|
Rus Çarlığından Günümüze Hantı Kimliğinin Sosyokültürel Dinamiklerinin Mekânsal Analizi
TEZİÇ, Mustafa Can
JMTS 2021, 18(2):245-273; DOI: 10.1501/MTAD.18.2021.2.14
Published online: 10 January 2022
Article (PDF 411 KB)
ÖZET
Batı Sibirya’nın Rus devletinin bir parçası olmasından itibaren merkez tarafından bölgede inşa edilen mekânsal yapılanma ile Hantıların geleneksel mekân anlayışları arasında bir çatışma yaşanmaktadır. Bu çatışma sonucunda yaşam alanlarını kaybeden yerli gruplar aynı zamanda kimliklerini ve varlıklarını da kaybetme noktasına gelirlerken geleneksel yaşam tarzlarının, inançlarının ve kültürlerinin şekillendiği bu mekânların yıkımı karşısında bir karşı koyma mekanizması olarak kimliklerini yeniden ürettikleri de görülmektedir.
ANAHTAR SÖZCÜKLER: Sibirya, Hantılar, Rusya, Etnik kimlik, Modernizasyon ve Çevre kirliliği.
ABSTRACT
Since Western Siberia became a part of the Russian state, there has been a spatial conflict among the settlement and administrative politics, which was imposed by Moscow and the traditional land use of the Khantys. Due to the lost of living places, the traditional lifestyles, beliefs and customs, the ethnic identity of the Khantys eradicated over the years. On the other hand, this spatial destruction also leads to the creation of a countermeasure mechanism for the restoration of the Khanty identity.
KEY WORDS: Siberia, Khantys, Russia, Ethnic identity, Modernization and Environmental problems.
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AGNEW, A.J. (2002) Place and Politics in Modern Italy. The University of Chicago Press.
Arktika moy dom. Polarnaya entsiklopediya. Narodı severa zemli. (2001). Red. Z.P. SOKOLOVA, Severnıe Prostorı: Moskova.
BART, F. (1969) Ethnic Groups and Boundaries The Social Organization of Culture Difference. Boston: Little Brown.
BECKER, S. (1994) The Russian Conquest of Central Asia and Kazakhstan: Motives, Methods, Consequences. H. MALİK (edit), Central Asia: Its Straregic Importance and FutureProspect, New York: St. Martin’s Press, 39-65.
BROMLEY, Yu. V. (2008) Oçerki teorii etnosa. –M.: izdatel’stvo LKİ.
BROMLEY, Yu. V. (1987) Etnosotsial’nıye protsessı: teoriya, istoriya, sovremennost’. –M.: izdatel’stvo Nauka.
CRESSWELL . T. (2005) Place a Short Introduction. Blackwell Publishing.
DEMKO, G. (1969) The Russian Colonization of Kazakhstan, P.J. LUONG (Edit). The Transformation of Central Asia. Ithaca: Cornell University Press.
DOLZHENKO, Yu. Yu. (2013) İstoriya razvitiya natsional’nogo obrazovaniya korennıh narodov Hantı – Mansiyeskogo avtonomnogo okruga – Yugrı: Hantı i Mansi. Gumanitarıye i pedagogiçeskiye, yestyestvennıye i tehniçeskiye nauki. No:4 (80), ss. 33-39
DOLZHENKO, Yu. Yu., R.H. ŞAYMARDANOV (2016) İz istorii natsional’nogo obrazovaniya naterritorii HMAO-YuGRI. Ekonomika (Transport Business in Russia). No. 1, 64-66.
ELAYEV, A.A (1994) Buryatiya put’ k avtonomii i gosudarsnvennosti, Moskova.
ERIKSEN, T.H. (2004) Etnisite ve Milliyetçilik. Antropolojik Bir Bakış. (Çev. Ekin UŞAKLI). Avesta – Sosyal Bilim.
HAJDÚ, P. (1968) The Samoyed Peoples and Languages. Indiana University Publications – Uralic and Altaic Series Volume 14. Published by Indiana University. Bloomington Mouton &Co., The Hague, The Netherlands.
HARTLEY, J.M. (2014) Siberia. A History of The People. Yale University Press: New Haven and London.
HARUNOV, R.Ş. (2009) Formirovaniye Tuvinskoy İntelligentsii Putem Vıdvijeniya Korenizatsii Kadrov. Novıe İssledovaniya Tuvı, № 1-2, 273-289.
Historia Rossica – Sibir’ v sostave Rossiyskoy İmperii. (2007) Moskova: Novoye Literaturnoye Obozreniye.
İstoriya Sibiri, cilt 3 (1968) Leningrad: İzdatelstvo Nauka – Leningradskoye oteleniye.
İstoriya Sibiri, cilt 2 (1968) Leningrad: İzdatelstvo Nauka – Leningradskoye oteleniye.
KOSİNTSEVA, E.V. (2013) Hantıyskaya Literatura ot İstokov do Sovremennosti: Temı, Obrazı, Traditsii. Spetsial’nost’: 10.01.02 – Literatura Narodov Rossiyskoy Federatsii (FinnoUgorskaya). Avtoreferat. Dissertatsii na Soiskaniye Uçenoy Stepeni Doktora Filologiçeskih Nauk. Saransk.
LIOBERA, R.J. (1999). Recent Theories of Nationalism. University Collage London: İnstitut deCiéncies Poliues i Socials Barcelona WP. Num. 164.
LINCOLN, W. (1996) “Vahşi Batı” Sibirya ve Ruslar. (Çev. Mehmet HARMANCI) Sabah Yayınları: İstanbul.
MUIR, R. (1997) Political Geography – A New Introduction. Macmillan Press. Houndmills, Basingstoke, Hamphire and London.
NAUMOV, İ.V. (2006) The History of Siberia. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
Oçerki Obşey Etnografii. Aziatskaya Çasti’ SSSR. (1960). Pod red. S.P. TOLSTOVA; M.G. LEVİNA; N.N. ÇEBOKSAROVA, İzdatelsvvo Akademii Nauk SSSR: Moskova.
OLCOTT, M.B. (1987) The Kazakhs. Hoover Institution Press. Stanford University: Stanford, California.
RUD, A.A. (2018) Pojarı v kul’ture vostoçnıh Hantıov: Sovremennıe aspektı. Vestnik arheologii, antropologii i etnografii. No: 2 (41) 128 – 137.
SACK, R.D. (1997) Homo Geographicus a Framework of Action, Awareness and Moral Concern. The John Hopkins University Press.
SACK, R.D. (1986) Human Territoriality – Its Theory and History. Cambridge University Press. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney.
SOKOLOVA, Z.P. (1982) Obskiye ugri (Hantı i Mansi). Etniçeskaya İstoriya Narodov Severa, içinde (İ.S. GURVİÇ), 8-47, İzdatels’stvo Nauka: Moskova.
STAS’, İ.N. (2013) İndustrilizatsiya Hantı – Mansiı okruga kak osnovnoy faktorov razvitiyagorodov neftyanikov vo vtoroy polovine XX. v. Oykumena. No: 2, 95-102.
TAAGEPERA, R. (2013) The Finno-Ugric Republics and the Russian State. United States of America: Routledge.Taylar & Francis Group.
TEZİÇ, M.C. (2017) Yu. V. Bromley’in Metodolojisinde Etnos Olgusunun Dikey ve Yatay Taksonomik Düzlemlerde İncelenişi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. Cilt 14, Sayı 1 (Mart), 185-205.
The Peoples of Siberia (1964) Edit M.G. LEVİN; L.P. POTAPOV. The University of Chicago Press: Chicago and London.
TREADGOLD, D.W. (1957) The Great Siberian Migration. Princeton, New Jersey: PrincetonUniversity Press.
TUAN, Yİ-FU (2008) Space and Place - The Perspective of Experience. University of Minnesota Press. Minneapolis, London.
WİGET, A; BALALAEVA, O. (2014) Neftı, marginalizatsiya i vostoçnıye Hantı. Sibirskiye istoriçeskiye issledovaniya. No: 4, 38-72.
VUORELA, T. (1964) The Fino - Ugric Peoples. Indiana University Publications the Uralic and Altaic Series: Volume 39, Indiana University Bloomington Mouton & Co, The Hague, The Netherlands.
ZEN’KO, A. P. (1995) Sovremennaya etniçeskaya situatsiya v Hantısı – Mansiyskom rayone Hantı – Mansiyskogo avtonomnogo okruga. Institut problem osvoyeniya Severa SORAN.
Elektronik Kaynaklar/Digital Resources
FOMİN, O. (2015) Neftyanı Trolli. Obşaya Gazeta. 6 Kasım.
(https://og.ru/society/2015/11/06/neftyanye-trolli)
Change.org. (https://www.change.org/p/генеральному-прокурору-российской-федерации-прекратить-уголовное-преследование-сергея-кечимова-и-провести-проверку-деятельности-компании-сургутнефтегаз-на-землях-хантов)
Bol’şaya Sovyetskaya entsiklopediya
https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/155840/Ясачны
|
