|
ÖZET
Bu makalede, Tyan-Şan ve Yedi-Su boylarına kitleler hâlinde yerleşen Karlukların büyük boylarından Çiğil ve Yağma gibi boyların Soğdlarla etkileşimi, bu boyların etnik değişim süreçleri, yerleşik hayata geçmeleri, din tercihleri, Karahanlı Devleti bünyesinde ve İslâm dini altında tek bir yapıda birleşerek Türkleşmeleri, Soğdak, Kençek, Argu, Hotan ve Tangutlar ile aralarındaki dil etkileşimi üzerinde durulmakta, Karahanlı hanedanlığı ile halkının kimlik arayışındaki kaynaklar yani Türk boylarının efsanevî atası Alp Er Tonga’dan gelmiş olma ve onun Afrasiyab ile ilişkisi anlaşıyı hakkında fikir yürütülmektedir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Karluklar, Karahanlı Hanedanı, Türk boyları, Alp Er Tonga, Afrasiyab.
ABSTRACT
In this article, significant groups of Qarluqs, namely, Chigil and Yagma are studied in terms of how they interacted with the Sogds and the ways they changed ethnically by settling after being nomadic, and how they came to choose their religions by becoming Moslems under the reign of Qarakhans. Similarly, the linguistic interrelationships among Sogd, Kenchek, Argu, Hotan and Tangutlar, along with searching for identity under Qarakhanid dynasty and among its people, the legendary grandfather of Turks, Alp Er Tonga and his relationship with Afrasiyab are studied to shed light on Karluks.
KEY WORDS
Qarluqs, Qarakhanid Dynasty, Turkish tribes, Alp Er Tonga, Afrasiyab.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
BARTOLD V.V. (1963) Oçerk Istoriyi Semireçiya//Sobraniye Soçineniy. T.II, Ç.1. Moskva.
BARTOLD V.V. (1968-1) Dvenadsat Lektsiy po Istoriyi Turetskih Narodov Sredney Aziyi//Sobraniye Soçineniy. T.V. Moskva.
BARTOLD V.V. (1968-2) Sovremennoye Sostoyaniye i Blijayşiye Zadaçi İzuçeniya İstoriyi Turetskih Narodnostey//Sobraniye Soçineniy. T.V. Moskva.
BERTELS E.E. (1960) Istoriya Persidsko-Tadjikskoy Literaturı// Izbrannıye Trudı. T.I. Moskva.
Djamal al-Karşi (2005) “Mulhakat bi-s-Surah”//Istoriya Kazahstana v Persidskih Istoçnikah. T. I. Almatı.
KONONOV A.N. (1983) Poyema Yusufa Balasagunskogo “Blagodatnoye Znaniye”//Yusuf Balasagunskiy. “Blagodatnoye Znanıye”. Izdaniye Podgotovil S.N. Ivanov. Moskva.
KLYAŞTORNIY S.G. (1972. #1) Epoha Mahmuda Kaşgarskogo//Sovetskaya Tyurkologiya. Baku.
KLYAŞTORNIY S.G. (1970. #4) Epoha Kutadgu Bilig//Sovetskaya Tyurkologiya. Baku.
KLYAŞTORNIY S.G. (2003) İstorıya Tsentralnoy Aziyi i Pamyatniki Runiçeskogo Pisma. Sankt-Peterburg.
KLYAŞTORNIY S.G. Sultanov T.İ. (2009) Gosudarstva i Narodı Evraziyskih Stepey. Sankt-Peterburg.
KOKOVTSEV P.K. (1932) Evreysko-Hazarskaya Perepiska v X veke. Leningrad.
KOROGLI H.G. (1970. #4) Alp Er Tonga i Afrasiyab po Yusufu Balasaguni i Drugim Avtoram// Sovetskaya Tyurkologiya. Baku.
KOROGLI H.G. (1983) Vzayımosvyazi Eposa Narodov Sredney Aziyi, İrana i Azerbaycana. Moskva.
Mahmud al-Kashgari (1982) Compendium of the Turkic dialects (Diwan Lugat at-Turk). Edited and translated with Introduction and İndices by Robert DANKOFF. Part I. Harward.
MOKEEV A. (2010) Kırgızı na Altaye i na Tyan Şane. Bişkek.
TAŞAGIL A. (2013) Kök Tengrinin Çocukları. Bilge Kültür Sanat Yayınevi. İstanbul.
Yusuf Has Hacib (1959) Kutadgu Bilig. Tercüme. (Çeviren Reşit Rahmeti ARAT). Türk Tarih Kurumu Yayınevi. Ankara.
Yazışma / Correspondence:
Anvarbek Mokeev,Prof.Dr., Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Öğretim Üyesi.
E-posta/E-mail: anvar.mokeev@manas.edu.kg
Alındığı Tarih/Received Ocak /January 15 2017
|
|
|