MTAD


 

 

Baskı-Repressiya Dönemine Giden Süreçte Sovyet Matbuatında Buryat - Moğol Milliyetçi Aydınlar
TEZİÇ, Mustafa Can
MTAD 2023, 20(1): 9-37; DOI: 10.58785/MTAD.20.2023.1.2
E-yayın Tarihi: 3 Temmuz 2023
Makale (PDF 6,5 MB)

 

The Buryat-Mongol National Intellectuals in Soviet Press in the Process Leading up to the Period of Repression
TEZİÇ, Mustafa Can
JMTS 2023, 20(1): 9-37; DOI: 10.58785/MTAD.20.2023.1.2
Published online: 3 July 2023
Article (PDF 6,5 MB)

ÖZET
Millî kurtuluş hareketlerinin ancak dünya devrimci hareketleri ile birleşmesi noktasında destekleyeceğini ilan eden Sovyet yönetimi pek çok milliyetin içerisinden çıkan bağımsızlık hareketini burjuva milliyetçisi veya karşı devrimci gibi söylemler ile meşruiyet dışına itmiştir. Bu politik söylemler Sovyetler Birliği'nin değişik bölgelerinde farklı sosyal ve kültürel yapılara odaklanmış ve 1930’lu yılların sonlarına gelindiğinde bu yapılar tasfiye edilmiştir. Baykal bölgesinde ise başta MOĞOL coğrafyası, MOĞOL tarihi, Budizm, Şamanizm ve Eski Moğol alfabesi gibi bir çok olgu Bolşevik devrimine tehdit olarak algılanmış ve bu kaynaklar üzerinden Buryat-Moğol milliyetçi aydınları hedef alınmıştır. Bu makalede baskı (Rusça. repressiya) olarak adlandırılan döneme giden süreç içerisinde Sovyet matbuatında karşı devrimci olarak nitelendirilen Buryat-Moğol milliyetçi aydınlarının ne şekilde izlendikleri ve eleştirildikleri, hangi temeller üzerinden meşruiyet dışına itildikleri incelenmektedir.

ANAHTAR SÖZCÜKLER

Sovyetler Birliği, Repressiya Dönemi, Buryat, Moğol, Kimlik, Milliyetçilik

ABSTRACT

Although the Soviet government, declared that it would support national liberation movements as long as they are going to unite with the world revolutionary movements, put pressure on the independence movements of various nations by claiming those movements are bourgeois nationalist or counter-revolutionary. This political attitude focused on different social and cultural structures in different regions of the Soviet Union, by the end of the 1930s. In the Baikal region, various national resources and symbols such as Mongolian geography, Mongolian history, Buddhism, Shamanism and the Old Mongolian alphabet, were perceived as a threat to the Bolshevik revolution and Buryat-Mongolian nationalist intellectuals were targeted based on these symbols. In this article during the repression period how Buryat-Mongolian nationalist intellectuals were described as counter-revolutionary, how Buryat-Mongolian nationalist intellectuals were monitored and criticized, and how they were pushed out of legitimacy is going to be observed on the soviet press.

KEY WORDS
Soviet Union, Repression, Buryat, Mongol, Identity, Nationalism

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

ARHİNÇEEV, İ. (1924) Problema Prosveşeniya Otstalıh Natsional’nostey s Toçki Zreniya Leninizma. Jizn’ Natsional’nostey, 1 (6). 45-55.
AMAGAEV, N; MERGEN, A. (1910) Mongolo-Buryatskiy Alfavit’. St. Peterburg: Tipografiya İmpiratorskoy Akademii Nauk.
BATSAYHAN, O. (2014) Mongoliya na Puti k Gosudarstvu-natsii (1911-1945). İrkutsk: Ulan-Ude.
BARADİN (1924). Voprosı Stseniçeskogo İskusstva Buryat-Mongolov. Jizn’ Buryatii, 6. 76-82.
BARADİN, B.B. (1927) Buryat-Mongolı – Karatkiy İstoriçeskiy Oçerk Oformleniya Buryat-Mongol’skoy Narodnosti. Buryatievedeniye. No: 3-4. Ss 39-52.
BAZAROV, B.V; JABAEVA, L.B. (2008) Buryatskiye Natsional’naıye Demokretı i Obşestvenno-politiçeskaya Mısıl’ Mongolskih Narodov v Pervoy Treti XX Veka. Ulan Ude: RAN.
DAMDİNOV, A.V. (1997) V Obnovlençeskom Dvijenii Buryatskogo Buddiskogo Duhovenstva. Buryatskiy Buddizm: İstoriya i İdeologiya. İzdatel’stbo BNTs Assitsiirpvannıy Çlen İzdatel’stvo SO RAN: Ulan-Ude. 79-91.
DAŞİDONDOBE, O. (1931) Ob Odnoy Vredneyşey AtiMarksistskoy Teorii (O Panmongolizme). Vestnik İnstituta Kulturı.
D.M.N. (1929) İtogi Odnogo Disputa. Jizn’ Buryatii. No:2, 64-67.
ERBANOV, M.N. (1933) On İtogah I Oçerdnıh Zadaçah Prozedniya Leninskoy Natsional’noy politiki v Buryatii v Svyazi s Reşeniem Plenum Tsk I NG(b) UPo Natsional’nomu Voprosu. Sovyetskaya Buryatii, 3. I-XXI.
İBRAGİMOV, Ş. (1929) O Proyavleniyah Velikorusskogo Şovinizma i Mestnogo Natsonalizma v Burya-Mongolii. Jizn’ Buryatii, 5, 15-21.
JABAEVA, L.B. (2001) Elbek-Dorji Rİnçino i Natsional’no Demokratiçeskoye Dvijeniye Mongol’skih Narodov. Ulan-Ude.
JAMBOLON, D. (1928) Kak ne sleduet stavit’ vopros o natsional’nom samoopredelenii Mongolii. Revolyutsionnıy Vostok, 3, 235-240. 
JAMTSARANO, Ts. (1907) Buryatskoye Narodniçeskoye Dvijeniye i Yego Kritik. Sibirskiye Voprosı, 22. 17-20.
KOZMİN, N. (1924) Vostok i Buryat-Mongolı. Jizn’ Buryatii, 6, 1-6.
MARKİZOV, A. (1933) O Bar’be na Dva Fronta v Natsional’nom Voprose. Vestnik İnstituta Kul’turı, 2. 8-23.
MANJİGİN, (1928).Protiv Propogandı Natsionalistiçeskoy İdeologii v Buryat-Mongolii i Gnilogo Liberalizma po Otmoşeniyu k Ney. Revolyutsionnıy Vostok, 1-2 (13-13), 237-252.
RİNÇİNO, E. (1927) K Voprosu o Natsional’nom Samoopredelnii Mongolii v Svyazi s Zadaçami Kitayskoy Revolyutsii. Revolyutsonnıy Vostok, 2, 65-78.
TSIBİKOV, G. Ts. (1928) Mongol’skaya Pismennost’, Kak Orudie Natsional’noy Kul’turı. Buryatievedeniye. No: 1-3 (5-7). 11-27.
TSIREMPİLOVA, İ.S. (2014) Obnovlençeskoye dvijeniye v Buddizme na territorii etniçeskoy Buryatii kak sotsiokul’turnoye yavleniye v 1920-e gg. Seriya «İstoriya». 9, 66-71.

.

 


 

Yazışma / Correspondence:

Mustafa Can TEZİÇ ORCID http://orcid.org/0000-0002-6423-1380
Dr. Öğr. Üyesi, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiatları Bölümü.
Adres: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Kütüphane Binası K:6. Sıhhiye/ANKARA
E-Posta: cantezic@yahoo.com

Yazı bilgisi:
Alındığı tarih: 3 Şubat 2023
Yayına kabul edildiği tarih: 21 Mart 2023
E-yayın tarihi:  3 Temmuz 2023
Çıktı sayfa sayısı: 29
Kaynak sayısı: 20


 

 

Ankara Üniversitesi | Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi  | Bölüm Ana Sayfası 
Telif Hakkı © 2004, AÜ DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. Tüm hakları saklıdır.
  Sıhhiye - Ankara, TÜRKİYE
| Tel.: +90312 310 32 80  | Faks: +90312 310 57 13 | E-posta