|
Nonverbal Details as Means of the Psychological Analysis in Tagay Murad’s Story "Twilight, When the Horse Neighing"
BOBOKHON, Mavlon
JMTS 2018,15(3):440-446; DOI: 10.1501/MTAD.15.2018.3.28
Published online: 30 October 2018
Article (PDF 987 KB)
ÖZET
Bu makalede kahramanın millî özelliklerinin ön plana çıkarılmasında psikolojik detayların yeri incelenecektir. Tagay Murad`ın ‘Atın Kişnediği Akşam’ hikâyesinde kahramanın söze yansımamış sembolik ve anlatısal birtakım unsurlarla ifade edilen karakter özellikleri ele alınacaktır. Eserde kahramanın sözel olmayan davranışları genelde onun iç dünyasının dışarıya yansımasını ifade eder. Psikolojik detayların işlevi kahramanın deneyimleriyle sınırlı değildir. Kahramanın psikolojik durumunun analizi, karakterin sözel olmayan davranışlarının içeriği, bireyin bir iletişim öznesi olarak gelişim seviyesinin belirlenmesinin başka bir yoludur. Sözel olmayan unsurların bileşenleri ve işlevlerinin tanımı, bu davranışların kültürel olarak özel bir tipolojisinin oluşturmasını mümkün kılar. Sözel olmayan iletişim araçlarının tasnifi düşünüldüğünde, maddenin temel varoluşsal niteliklerine, varoluşun evrensel formlarına ve araçlarına (hareket, zaman, mekân) dayandıkları kolayca fark edilir. Sözlü olmayan herhangi bir araç belirtilmediyse, bunlar beden hareketine, mekâna (örgütlenme, davranış, kişilerarası iletişim) ve son olarak da etkileşimin zamansal özelliklerine indirgenebilir. Bireyin somut-duyusal eylem biçimlerine dönüştürülen sözel olmayan iletişim, bireyin toplumsal ve biyolojik temelli davranışlarını gerçekleştirmektedir. Sözel olmayan davranış unsurları, tüm vücut hareketleri, tonlama, ritim, ses, zamansal ve mekânsal organizasyonlardır. Bireyin bu davranışlarının altyapıları, sözel olmayan iletişimin ve sözel olmayan iletişim araçlarının eserdeki yerini belirleyen öğelerdir. Çalışmamızda, sözel ve sözel olmayan araçların, sanatsal ve çok işlevli ayrıntılara sahip oldukları görülmüştür.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
XX. yüzyıl sonu Özbek nesri, karakterin fizikî görüntüsü, sözel olmayan davranış, beden dili, anlatım araçları, sembolik araçlar.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ABSTRACT
This article examines the place of psychological dominants in creating the national character of a hero. In the story of T. Murad "Twilight, When the Horse Neighing" the characteristic features which are not stated directly, but implicated as nonverbally with some images and narrative elements of the hero will be discussed. The nonverbal behaviors generally reflect the inner world of the individual. The function of psychological details are not limited to the experiences of the character. Psychological analysis of the structure- the content of the individual’s nonverbal behavior- is an another way of defining development level of the individual as the subject of communication. The components of nonverbal behavior and the definition of its functions make it possible to create a culturally-specific typology of nonverbal behavior. Considering the classification of nonverbal means of communication, it is easy to notice that they are based on the main attributes of matter existence, the universal forms and methods of its existence: movement, time, space. If nonverbal means are not stated in a work, they can be deduced to the body movements, space (organization behavior, interpersonal communication) and finally the temporal characteristics of the interaction. Nonverbal behaviors converted into physical-sensorial actions conduct socially and biologically based behaviours. The elements of nonverbal behavior are all body movements, intonation, rhythm, voice performance, its temporal and spatial organization. Substructures of nonverbal behavior of the individual define the role of nonverbal communication and its means. The article notes that verbal and nonverbal means have multifunctional artistic details.
KEY WORDS
Uzbek Prose at the end of the 20th century, physical apperance of the character, nonverbal behavior, body language, expressive means, symbolic means.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
GORELOV I. (1980) Neverbal'nye komponenty kommunikatsii [Non-verbal components of communication]. Moscow: Nauka.
DIBROVA E. (1999) Struktura i semantika khudozhestvennogo teksta: Sb. nauch. tr. Moscow. Pp. 91-138.
DOBIN Y. (1981) Story and reality. Art of a detail. Saint-Petersburg: The Soviet writer.
ZADORONOVA V. (1984) Vospriyatie i interpretatsiya khudozhestvennogo teksta [Comprehension and interpretation of literary text]. Moscow: Vyssh. shkola.
KREIDLIN G. (2000) Neverbal'naya semiotika [Non-verbal semiotics]. Moscow: Nauka.
KUKHARENKO V. (1988) Interpretatsiya teksta [Interpretation of text]. Moscow: Prosveshchenie.
LABUNSKAYA V. (1989) Nonverbal behavior. Rostov: Rostov University Publishing House.
MASLOVA V. (1997) Lingvisticheskii analiz ekspressivnosti khudozhestvennogo teksta [Linguistic analysis of expressiveness of the artistic text]. Minsk.
MASLOVA V. (2004) Lingvoculturologiya. Moscow: Academia.
MURAD T. (2008) Selected Works. Twilight when a horse neighing. Tashkent: Sharq.
YESIN A. (2003) Principles and receptions of the analysis of the literary work: manual. Moscow: Flinta.
|
