|
ÖZET
Karahanlı Türkçesi edebî çevresinin en önemli eseri olan Kutadgu Bilig, döneminin dil özelliklerini gözler önüne seren bir eser olmakla kalmayıp, XI. yüzyılın Türk kültür havzasının tüm ögelerine yer vermesiyle de büyük değer taşır. Mesnevi tarzının Türk edebiyatındaki ilk örneği olan söz konusu eser bu form içinde sözlü gelenekten alınmış başka edebi ürünleri de bünyesinde taşımaktadır. Bunlardan en belirgin olanları atasözleri olmakla birlikte, yer yer yaşla ilgili olan beyitlerde bir yaşname havası sezinlenmektedir. İncelememiz çerçevesinde yaş meselesine sadece Kutadgu Bilig’deki beyitlerin bir yaşname olup olmadığı yönünde değil, insandaki fizyolojik değişiklikler, yaşa göre yeme ve içme, yaşa göre rüya ve bunun yorumlanması ve merdiven motifi bağlamında da bakılacaktır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Yaşname, Devriye, Kutadgu Bilig.
ABSTRACT
Kutadgu Bilig, the most important work of the literary environment of Karakhanid Turkish, is not only a work that reveals the linguistic characteristics of his era, but also it is also of great value because it includes all the documents of the Turkish culture in that specific basin. This work, which is the first example of Mesnevi style in Turkish literature, carries other literary products in this form taken from oral tradition. The most prominent of these are the proverbs and as a whole, the text make us sense that it was the age of the epic when the couplets are considered. We cannot examine the couplets in Kutadgu Bilig, not only according to whether they are examples of the age of the epic or not, but also by focusing on the physiological changes because of aging such as the lines on the face, eating and drinking habits due to changes in one’s age and specific elements such as dream interpreting and stairs.
KEY WORDS
Age Epic, Devriye (Rev), Kutadgu Bilig.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ARAT R. R. (1991) Kutadgu Bilig. I Metin, Ankara: TDK Yayınları.
ARAT R. R. (1988) Kutadgu Bilig. II Çeviri, Ankara: TDK Yayınları.
ARAT R. R. (1979) Kutadgu Bilig. III Dizin, Ankara: TKAE Yayınları.
ÇELEBİOĞLU A. (1984) Türk Edebiyatında Yaşnameler. Türklük Bilgisi Araştırmaları, Sayı: 1, ss. 151-286.
KAYA D. (2016) Yaşnameler. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALK%20EDEBİYATI/dogan_kaya_yasnamaler.pdf (Alıntılanma tarihi: 18.12.2016
UZUN M. (1994). Devriye. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 9, ss. 251-253.
Yazışma / Correspondence:
Mehmet Vefa Nalbant,Doç. Dr. Pamukkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Eski Türk Dili Anabilim Dalı öğretim üyesi, Denizli.
E-posta: vnalbant@gmail.com
Alındığı Tarih/Received Aralık /December 26 2016
|
|
|