|
Mahdumkuli’s View of Life and Death
YILMAZ, Hayati
JMTS 2020, 17(1):28-50; DOI: 10.1501/MTAD.17.2020.1.3
Published online: 23 April 2020
Article (PDF 320 KB)
ÖZET
Bu çalışmada Mahdumkulı’nın hayata ve ölüme bakışı incelenmiştir. Belli bir coğrafyada ve güçlü bir idari sistemde yaşamayan Türkmenler, XVIII. yüzyılda sıkıntılı bir hayat yaşamışlardır. Halk yoksulluktan ve çaresizlikten ne yapacağını bilememiştir. Bu durum insanlardaki yaşama azmini, mücadele gücünü zayıflatmıştır. Çünkü insan dünyada var olduğu sürece güzel bir hayat yaşamalıdır. Şaire göre bunun yolu sağlıklı olmak, iyi bir insan olmak, birlikte yaşamayı öğrenmek ve vatanı sevmekten geçer. Ölüm, hayatın sona ermesidir. Mahdumkulı ölümü bir son olarak değil yeni bir dünyanın başlangıcı olarak görür. Şaire göre ölüm bir bitiş değil, yeni bir hayata başlangıçtır. İnsan bu dünyada güzel bir hayat yaşadıktan sonra ölmelidir. Vakitsiz ölümler şairi çok üzmüştür. Şair, ölümü insanlar üzerinde caydırıcı bir güç olarak da görür. İnsanları kötülüklerden uzaklaştırmak için devamlı ölümü hatırlatmıştır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Mahdumkulı, insan, hayat, ölüm, ölümsüzlük.
ABSTRACT
In this study, Mahdumkuli’s view of life and death is examined. Turkmens who did not live in a certain geography and a strong administrative system, lived troubled life in XVIIIth century. The people did not know what to expect because of poverty and desperation. This situation has weakened the determination of people and their power of struggle. Because one should live a beautiful life as long as man exists in the world. According to the poet, the way to do this is to be healthy, to be a good person, to learn to live together and to love the homeland. Death is the end of life. Mahdumkuli sees death not as an end but as the beginning of a new world. According to the poet, death is not an end, it is the beginning of a new life. One shouldn’t without a good life in this world. The sudden deaths upset the poet. The poet also sees death as a deterrent to people. He reminds the death constantly to keep people away from evils.
KEY WORDS
Mahdumkulı, human, life, death, immortality.
KAYNAKLAR/BIBLIOGRAPHY
ATAY, Hüseyin (1967) İslâm’da Olgun İnsan (İnsan-ı Kamil), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15, (1), 155-171.
BOZAN, Mahmut (2017) Yoksulluk Algısına Farklı Bir Bakış, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8, (15), 389-409.
CEVİZCİ, A. (1999) Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma.
DİNÇ, A., ÇAKIR, R. (2010) 18. Asır Şair-Düşünür Mahtumkulu’nun Toplumsal Düzen Eleştirileri ve Edebi Şahsiyeti, Kirkuk University Journal-Humanity Studies, 5 (2) 1-18.
DOĞAN, A. (2013) Yunus Emre Divanı’nda İdeal İnsan, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (13), 829-839.
EL-ATTÂS, N. (2011), İslam’da Mutluluğun Anlamı ve Tecrübesi, Çev. Şaban Ali DÜZGÜN, Kelam Araştırmaları, 9, (2), 219‐238.
ERBAYDAR, T. (2002) Sağlık; Kimin İçin, Toplum ve Hekim, 17 (4), 304-313.
HÖKELEKLİ, H. (1991) Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (3), 151-165.
KAYA, M., KÜÇÜK, N. (2017) İbadetler İle Hayatın Anlamı ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42, 17-44.
KÖKNEL, Özcan (2015) Çağdaş Toplum 1, Milliyet, 11 Haziran 2015,
MEREDOV, A, (1997) Magtımgulınıñ Düşündirişli Sözlügi I II III, Gonbet-i Kabus.
MEREDOV, A, AHALLI, S, (1988) Türkmen Klassıkı Edebiyatınıñ Sözlügi, Aşgabat.
MIRADOV, S. (1989) Dövrüñ Beyanı, Magtımgulı 250, (Şahır Hakında Ilmı Dokladlar, Makalalar ve Habarlar) içinde, ss. 160-173, Aşgabat.
SEYİTNIYAZOV, C. (1959) Magtımgulı, Aşgabat: K. Marks Adındakı Türkmen Dövlet Kitaphanası.
SÖYLEMEZ, M., (2011) Mahdumkulu’nun Divanında İnsanın Psikolojik Yapısı, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 146-153.
TDK (1988) Türkçe Sözlük, Yeni Baskı, Ankara: TDK.
TEMİZKAN, M. (2010) Onsekizinci Yüzyılın Şartları İçinde Mahtumkulu, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, X (1), 173-184.
TURAL, S. K. (1993) Edebiyat Eseri ile Çevre Arasındaki Bağlar, Türk Edebiyatında Tabiat içinde, ss. 3-4, Ankara: AKM
YILMAZ, H. (2005) Mahdum Kulı ve Türkmen Birliği, KÖK Araştırmalar, VII (2), 39-53.
YILMAZ, H. (2016) Mahdum Kulı’da İnsan Sevgisi, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 141-156.
|
