|
Uyghur Proverbs About Daughters
ÖZ ÖZCAN, Aynur
JMTS 2018,15(2):274-284; DOI: 10.1501/MTAD.15.2018.2.16
Published online: 29 October 2018
Article (PDF 1,7 MB)
ÖZET
Atasözleri toplumların kültürlerinin yansıdığı bir aynadır. Bu aynada sosyal hayatın her aşaması ile ilgili tecrübeler görülebilir. Uygur atasözlerinde kızlarla ilgili deneyimlerin oldukça fazla olduğu dikkati çeker. Bu atasözlerinde kız çocuğunun aile için önemi, kız çocuğunun yetiştirilmesi, istenmesi, dünürcülerin durumu ve evlilik süreci ile ilgili tecrübeler yer almıştır.
Kız çocuğu, genel olarak olumlu yönleriyle Uygur atasözlerine yansımış, kız çocuk sahibi olan aile itibarlı ve şanslı olarak verilmiştir. Genç kızın evlendirilmesi ile ilgili tecrübeler, Uygur atasözlerine daha fazla yansımıştır. Kız çocuğu ile ilgili Uygur atasözlerinin bir kısmında erkek ve kız evlât arasında bir karşılaştırma yapıldığı görülür. Bu atasözlerinde kız ve erkek evlât arasında bir ayrım yapılmayarak, her iki çocuğunda ailenin toplum içindeki itibarı için değerinin aynı olduğu belirtilmiştir. Kız ve erkek çocuklarından olan torunlarla ilgili deneyimler de Uygur atasözlerinde yer almıştır.
Bu çalışmada kız çocuklarıyla ilgili Uygur atasözleri, 1. Genel olarak kız çocuklarıyla ile ilgili Uygur atasözleri, 2. Genç kızın evliliği ile ilgili Uygur atasözleri, 3. Kız ve Erkek çocuklarının karşılaştırması ile ilgili Uygur atasözleri olmak üzere üç ana başlık altında değerlendirildi.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Uygur atasözleri, kız çocuğu, evlilik.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ABSTRACT
Proverbs are mirrors of reflection of cultures of socities. In this mirror, experiences about every step of social life, can be seen. In Uyghur proverbs, experiences about daughters, attracts pretty much attention. In these proverbs, importance of the daughter for the family, bringing her up, asking for the young daughter in marriage, situations of father or mother-in laws and experiences about process of marriage, take place.
In general, positive sides of the daughter take place in the proverbs and family who owns a daughter, shown as esteemed and lucky. Experiences about the marriage of yong daughters, are much more reflected in Uyghur proverbs. Insome parts of the proverbs about daughters, a comparison between the daughter and the son can be seen. But without a discriminiation, value of both of them are shown as same, forthere putation of the family. Experiences of grandchild renal so take place in proverbs.
In this study, Uyghur proverbs about daughters, had beenanaly sed under three main topics: 1. Uyghur proverbs generally about daughters. 2. Proverbs about young daughter’s marriage 3. Proverbs about comparison of daughters and sons.
KEY WORDS
Uyghur proverbs, daughter, marriage.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AKSOY, Ö., A. (1988) Atasözleri Sözlüğü. İnkılap Yayınları: Ankara.
BİRTEK, F. (1944) En Eski Türk Savları. Ankara.
DİLÇİN D. (2000) Edebiyatımızda Atasözleri. Türk Dil Kurumu Yayınları: Ankara.
DOĞAN L. (2009) “Uygur Atasözlerinde Yüceltilen Değerler”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran, cilt: 22, sayı: 1, 87-104.
DOĞAN L. (2011) Uygur Atasözleri, Sembol Grup Baskı Yayın Sanayi Tic. Ltd. Şti: İstanbul.
ELÇİN, Ş. (1993) Halk Edebiyatına Giriş. Akçağ: Ankara.
EMET, Abliz (2001) Uygur Helk Makal-Temsilliri İzahlık Lugıti. Kaşgar Uygur Neşriyati: Kaşgar.
GÜLTEKİN, M. (2014) “Uygur Atasözlerinin Sentaksı Üzerine Bir Araştırma” TUBAR XXXV, Bahar, 185-211.
MIDER ,W. (2004) Proverbs A Handbook. Greenwood Pres: London.
NORRICK, N. N. (1985) How Proverbs Mean. Mouton Publishers: Berlin. New York. Amsterdam.
ÖZ, A. (2000). “Hayvanlarla ilgili Özbek Atasözleri”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 9, Ankara, 114-160.
ÖZ ÖZCAN, A. (2009) Kadınlarla İlgili Özbek Atasözleri. Grafiker yayıncılık: Ankara.
ÖZ ÖZCAN, A. (2011) “Başaklı Bitkilerle İlgili Özbek Atasözleri” Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, cilt 8, sayı 12 (Haziran 2011), s. 98-109.
ÖZTOPÇU K. (1992) Uygur Atasözleri ve Deyimleri, Doğu Türkistan Vakfı Yayınları: İstanbul.
ROKEM, Galit-Hasan (1992). “Proverb”. Folklore, Cultural Performances, and Popular Entertainments (Ed. Richard BAUMAN). Oxford University Pres: New York-Oxford, 128-134.
SARTEKİN, Eziz Atavulla (2007). Uygur Helk Makal-Temsilliri. Şincang Universiteti Neşriyatı: Ürümçi.
SAYİT, Memtili (2000) Uygur Helk Makal-Temsilliri, Şincang Helk Neşriyatı: Ürümçi
|
