|
Presentation of Candidates in Kazakh Print Media in the Presidency Elections in Kazakhstan within the context of Discourse, Power and Ideology
ERTÜRK ANIKLI, Emine Şule
JMTS 2020, 17(2):166-240; DOI: 10.1501/MTAD.17.2020.2.12
Published online: 4 August 2020
Article (PDF 1,8 MB)
ÖZET
Bu çalışmada, Kazakistan Cumhuriyeti’nde 2011 ve 2015 tarihinde gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, Kazakistan’ın köklü basın-yayın organlarından, siyasî iktidarın gazetesi olan Egemen Kazakistan ve iktidara muhalif çizgideki Jas Alaş gazetelerine yansıması, söylem özellikleri, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayların sunumu temelinde ele alınmıştır. Eleştirel Söylem Analizi ile, egemen ideolojinin ve muhalif inanç sisteminin hangi stratejilerle aktarıldığı; siyasî iktidarın, egemen söylemde ve muhalif söylemde konumlanma biçiminin ortaya konmaya çalışıldığı bu analizde, iktidarın gazetesi olan Egemen Kazakistan’ın metinlerinde söylem yoluyla egemen ideolojiyi desteklerken seçime yönelik rızanın üretiminin yapıldığı tespit edilmiştir. Gazete metinlerinin analizi sonucunda iktidarın yeniden üretimine katkı sağladığı ve Nazarbayev otoritesini meşrulaştırdığı görülmüştür. Diğer taraftan muhalif Jas Alaş gazetesi Nazarbayev’in tahakküm oluşturduğu iddia ve imalarıyla, bunu gözler önüne sermeye çalışarak, onun otoritesini yıpratmaya yönelik söylemler ortaya koymuştur. Gazetenin, 2011 yılına ait örnekleme alınan metinlerinde, söylemler aracılığıyla bir mücadele alanı yarattığı sonucuna varılmıştır. Bu iki seçim döneminde adı en çok zikredilen aday, olumlu ya da olumsuz N. Nazarbayev’dir. Çalışmada, her iki gazetenin seçime ve adaylara karşı olan farklı bakış açılarıyla, birbirinden farklı söylemlerle ideolojilerini ifade ettikleri, metinlerin okur/seçmeninin zihnini ve eylemlerini etkilemeye yönelik olduğu saptanmıştır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Seçimleri, Kazak Yazılı Basını, İdeolojik Söylem, Söylem ve İktidar, Egemen Kazakistan, Jas Alaş.
ABSTRACT
In this study, presidential election held in the Republic of Kazakhstan in the years of 2011 and 2015 has been discussed on the basis of its reflection on the long-established media organs, the pro-government newspaper Egemen Kazakhstan and the dissident newspaper Zhas Alash, and on the characteristics of discourse, and presentation of the presidential candidates. What we tried to reveal in this analysis, by means of Critical Analysis, is that, through which strategies the ideology was conveyed, and the type of its positioning in the dominant discourse and dissident discourse, and we found that election-biased consent was reproduced in the texts of pro-government newspaper Egemen Kazakhstan while promoting the ideology through the discourse. We have observed as the result of the analysis of the newspaper texts that it contributed to the reproduction of the power, and legitimised the authority of Nazarbayev. Zhas Alash newspaper on the other hand, put forth the discourses aiming at wearing away the authority of Nazarbayev through the allegations and suggestions implying that Nazarbayev has created tyranny, and trying to point up this situation incessantly. We concluded that it has created a struggle arena through the discourses as seen in the samples taken from the texts of the newspapers in the year of 2011. Thus, we found out that both newspapers, having different viewpoints for the election and for the candidates, have expressed their ideologies through different discourses, and their texts served the purpose of effecting the minds and actions of the reader/voter.
KEY WORDS
The Presidential Election in Kazahstan, Kazakh Print Media, Ideological Discourse, Discourse and Power, Egemen Kazakhstan, Zhas Alash.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ALPARGU M. (1996) Rus İstilasına Karşı Kazak Türklerinin Ayaklanmaları. Ankara Aydınlar Ocağı Bülteni, Eylül‐Ekim, 17‐30.
AUYESSOVA L. (2010), Kazakistan’da Sovyet Siyaseti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
BEKNİYAZOV T. (2005) Demokratiyalık kogam jane baspasöz. Almatı: Kazak Universitesi.
BOWYER A. C., (2008) Parliament and Political Parties in Kazakhstan. Washington.Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program.
DEVLET N. (1999) Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
DURSUN Ç. (2014) TV Haberlerinde İdeoloji. Ankara: İmge Kitabevi.
EAGLETON T. (1991) İdeoloji (çev. M. ÖZCAN). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
ERBAŞLAR G. (2015) Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
FAIRCLOUGH N. (2003) Söylem ve İdeoloji içinde(haz. B. ÇOBAN, Z. ÖZARSLAN). İstanbul: Su Yayınevi.
FAIRCLOUGH N. (2003) Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research, London: Routledge.
FAIRCLOUGH N. (2015) Söylem ve İdeoloji içinde(haz. B. ÇOBAN, Z. ÖZARSLAN). İstanbul: Su Yayınevi.
FOWLER R. (1991) Language in the News, Discourse and Ideology in the Press. London: Routledge.
GROZIN A. (2001) Respublika Kazakhstan: v Poiskah Gosudarstvennoy İdeologii, Etniçeskiy Natsionalizm İ Gosudarstvennoe Stroitel’stvo, İV RAN-Natalis, Moskva. s. 373-391.
HALE H. E. (2015) Patronal Politics, Eurasian Regime Dynamics in Comparative Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
HAYİT B. (1995) Türkistan Devletlerinin Milli Mücadele Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
HODGE B., KRESS, G. (1979) Language As Ideology. London: Routledge.
ISAACS R. (2010) Papa’-Nursultan Nazarbayev and the Discourse of Charismatic Leadership and Nation-Building in Post-Soviet Kazakhstan, Studies in Ethnicities and Nationalism, 10(3), 435-452.
İNAL A. (1996) Haberi Anlamak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
KADYRZHANOV R. (2011). Kazaklar ve Kazakistanlılar. ORSAM, Rapor No: 75, 7-19.
KASIMBEKOVA M.B., MOLDAGARİNOV A.M., HASENOV E.Ä., (2015) Bizdiñ Prezident. Almatı: Almatı Kitap Baspası.
KESİCİ Ö (2011) The Dilemma in the Nation-Building Process: The Kazakh or Kazakhstani Nation? Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, 10(1), 31-58.
KUDAIBERGENOVA D. T. (2013) National ideology in Kazakhstan within Nation-Building Theories. Department of Sociology, Faculty of Social and Political Sciences University of Cambridge (Konferans).
KUDAIBERGENOVA D. (2016) The Use and Abuse of Postcolonial Discourses in Post-independent Kazakhstan. Europe-Asia Studies, 68(5), 917-935.
KUDAİBERGENOVA D. T. (2017) The Archaeology of Nationalizing Regimes in the Post-Soviet Space. Problems of Post-Communism. 64:6, 342-355.
MARDİN Ş. (2015) İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
MILLS S. (2004) Discourse. London: Routledge.
MORA N. (2011) Medya Çalışmaları ve Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim. Ankara:Nobel.
NYE J. S. (2004) Soft Power: The Means to Success in World Politics. New York: Public Affairs.
ÖZÜDOĞRU M. (2016) Eleştirel Söylemden Eleştirel Okumaya.Ankara:Anı Yayıncılık.
PIRNAZAR S. (2015) Saylau-2015 Eldik Jenisining Hronikası, Egemen Kazakstan. 30 Nisan.
PHILP M. (1991) Çağdaş Temel Kuramlar (çev. A. DEMİRHAN). İstanbul: İletişim Yayınları.
SCRUTON R. (2007) The Palgrave Macmillan Dictionary of Political Thought. Palgrave: Macmillan.
SENNET R. (2017) Otorite (çev. K. Durand). Istanbul: Ayrıntı Yayınları.
SÖZEN E. (1999) Söylem, Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite. İstanbul: Paradigma.
TAGAYEV B. (2004) Kazakistan’da Yasama ve Yürütme Erki. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
TULUMLU A. (2016) Kazakhstan in the Making Legitimacy, Symbols and Social Changes (ed., Laurelle, M.). USA: Lexington Books.
TILLY C. (2014) Demokrasi (çev. E. ARICAN). Ankara: Phoenix Yayınevi.
THERBORN, G. (2008) İktidarın İdeolojisi İdeolojinin İktidarı, Dipnot Yayınları, Ankara.
TOGAN Z.V. (1940) 1929-1940 Seneleri Arasında Türkistan’ın Vaziyeti. İstanbul: Türkistan Birlik Yayınları.
TOKAYEV K.J. (2019) Tarih Yapan Adam (çev. M. OTARBAYEV). Astana: Uluslararası Türk Akademisi.
ÜŞÜR S. S. (1997) İdeolojinin Serüveni, Yanlış Bilinç ve Hegemonyadan Söyleme, İmge Kitabevi, Ankara.
Van DIJK T. A (1980) Macrostructures An Interdisciplinary Study of Global Structures in Discourse, Interaction and Cognition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Van DIJK T.A. (1989) Communication Year Book 12 içinde (ed. J. A. ANDERSON). Newyork: Routledge.
Van DIJK, T.A. (1995) Approaches to Media Discourse içinde (eds. A. BELL and P. GARRETT). Oxford: Blackwell.
Van DIJK T. A. (1998) Ideology, A Multidisciplinary Approach. London: Sage Publications.
Van DIJK T.A. (2001) The Handbook of Discourse Analysis içinde (eds. D. SCHIFFRN, D. TANNEN, H. HAMILTON). New Jersey: Blackwell.
Van DIJK T. A. (2005) Medya, İktidar, İdeoloji içinde (der. ve çev. M. KÜÇÜK). Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
Van DIJK T.A. (2015) Methods of Critical Discourse Analysis içinde(eds. R. WODAK, M. MEYER). London: Sage Publications.
Van DIJK T. A. (2016) Handbook of Discourse Analysis içinde (eds. J. RICHARDSON, J. FLOWERDEW). London: Routledge.
VOLOŞİNOV V. N. (1993) Marksizm i fılosofiya yazıka Bahtin Pod Maskoy, Maska Tret’ya Moskva: Labirint.
YILMAZ S. (2016) Kazakistan’ın Türkiye Politikası İç Yapı, Söylem, Dış Politika ve Lider Etkeni, Ankara:Nobel Akademik Yayıncılık.
WODAK R. (2001) Methods of Critical Discourse Analysis içinde(eds. R. WODAK, M. MEYER). London: Sage Publications.
WODAK R., MEYER M. (2015) Methods of Critical Discourse Studies. London: Sage.
İnternet Kaynakları
Azattık Radıosu, (19.03.2019) Nazarbayev prezidenttikten ketse de, sayasattan ketpeydi”https://www.azattyq.org/a/kazakhstan_experts_about_nazarbayev_resignation/29830301.html (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
Azattık Radıosu (03.04.2011) “Prezidentikke ümitker Mels Eleuvsizov Nazarbayevqa dauıs bergenin ayttı” https://www.azattyq.org/a/3545075.html (Erişim Tarihi: 20.04.2020)
Azattık Radıosu, (20.03.2019) https://www.azattyq.org/a/kazakhstan-dariga-nazarbaeva-became-the-chairman-of-senate/29831813.html “Darıga Nazarbayeva Memlekettegi ekinşi tulgaga aynaldı” (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
İSİNA A. (31.08. 2007) “Kazakistan’da Parlamento Seçimleri” Türk Asya stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM). http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/670/kazakistanda_parlamento_secimleri (ErişimTarihi: 07.02.2019).
İNTERFAKS-KAZAHSTAN (15.06.2010) “Osnovnıye polojeniya obnarodovannıh zakonov o lidere natsii” https://www.caravan.kz/news/osnovnye-polozheniya-obnarodovannykh-zakonov-o-lidere-nacii-273502/ (Erişim Tarihi: 20.03.2019).
JAKIYANOV G. (2006) “Vıstupleniye Galımjana Jakıyanova na respublikanskom sobranıy dvijeniya “za spravedlivıy Kazakstan” 28 Marta 2006 g. https://zonakz.net/2006/03/30/ (Erişim Tarihi: 12.10.2018).
KARİN, E. (22.03.2019) “Nursultan Nazarbayevta kanday mertebe men ökilettik saktaladı” https://www.inform.kz/kz/erlan-karin-nursultan-nazarbaevta-kanday-martebe-men-okilettik-saktalady_a3509221 (Erişim Tarihi: 01.04.2019).
KAZAKSTAN.TV https://kaztrk.kz/ (Erişim Tarihi: 20.03.2019).
Kazakistan Ülke Raporu (2012) Haz. K. A. Konca https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Kazakistan_Ulke_Raporu_2013-4.pdf (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
Kazaqkstan Respublikasının Konstıtutsiyası http://www.akorda.kz/kz/official_documents/constitution (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
“Kazaqstan Respublikasının Tungış prezidenti elbası” (Yayın tarihi yok), https://www.akorda.kz/kz/republic_of_kazakhstan/elbasy (Erişim Tarihi: 17.04.2020).
“Kazaqstan Respublikasının Tungış Prezidenti Elbası Tuvralı” https://www.akorda.kz/kz/official_documents/constitutional_laws/kazakstan-respublikasynyn-tungysh-prezidenti-elbasy-turaly, (Erişim Tarihi: 17.04.2020).
PURVIS T. HUNT, A. (2014) “Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji…” Moment Dergi, [S.1.], v.1, n.1, jun. 2014. Erişim Adresi: <http://www.momentjournal.org/index.php/momentdergi/article/view/38/338> (Erişim Tarihi: 15. 07. 2019).
RFE/RL, Radio Free Europe Radio Libery “Kazakh President Nazarbayev Abruptly Resigns, But Will Retain Key Roles” (19.03.2019) https://www.rferl.org/a/kazakh-president-nursultan-nazarbaev-says-he-is-resigning-/29830123.html (Erişim Tarihi: 19.03.2019).
SAİDAZİMOVA, G. (2006) “Kazakhstan Opposition Blames Regime For Sersanbaev’s Death”, https://www.rferl.org/a/1065772.html) (Erişim Tarihi: 22.12.2018).
TAUKELOVA, N. B. (2012) “Bukaralık akparat kuraldarı azamattık kogamdı kalıptastıruşı faktör retinde” http://repository.enu.kz/handle/123456789/3570 (Erişim Tarihi: 27.02.2018).
TOGUZBAYEV, K. “Dariga Nazarbayeva. Odna stupen’ka do samovo verha” (31.12.2019). https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-dariga-nazarbayeva-head-of-senate-2019/30351865.html (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
ZIMMERLING, R. (2005) İnfluence and Power, Variations on a Messy Theme, Online resource (Erişim Tarihi: 05.12.2019).
“Boykot vıboram Prezidenta 2011” (16.02.2011) https://www.youtube.com/watch?v=t6-YBxbKBSM&feature=youtu.be (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
“Miting. Skaji NET vıboram bez vıbora!.wmv” (15.03.2011) https://www.youtube.com/watch?v=pU37WbmhCXI&feature=youtu.be), (Erişim Tarihi:20.04.2020).
“Nursultan Nazarbayev prezidenttikten ne sebepti ketkenin ayttı” (29.04.2019) (https://zanmedia.kz/4063/n-rs-ltan-nazarbaev-prezidenttikten-ne-sebepti-ketkenin-ajtty/ (Erişim Tarihi: 24.04.2020).
“Nur Otan” Partiyası, (Yayın tarihi yok), https://elbasy.kz/kk/nur-otan-partiyasy (Erişim Tarihi: 20.04.2020).
|
