MTAD


 

 

Sarı Uygur Düğün Geleneği ve Düğün Geleneği ile İlgili Terimler
Mei GUO
MTAD 2017,14(4):7-45; DOI: 10.1501/MTAD.14.2017.4.34
E-yayın Tarihi: 30 Nisan 2018
Makale (PDF 9,1 MB)

ÖZET
Sarı Uygurlarda en büyük tören, düğün törenidir. Sarı Uygurlarda düğün genellikle kız istemesi, başlığın belirlenmesi, düğün gününün belirlenmesi, düğünde görev alacakların ve davetlilerin belirlenmesi, kız tarafında misafirlerin ağırlanması, manım takılması, gelinin uğurlanması, yolda mola verilmesi, gelin için hazırlanmış çadırın devrilmeye çalışılması, kız tarafındaki misafirlerin karşılanması, düğün yemeklerinin incelenmesi, ziyafet başlamadan önce kutlama sözlerinin söylenmesi, yoda (koyun inciği) sunulması, teşekkür edilmesi gibi aşamalar ile tamamlanır. Bu çalışmada Sarı Uygurların düğün geleneği ve düğün terimleri üzerinde durulmuştur.


ANAHTAR SÖZCÜKLER

Düğün, Sarı Uygur düğün geleneği, Sarı Uygur düğün terminolojisi .

 

Yellow Uighur Wedding Tradition and Terms Related to Wedding Tradition
Mei GUO
JMTS 2017,14(4):7-45; DOI: 10.1501/MTAD.14.2017.4.34
Published online: 30 April 2018
Article (PDF 9,1 MB)

ABSTRACT
For Yellow Uighurs the wedding ceremony is the greatest of all rituals. It is made up of parts and sequences as follows: requesting marriage from the girl and her family, determining the amount of bride wealth, determining the date of the wedding, determining invitees and servants, entertaining the guests from bride’s party, wearing manım, seeing the bride off, taking a break on the road, attempting to topple the bride’s tent, greeting the guests from bride’s party, examining the wedding feast foods, addressing the celebration speeches before the feast, presenting yoda (shin of a lamb) and rendering thanks. This study explores the wedding traditions and Yellow Uighur wedding terminology.

KEY WORDS
Wedding, Yellow Uighur wedding tradition, terminology of Yellow Uigur wedding.


KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY


ATALAY Besim, (Çev.).(2013), Dîvânü Lugâti’t-Türk, TDK Yayınları, Ankara.
Bi Yi-zhi, (1993), Qinghai mengguzu lishi jianbian [青海蒙古族历史简编/ Çinghay’daki Moğolların Kısaca Tarihi], Çinghay Halk Yayınları, Çinghay.
CHEN Zong-zhen (2004). Xibu yuguyu yanjiu [西部裕固语研究 / Batı Sarı Uygurca Üzerinde Araştırma]. Pekin.
CHEN Zong-zhen, (1994/2002), “Shi shi xibu yuguyu zongjiao yu hunsang xisu de muxie yongyu [式释西部裕固族宗教和婚丧习俗的某些用语 / Batı Sarı Uygurcada Dinî, Düğün ve Cenaze Geleneklerindeki Bazı Sözcükler Üzerinde]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 288-294.
CHEN Zong-zhen, (2002), “Shi shi xibu yuguyu zhong guanyu fushi de mouxie ciyu [式释西部裕固语中关于服饰的某些词语/ Batı Sarı Uygurcada Geleneksel Giysi ile ilgili Bazı Sözcükler Üzerine]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 257-262.
CHEN Zong-zhen, LEİ Xuan-chun, (1992), Xibu yugu-han cidian [西部裕固-汉词典/ Batı Sarı Uygurca -Çince Sözlük], Sichuan Milletler Yayınevi, Chengdu.
CLAUSON, S. Gerard, (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford.
DOERFER, Gerhard, (1963/1975). Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen I-IV, Steiner yayınevi, Wiesbaden.
GUO Mei, (2017), Sarı Uygur Türkçesinin Ağızları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
HE Wei-guang, (2002), “Yuguzu hunsu yu xibu menggu hunsu da bijiao yanjiu [裕固族婚俗与西部蒙古婚俗的比较研究/ Sarı Uygur ve Batı Moğolların (Kansu, Çinghay ve Xinjiang’da yaşayan Moğollar) Düğün Gelenekleri Üzerinde Karşılaştırmalı İncelemesi]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 413-427.
HE Wei-guang, (2002), “Yuguzu hunsu zhongde  Daoerlang de minzuxue toushi [裕固族婚俗中道尔朗的民族学透视/ Etnoloji Bakımından Sarı Uygurların Düğün Geleneğindeki Dolğan/Doğlan]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 409-413.
HE Wei-guang, (2002), “Yuguzu hunsu zhongde yaoda ji yaoda qugeer [裕固族婚俗中的尧达及尧达曲格尔/ Sarı Uygurların Düğün Geleneğinde Yoda ve Yoda sunması Üzerine]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 403-406.
HE Wei-guang, (2002), “Yuguzu xinyang minsu zhong de yaoda kaoshu [裕固族信仰民俗中的尧达考述/ Sarı Uygurların İnanç Geleneğindeki Yoda Üzerine]”, (Ed.: ZHONG Jin-wen), (2002) Zhongguo Yuguzu Yanjiu Jicheng[中国裕固族研究集成 / Çin’deki Sarı Uygur Araştırmaları Külliyatı],Pekin, 406-409.
JÄSCHKE, H. A., (1881, reprint 1958), A Tibetan-English Dictionary with Special Reference to the pervailing Dialects. London. 
LESSING, D., F., (1960), Mongolian-English Dictionary, University of California Press, Berkeley And Los Angeles.
LESSING, D., F., (2003), Moğolca-Türkçe Sözlük, (Çev. Günay KARAAĞAÇ), TDK Yayınları, Ankara.
ÖGEL Bahaeddin, (2010), Türk Mitolojisi, I. Cilt, TTK. Yayınlar, Ankara.
ÖGEL Bahaeddin, (1978), Türk Kültür Tarihine Giriş (4), TC. Kültür Bakanlığı Yayınlar, Ankara.
ÖGEL Bahaeddin, (2000), Türk Kültür Tarihine Giriş (7), TC. Kültür Bakanlığı Yayınlar, Ankara.
ÖZYETGİN A., Melek, (2004), Eski Türk Vergi Terimleri, Kök Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı, Ankara.
TEKİN, T. (1995). Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler. Ankara.
TTS: (1963-1972), Tarama Sözlüğü, 6 c., Türk Dil Kurum Yayınları, Ankara.
ZHONG Jin-wen, (2009). Xibu yuguyu miaoxie yanjiu [西部裕固语描写研究 / Batı Sarı Uygurca Betimleme Araştırması], Pekin.
ZHONG Jin-wen, GUO Mei, (2012), Zhongguo yuguzu [中国裕固族 / Çin’deki Sarı Uygurlar], Ningxia Halk Yayınevi, Ningxia.
TİAN Zi-cheng, AN Xue-qin (2007), “Yuguzu hunli [裕固族婚礼/ Sarı Uygurlarda Düğün]”, (Ed. ZHANG Zhi-chun, AN Yong-xiang), Sunan shihua [肃南史话 / Sunan Tarihi], Gansu Kültür Yayınları, Lanzhou, 111-124.
JUNAST, (1981), Dongbu yuguyu jianzhi [东部裕固语简志 / Doğu Sarı Uygurcanın Ana Çizgiler], Halk Yayınları, Pekin.

 

 

Yazışma / Correspondence:

Mei Guo, Dr., bağımsız araştırmacı. Ankara-Türkiye.

E-posta: meiguo83@hotmail.com



 

 

Ankara Üniversitesi | Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi  | Bölüm Ana Sayfası 
Telif Hakkı © 2004, AÜ DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. Tüm hakları saklıdır.
  Sıhhiye - Ankara, TÜRKİYE
| Tel.: +90312 310 32 80  | Faks: +90312 310 57 13 | E-posta