadolu Üniversitesi, Yunus Emre Kampüsü Edebiyat Fakültesi, 26470, ESKİŞEHİR.
E-posta: mmtulum@anadolu.edu.tr
Alındığı Tarih/Received Ağustos/August 27 2015
|
|
|