|
Novel in Modern Uyghur Literature
EMET, Erkin
JMTS 2021, 18(1):39-52; DOI: 10.1501/MTAD.18.2021.1.3
Published online: 5 July 2021
Article (PDF 286 KB)
ÖZET
Roman, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir yazım türüdür. Roman 20. yüzyılın başlarında yenileşme (Ceditçilik) sürecinin bir parçası olarak, Uygur yazınına girmiştit. Çağdaş Uygur Edebiyatında Romancılık tarihi ile ilgili çeşitli görüşler ileri sürülmektedir. Bazı Edebiyat araştırmacıları, Uygur romancılığının 50 yıllık tarihe sahip olduğunu ileri sürüyor. Böyle olmasındaki sebep, 90 yıl önce yazılmış bazı romanların çeşitli sosyal ve siyasi sebeplerden dolayı günümüze ulaşmamış olması ya da çok geç ulaşmış olmasıdır. Ben bu yazımda Uygur romancılığının 50 yıllık değil, 90 yıllık tarihe sahip olduğunu örneklerle ortaya koymaya çalıştım.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Uygur Edebiyatı, Uygur Türkleri, Uygurlarda Roman, Doğu Türkistan, Çağdaş Uygur Edebiyatı
ABSTRACT
Novel is genre of narrative prose, appeared in 19th century. It took place as a genre in Modern Uyghur Literature in 20th century as a part of reform movement (jadidism). About the history of rise of the novel, there are several opinions in Modern Uyghur Literature. Some literature scholars claim that the novel writing has 50 years of history. The reason behind this opinion results from that many novels wrote 90 years ago could not reach today because of some socio-political reasons. In this study, my purpose is to show 90 years history of Uyghur novel writing with its examples.
KEY WORDS: Uyghur literature, Uyghur Turks, Novel in Uyghurs, East Turkestan, Modern Uyghur Literature.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
ABDURUSUL Amannuri, (1998) Tang Aldida Tuğulğanlar, (Tan Atarken Doğanlar), Şinjiang Halk Neşriyatı, Ürümçi.
AMANNURİ, Polat (2008) Bizge Yétip Kelgen Romanlar (Bize Ulaşmış Romanlar) Asya Kindiki Gazetesi, 17 Nisan 2008.
EMET, Erkin, (1998). Çağdaş Uygur Şiiri Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
POLAT, Muhammet (1991). Edebiyat ve Devir. Şinjiang Halk Neşriyatı.
Uygur Bügünki Zaman Edebiyat Tarihi, (UBET) (2002). Ürümçi: Şinjiang Üniversitesi Neşriyatı.
SULTAN, Azat (1997). Bügünki Zaman Uygur Edebiyati Toğrisida. Şin Jiang Halk Neşriyati.
Şinjiang Üniversite İlmiy Jurnili, (XÜİJ) 2008, sayı 4, s.95.
TURSUN, Nabijan (2020). 1933 ve 1944 Yıllarında Kurulan Doğu Türkistan Cumhuriyetleri Hakkındaki Kaynaklar ve Bu Kaynakların Değeri, Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2020/16, s. 240.
TOHTAYOV, Mehmetemin (1993). Kanlık Yer. Ürümçi: Şinjiang Halk Neşriyati.
Uygur İnsan Hakları Projesi Raporu 2017.
(https://www.rfa.org/uyghur/erkin-tiniqlar/perhat tursun01312020235722.html?encoding=latin)
|
