Kutadgu Bilig’de körse ve Delile Dayalılıkla İlgisi I
KILIÇ, Filiz
MTAD 2019, 16(3):618-628; DOI: 10.1501/MTAD.16.2019.3.27
E-yayın Tarihi: 30 Eylül 2019
Makale (PDF 308 KB)

körse in Kutadgu Bilig and its Relevance to Evidentiality I
KILIÇ, Filiz
JMTS 2019, 16(3):618-628; DOI: 10.1501/MTAD.16.2019.3.27
Published online: 30 September 2019
Article (PDF 308 KB)

ÖZET
Bu makalede Kutadgu Bilig’de körse’nin delile dayalılıkla ilgisi incelenmeye çalışıldı. Bilinmeyen, farkında olunmayan bir durumun, bilmeye, farkına varmaya evrilmesi üzerine söylenen körse, tespit-teşhisin, algısal delile dayalılığın ve çıkarımsal delile dayalılığın habercisi olmaktadır. Biz bu işlevdeki körse için Kutadgu Bilig’de bir sözlükselleşme sürecinin başlamış olduğunu düşünüyoruz.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Kutadgu Bilig, körse, kiplik, bilgi kipliği, delile dayalılık.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ABSTRACT
In this article the relevance to evidentiality of körse in Kutadgu Bilig was examined. The körse is a precursor to diagnostic, perceptive evidentiality, inferential evidentiality, and it is said in the process of reaching awareness/consciousness. We believe that a lexicalization process has started in Kutadgu Bilig for the körse in this function.

KEY WORDS
Kutadgu Bilig, körse, modality, epistemic modality, evidentiality.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ARAT R.R. (1947) Kutadgu Bilig I, Metin. İstanbul: TDK.
ARAT R.R. (1959) Yusuf Has Hâcib, Kutadgu Bilig II, Tercüme. Ankara: TTK Yayınları.
BARUTCU ÖZÖNDER F.S. (2017) Kutadgu Bilig I Zaman-Mekân-Konuşur: XI. Yüzyılda Balasagun’dan Kâşgar’a, Balasagunlu’dan Kâşgarlı’ya. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi. Cilt 2. Sayı: 2. Aralık. 12-63.
BARUTCU ÖZÖNDER F.S. (2018) Kutadgu Bilig II Kutadgu Bilig’in Metin Türü ve Tarihsel Diyalektoloji İçin Değeri. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi. Cilt 3. Sayı: 2. Aralık. 179-253.
BYBEE J. - R. PERKINS - W. PAGLIUCA (1994) The Evolution of Grammar: Tense, Aspect and Modality in the Languages of the World. Chicago-London: The University of Chicago Press.
BYBEE J. - S. FLEISCHMAN (ed.) (1995) Modality in Grammar and Discourse. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.
CHAFE W. - J. NICHOLS (ed.) (1986) Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology. Norwood, New Jersey: Ablex.
ERCİLASUN A.B. (1984) Kutadgu Bilig Grameri - Fiil. Ankara: Gazi Üniversitesi.
JOHANSON L. (2003) Evidentiality in Turkic. Aikhenvald A. - R. DIXON (ed.) Studies in Evidentiality. (Typological Studies in Language, 54). Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins. 273-290.
KILIÇ F. (2004) Kırgız Türkçesinde Bilgi Kipliği: Delile Dayananların Diğer Bilgi Kiplikleriyle İlişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
KILIÇ F. (2005) Kırgız Türkçesinde Algısal Delile Dayalılık. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. Cilt 2. Sayı: 1. Mart. 68-113.
KILIÇ F. (2009) Zur Verwendung des kirgisischen Konverbs -GAndA als Konditionalmarker. Central Asiatic Journal. 53/1. Otto Harrassowitz Verlag. 15-37.
KILIÇ F. (2010) Kırgız Türkçesinde Henüz Gerçekleşmemiş Olay Anlatan -A elek Üzerine. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. Cilt 7. Sayı: 3. Eylül. 116-143.
KILIÇ F. (2016) Kırgız Türkçesinde da Parçacığının Kiplik İşlevleri. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. Cilt 13. Sayı: 3. Eylül. 286-303.
KILIÇ F. (2019) Kutadgu Bilig’de Delile Dayalılık. Uluslararası Kutadgu Bilig Kurultayı. Türk Dil Kurumu. 26-28 Eylül 2019. Ankara.
PALMER F.R. (2001) Mood and Modality. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press.
WILLET T. (1988) A cross-linguistic survey of the grammaticization of evidentiality. Studies in Language. Vol.12:1. 51-97.