|
Reading Orhon Inscriptions From A Different Perspective: A Semantic Prosody Analysis On The Verbs al- and baz kıl-
PİLTEN UFUK, Şahru
JMTS 2020, 17(3):473-483; DOI: 10.1501/MTAD.17.2020.3.25
Published online: 9 November 2020
Article (PDF 325 KB)
ÖZET
Sözcükler bağlam içerisinde belirli sözcüklerle eş dizimlenme adı verilen bir arada kullanılma eğilimine sahiptir. Sözcüğün anlam yapısı zamanla birlikte kullanıldığı eş dizimlilerinden etkilenir. Eş dizimlilik dizilerine bağlı olarak ortaya çıkan anlam biçimine anlam vezni denir. Anlam vezninin aslî işlevi konuşmacının veya yazarın tutum ve değerlendirmelerini ortaya koymaktır. Anlam vezni genellikle olumsuz olmakla birlikte, tarafsız ve olumlu biçimleri de görülmektedir. Bu çalışmada al- ve baz kıl- fiillerinin Orhon Yazıtlarındaki anlam vezni örneklerinden hareketle yazıtlarda verilmek istenen mesajlara farklı bir bakış açısı getirilmesi amaçlanmaktadır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Orhon Yazıtları, anlam vezni, eş dizimlenme, al-, baz kıl-.
ABSTRACT
Words have a tendency to occur together with certain words in context. This tendency is called as collocation. The semantic structures of the words are influenced by their collocates. A form of meaning which is established through the proximity of a consistent series of collocates is called as semantic prosody. The primary function of semantic prosody is to express speaker’s or writer’s attitude and evaluation. Although semantic prosodies are generally negative, they also have neutral and positive meanings too. In this study by investigating examples of semantic prosody of the verbs al- ve baz kıl- in Orhon Inscriptions its aimed to bring a different perspective to the messages given by them.
KEY WORDS
Orhon Inscriptions, semantic prosody, collocation, al-, baz kıl-.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AYATA, Oktay (2016). Türkçe Deyimlerde Olumsuz Semantik Prozodi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CLAUSON, Sir Gerald (1972) An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish,Oxford: Clarendon Press.
ÇALIŞKAN, Nihal (2014a) “Semantik Prozodi Kavramı ve Türkçe Semantik Prozodi Örnekleri: aksettirmek, ...dan ibaret, ...nin teki, karşı karşıya, varsa yoksa”, Zeitschrift Für Die Welt Der Türken / Journal of World of Turks, (6) 1, 139-160.
ÇALIŞKAN, Nihal (2014b) Yüksek Sıklıktaki Adlar: Zaman Sözcükbiçimi Üzerine Derlem Temelli Bir İnceleme (Eşdizimlilikler, Biçimbirim Dizileri, Dilbilgisel Örüntüler, Semantik Prozodi), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
ERDAL, Marcel (2004) A Grammar of Old Turkic, Leiden; Boston; Köln; Brill.
GABAIN, Annemarie Von (1995) Eski Türkçenin Grameri, (çev. Mehmet AKALIN), Ankara: TDK Yayınları.
HUNSTON, Suzan (2002) Corpora in Applied Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press.
HUNSTON, Suzan ve FRANCIS, Gill (2000) Pattern Grammar – A Corpus-driven Approach to the Lexical Grammar of English, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
LOUW, Bill (2000) “Contextual prosodic theory: Bringing semantic prosodies to life”. Words in Context: A Tribute to John Sinclair on his Retirement. Ed. HEFFER, C., SAUNTSON, H., FOX. G. University of Birmingham, Birmingham, 48-94.
LOUW, Bill (1993) “Irony in the Text or Insincerity in the Writer? The Diagnostic Potential of Semantic Prosodies”. Text and Technology: In Honour of John Sinclair. Amsterdam: John Benjamins. 157-176.
PARTINGTON, Alan (1998) Patterns and Meanings, Amsterdam: John Benjamins.
PARTINGTON, Alan (2004) “Utterly content in each other’s company”: Semantic prosody and semantic preference,’ International Journal of Corpus Linguistics, 9/1: 131-56.
PİLTEN-UFUK, Şahru (2017) “Anlam Vezni Üzerine Değerlendirmeler”, Avrasya Terim Dergisi, (5)1: 1-10.
PİLTEN-UFUK, Şahru (2017). Zarifoğlu’nun Düşünce Dünyasında Kadın (I): İşaret Çocukları Kitabının Anlam Veznine Dayalı Tutum ve Değerlendirme Analizi, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 964-985.
SERT, Göksel (2018) Anlam alanı ve anlam ezgisi açısından eş anlamlı durum sıfatları (derlem tabanlı bir inceleme). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
SERT, Göksel (2019) Anlam alanı ve anlam ezgisi açısından eş anlamlı durum sıfatları: “muhtemel” ve “olası” örneği, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 93-121.
SINCLAIR, John (1991) Corpus, Concordance, Collocation, Oxford: Oxford University Press.
SINCLAIR, John (1996) “The search for units of meaning”, Texus IX: 75-106.
STUBBS, Michael (1995) “Collocation and semantic profiles: On the cause of the trouble with quantitative methods”, Function of Language 2/1: 1-33.
STUBBS, Michael (1996) Text and Corpus Linguistics, Oxford: Blackwell.
STUBBS, Michael (2001a) “On inference theories and code theories: Corpus evidence for semantic schemas”, Text 21/3: 437-65.
STUBBS, Michael (2001b) Words and Phrases, Oxford: Blackwell.
TEKİN, Tekin (1994) Orhon Yazıtları, Ankara: TDK Yayınları.
TEKİN, Tekin (2000) Orhon Türkçesi Grameri, Ankara: TDK yayınları.
|
