|
ÖZET
Bu çalışmada Sa’dî tarafından yazılan Namāz (Salāt) Risālesi adlı eser ele alınmıştır. İçerisinde birkaç metnin bulunduğu toplam 82 varaklık bir eserin içinde, 1b-9b varakları arasında yer alan bu eserin telif tarihinin 994 (1586) yılı olduğu bilinmektedir. Yazıldığı yıl, eserin ses ve şekil özellikleri göz önüne alındığında söz konusu metnin Eski Oğuz Türkçesi dönemine ait bir risāle olduğu tespit edilmiştir. Bu risāle, 224 beyitten oluşmakta olup eserin sonunda metinden ayrı olarak devrin siyasî ve içtimaî durumunu anlatan bir bölüm de yer almaktadır. Ancak bu doğrudan risāleye ait bir bölüm olmadığından çalışmaya dahil edilmemiştir. Bu çalışmada risālenin transkripsiyonu, Türkiye Türkçesine aktarımı, dilbilgisi incelemesi ve sözlüklü dizini yapılmıştır. Ayrıca metnin tıpkıbasımı verilmiştir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Namāz, Salāt, Risāle, Eski Oğuz Türkçesi.
ABSTRACT
This study is realized on Namaz Risalah written by Sa’di. It is known that this tract which is written on pages between 1b-9b in a 82-page manuscript containing several other tracts, was written in 994 (1586). When the date, phonetical and morphological features of the tract is taken into account, it is determined as being from Old Oghuz Turkish period. This tract includes both 224 verses and at the end, a section defining political and social circumstances of the period. However since this section is not a direct part of the tract, it is not included in this study. This study comprehends transcription, translation to Modern Turkish, grammar review and index of Namaz Risalah. Moreover, the facsimile print is also presented.
KEY WORDS
Namaz, Salāt, Manuscript, Old Oghuz Turkish.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AYNUR H. (2008) Sa’dî-i Cem, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 404-405.
BELÎĞ İ. (1999) Nuḫbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. (Hazırlayan: Abdulkerim Abdulkadiroğlu), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
BEYÂNÎ (1997) Tezkiretü’ş-Şuarâ. (Hazırlayan: İbrahim Kutluk), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
CLAUSON G. (1972) An Eytmological Dictionary of Prethirteenth Century Turkish. Oxford: Oxford University.
ÇELEBİ A. (2010) Meşâ’îrü’ş-Şu’arâ İnceleme-Metin. (Hazırlayan: Filiz Kılıç), 2. Cilt, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
ELİAÇIK M. (2013) Hocazâde Şeyhülislâm Ebu Saîd Mehmed Efendi ve Manzum Fetvâları, Tarih Okulu Dergisi (TOD). Aralık 2013, Yıl 6, Sayı XVI, 339-350.
ESİR H.A. (2000) XVII. Yüzyılda Bir Şâîr: Mehmed Sa’dî Çelebi, İlmî Araştırmalar. 29-38.
GÜNDOĞDU R. (2015) Osmanlı Padişahları. İstanbul: Rumuz Yayınevi.
İPEKTEN H., İSEN M., TOPARLI R., OKÇU N., KARABEY T. (1988) Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
KINALIZÂDE H.Ç. (2014) Tezkiretü’ş-Şuarâ. (Hazırlayan: İbrahim Kutluk) 1. Cilt, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
KÖPRÜLÜ F. (1976) Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
KÖPRÜLÜ F. (1980) Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
SÂLİM EFENDİ (2005) Tezkiretü’ş-Şu’arâ. (Hazırlayan: Adnan İnce), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
SEHÎ BEY (1998) Heşt Behişt. (Hazırlayan: Mustafa İsen), Ankara: Akçağ Yayınları.
STEINGASS F. (1977) A Comprehensive Persian-English Dictionary. London: Routledge & Kegan Paul.
ŞİMŞİRGİL A. (2013) Kayı V: Kudret ve Azamet Yılları, II. Selim, III. Murad, III. Mehmed, I. Ahmed. İstanbul: Timaş Yayınları.
TAHİRÜ’L-MEVLEVÎ (1973) Edebiyat Lugatı. (Hazırlayan: Kemal Edib Kürkçüoğlu), İstanbul: Enderun Kitabevi.
ZENKER J.T. (1979) Türkisch-Arabisch-Persisches Handwörterbuch. 1. Cilt, New York: Georg Olms Verlag.
Yazışma / Correspondence:
Duygu Yavuz Öz,Doktora Öğrencisi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sakarya/Türkiye.
E-posta: d.yavuz88@gmail.com
Alındığı Tarih/Received Kasım / November 2 2016
|
|
|