MTAD


 

 

Proto-Türkçe Söyleme Fiilleri
GÜNGÖR, Selim
MTAD 2022, 19(3):409-427; DOI: 10.1501/MTAD.19.2022.3.19
E-yayın Tarihi:
28 Kasım 2022
Makale (PDF 632 KB)

 

Proto-Turkish Verbs of Speaking
GÜNGÖR, Selim
JMTS 2022, 19(3):409-427; DOI: 10.1501/MTAD.19.2022.3.19
Published online: 28 November 2022
Article (PDF 632 KB)

ÖZET
Türk dilinin Ogur ve Oguz dallanması yalnızca fonoloji alanında değil aynı zamanda sözlüksel alanda da dallanmaya uğramıştır. Kuşkusuz bu dallanmanın meydana gelmesinde dil değişiminin yeri vardır. Söyleme fiilleri de Ogur-Oguz dallanmasında önemli bir ayrım meydana getirmiş görünmektedir. Dolayısıyla sözlüksel alandaki bölünmenin araştırılması, özellikle söyleme fiilleri temelinde, yeniden kurulan proto biçimlere katkı sağlayacaktır.

ANAHTAR SÖZCÜKLER
Söyleme fiilleri, Ogur, Oguz, Proto biçimbirim.

ABSTRACT
The Ogur and Oguz branching of the Turkish language has branched not only in the field of phonology but also in the lexicography. Undoubtedly, language change has a place in the emergence of this branching. The verbs of speaking also seem to have created an important split in the Ogur-Oguz branching. Therefore, investigating the splitting in the vocabulary will to contribute to the reconstructed proto forms, especially on the basis of the verbs to speaking.

KEY WORDS
Verbs of Speaking, Ogur, Oguz, Proto forms.

KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY

Arıkoğlu, E., (2005) Örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük, Ankara, Akçağ Yayınları.
Aşmarin, N. İ., (1994-2000) Çăvaş Sămaxĕsen Kĕneki – Словарь чувашского языка, Cilt I.-XVII. Çeboksarı, Russika.
Baboglu N. İ. ve Baboglu İ. İ., (1993) Gagauzça-Rusça hem Rusça-Gagauzça Şkola Sözlüü, Kişinev, Rekemendovano k İzdaniyu Ministerstvom Navki i Obrazovaniya Respubliki Moldova.
Baskakov, N. A., (1963) Nogaysko-Russkiy Slovar‛, Moskva, Gosudarstvennoye İzdatels‛stvo İnostrannıh i Natsional‛nıh Slovarey.
Baskakov, N.A., Zajaczkowki, A., ve Szapsal, S. M., (1974) Karaimsko-Russko-Pol‛skiy Slovar‛, Moskva, İzdatel‛stvo -Russkiy Yazık.
Boodberg, P., (2008) “T’o-pa Wei Dili” Türk Dili Araştırmaları, Sayı 18, s.495-515. (çev. Pelin Ekşi)
Clauson, G., (1972) An Etimological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford, Clarendon Press.
Dankoff, D., ve Kelly J., (1982) Compedium of The Turkic Dialects I-II-III, Harvard University Printing.
Doerfer, G. ve Tezcen, S., (1980) Wörterbuch Des Chaladsch (Dialekt von Charrab), Budapest, Akadémiai Kiadó.
Doerfer, G., (1963) Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen Band I, Wiesbaden, Franz Steiner Verlag GMBH.
Doerfer, G., (1971) Khalaj Materials, Bloomington, Indiana University.
Doerfer. G., (1993) Chorasantürkisch: Wörterlisten Kurzgrammatiken Indices, Wiesbaden, Harrassowitz.
Durmuş, O., (2014) 18. Yüzyıl Çuvaşçasının Söz Varlığı, Edirne, Paradigma Akademi Yayınları.
Ercilasun, A. B., ve Akkoyunlu Z., (2014) Kâşgarlı Mahmud Dı̂vânu Lugâti’t-Türk, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Erdal, M., (1991) Old Turkic Word Formation vol. I-II, Wiesbaden, Otto Harrassowitz.
Erdal, M., (2004) A Grammar of Old Turkic, Leiden; Boston; Köln; Brill
Eren, H., (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, Bizim Büro Basım Evi.
Fedotov, M. R., (1996) Etimologiçeskiy Slovar‛ Çuvaşskogo Yazıka I-II, Çeboksarı, Çuvaşskiy Gosudarstvennıy İnstitut Gumanitarıh Navk.  
Fischer, J. E., (1747; 1995) Vocabularium Sibiricum: (1747); der etymologisch-vergleichende Anteil (Editör: János Gulya), Frankfurt, Peter Lang.
Gabain, A. von, (2007) Eski Türkçenin Grameri, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. (çev. Mehmet Akalın)
Guo, M., (2017) Sarı Uygur Türkçesinin Ağızları, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enistitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi
Harmatta, A., (1987) Avarların Dili Sorununa Dair, Erdem, Sayı 7, s.11-32. (çev. Hicran Akın)
Németh, Gy., (1990) Kumuk ve Balkar Lehçeleri Sözlüğü, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları. (çev. Kemal Aytaç)
Räsänen, M., (1969) Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki, Suomalais-Ugrilainen Seura.
Róna-Tas, A., (1986) Language and History, Szeged (Editör: Vera Ábrahám)
Röhrborn, K., (1977) Uigurisches Wörterbuch Lieferung 1, Wiesbaden, Franz Steiner Verlag GMBH. https://woerterbuchnetz.de/?sigle=UWB#0
Sinor, D., (1997) “Interpreters in Medieval Inner Asia, Studies in Medieval Inner Asia (Editör: Denisz Sinor), Hampshire, Ashgate Publishing Limited s. 293-320.
Soçineniya (1769) Soçineniya Prinadlejşçiya k‛ Grammatike Çuvaşskago Yazıka.
Starostin, S. A., Dybo, A. V., ve Mudrak, O. A., (2003) An Etimological Dictionary of Altaic Languages, Leiden.
Strahlenberg, J. von, (1730) Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Szeged-1975.
Tavkul, U., (2000) Karaçay-Malkar Türkçesi Sözlüğü, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
TDDS, (2016) Türkmen Diliniŋ Düşündirişli Sözlügi I, Aşgabat.
Tekin, T. (2016) Orhon Türkçesi Grameri, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tekin, T., (1987) Tuna Bulgarları ve Dilleri, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tekin, T., (1988) Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcası, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
Tezcan, S., (1981) “János ECKMANN, Middle Turkic Glosses of the Rylands Interlinear Koran Translation. Bibliotheca Orientalis Hungarica XXI, Akadémiai Kiadó, Budapest 1976 359 s. 8°.” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 279-294.
Useyinov, S. M., (2007) Russko-Kırımskotatarskiy Slovar‛, Simferopol‛, İzdatel‛skiy dom ‘Tezis’.
Yegorov, V. G., (1964) Etimologiçeskiy Slovar‛ Çuvaşskogo Yazıka, Çeboksarı, Çuvaşskoye Knijnoye izdatel‛stvo.
Yudahin, K.K., (2011) Kırgız Sözlüğü, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. (çev. Abdullah B. Taymas)
Yüce, N., (1993) Mukaddimetü’l-Edeb, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.


 

Yazışma / Correspondence:

Selim GÜNGÖR ORCID-iD_icon-64x64 https://orcid.org/0000-0002-9161-6614
Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim dalı, Ankara/Türkiye.
Adres: Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Ankara/Türkiye.
E-Posta: selim61gngr@gmail.com

Yazı bilgisi:
Alındığı tarih: 25 Haziran 2022
Yayına kabul edildiği tarih: 17 Temmuz 2022
E-yayın tarihi:  28 Kasım 2022
Çıktı sayfa sayısı: 19
Kaynak sayısı: 40


 

 

Ankara Üniversitesi | Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi  | Bölüm Ana Sayfası 
Telif Hakkı © 2004, AÜ DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. Tüm hakları saklıdır.
  Sıhhiye - Ankara, TÜRKİYE
| Tel.: +90312 310 32 80  | Faks: +90312 310 57 13 | E-posta