ÖZET
Kutadgu Bilig, 11. Yüzyılda, Karahanlı sahasında, manzum olarak yazılmış ilk İslamî metinlerden biridir. Kutadgu Bilig, yeni bir din ve kültür çevresine giren Türklerin sosyal yaşamı ve düşünce dünyası hakkında önemli ipuçları vermektedir.  Kutadgu Bilig’deki söz, yazı ve düşünce aktarımları, aktarılan söylem ve aktaran söylem olmak üzere iki farklı yapının tek bir çatı altında bütünleştiği karmaşık bir yapı sunar. Aktarım sırasında başkasına ait bir söz, yazı veya düşünce orijinal bağlamından koparılarak aktaranın söylemine dâhil edilir. Bununla birlikte Kutadgu Bilig’de anlatıcının kendisine ait söz veya düşüncelerini de başka bir yer ve zaman diliminde aktardığı görülür. Bu çalışmada, Kutadgu Bilig’deki düşünce aktarımı ihtiva eden yapılar üzerinde durulacak ve bu şekilde Karahanlı sahası düşünce dünyasına ışık tutulmaya çalışılacaktır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Kutadgu Bilig, Karahanlı Sahası, Düşünce Aktarımı, Aktarılan Söylem, Aktaran Söylem.

ABSTRACT

Kutadgu Bilig is one of the first Islamic text written in verse by Hakaniye Turkish in the XIth century. Kutadgu Bilig gives important clues about the social life and thought world of Turks entering into a new religional and cultural environment. Speech, writing and thought presantations in Kutadgu Bilig present a complex structure in which two different structures, namely, utterance and reporting structure, are integrated in one sentence. During the transmission, a speech, writing, or thought belonging to other person is torn from the original context, and included in the discourse of the reporter. However, in Kutadgu Bilig, the narrator has also transferred his own writing, or thoughts to another place and time. In this paper, we will focus on thought presantations in Kutadgu Bilig and will attempt to shed light on the thought world of Qarakhanid area.

KEY WORDS
Kutadgu Bilig, Qarakhanid Area, Thought Presantation, Utterance, Reporting Structure.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

arat R. R. (1979) Yusuf Has Hacib: Kutadgu Bilig III-İndeks (Yayıma Hazırlayanlar: K. ERASLAN, O.F. SERTKAYA, N.YÜCE). İstanbul: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
arat R. R. (1988) Yusuf Has Hacib: Kutadgu Bilig – Çeviri. 3. baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
arat R. R. (1991) Yusuf Has Hacib: Kutadgu Bilig I-Metin. 2. baskı, Ankara: TDK Yayınları.
arat R. R. (2006) Yusuf Has Hacib: Kutadgu Bilig. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
COŞUN E., M. ALKAN, G. AKGÜL (2015) İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Öyküleyici Metinlerinde Söz ve Düşünce Aktarımı. DÜSBD.
DANKOFF R. (1983) Yusuf Khass Hajib, Wisdom of Royal Glory (Kutadgu Bilig): A Turko-Islamic Mirror for Princes, translated, with and introduction and notes. USA: University of Chicago Press.
Gül M. (2007) “Söz ve Düşünce Aktarımı”, Turkish Studies. Volume 2/2 Spring, 239-256.
Gül-Akmaz M. (2009) Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi’nde Söz, Düşünce ve Yazma Aktarımı. Çağının Sıradışı Yazarı Evliyâ Çelebi (hazırlayan: Nuran TEZCAN). İstanbul: YKY, 35-48.
GÜLMEZ G. (1988) Dolaylı/Dolaysız Anlatım ve Ötesi. Çağdaş Türk Dili. C. 1, S. 10, Aralık, 486-491.
KAÇALİN M. S. (e-kitap) Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig-Metin. Kültür Bakanlığı Yayınları, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr
ÖZÜNLÜ Ü. (1983) Yazınsal Metinlerde Konuşma ve Düşünce Aktarımı. Türk Dili Dergisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
TEKİN T. (2006) Orhon Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları.
YAYLAGÜL Ö. (2005) Türk Runik Harfli Metinlerde Mental Fiiller. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. 2(1): 17-51.