ÖZET
Makalede, zoonim kısımlı paremalar, dilbilimsel-anlamsal açıdan tahlil edilmiş ve zoonimlerin integral ve diferansiyel anlamları üzerinde ayrı ayrı durulmuştur. Şahsın betimlenmesinde kullanılan zoonim kısımlı ifadeler anlam açısından ayrı ayrı gruplara ayrılmış ve deyimlerin anlamsal özellikleri açıklanmıştır. Ayrıca zoonimlerin hem konuşma dilindeki hem edebiyattaki önemi vurgulanmış ve insanlara özgü karakter özellikleri, bakış açısı, dış görünüş ve ruh hallerini ifade etmek için kullanıldığı bildirilmiştir. Konuşmada kullanılan zoonimlerin her millet ve halkın bakış açısını, örf-âdetlerini ve yaşam tarzını, halkların yaklaşım sınırlarını gösterdiği belirtilmiştir.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
zoonim, parema, dil kültürü, integral anlam, diferansiyel anlam, karakter, bakış açısı, doğal yaşam koşulları, özellik, dilbilimsel-anlamsal analiz.

ABSTRACT

In the given article paremias with components of zoonyms from the lexico-semantic point of view is analyzed by considering each specifically. It is based on semantic groups of phrases with components of zoonyms which are used to describe people. As zoonyms carry special value both in speech of the person, and in the literature, they are used to describe quality, character, outlook, appearance and mentality of people. And also, zoonyms during dialogue inform us about the outlook, customs, traditions and living position of each nation and the people.

KEY WORDS
Zoonym, paremia, linguoculturology, integrated seme, differential seme, character, outlook, native living position, quality, lexico-semantic analysis.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

ABDUJABAROVA F. (1992) Qutadg‘u bilig”dagi shaxs belgi-xususiyatini anglatuvchi leksika. Filol. fan. nom... diss. Toshkent.
ABDULLAEV X. (2005) Xalq maqollarining “Qutadg‘u bilig” poetikasidagi o‘rni va badiiy-estetik funktsiyalari. Toshkent.
BAZAROVA D.H. (1978) İstoriya formirovaniya i razvitiye zoologiçeskoy terminologii uzbekskogo yazıka. Taşkent: Fen Yayınevi.
RAHMATULLAYEV Sh. (2009) O’zbek tilining etimologik lug‘ati. Toshkent: Universitet.
ŞÇERBAK А.М. (1961) Nazvaniya domaşnıh i dikih jivotnıh v tyurkskih yazıkov // İstoriçeskoye razvitiye leksiki tyurkskih yazıkov. Moskova: Akad. nauk. SSSR.
TO‘XLİYEV B. (2000) O‘zbek adabiyoti. Tashkent: O‘qituvchi.