|
Turkmen Turkish According to the Latest Approaches in Grammar
ERDEM, Melek
JMTS 2023, 20(1): 107-123; DOI: 10.58785/MTAD.20.2023.1.7
Published online: 3 July 2023
Article (PDF 873 KB)
ÖZET
Son yıllarda dil biliminde klasik gramer yaklaşımlarından farklı olarak yeni teoriler ve uygulamalar geliştirilmiştir. Chomsky’nin üretici dönüşümlü grameri ve bilişsel yaklaşımlar neticesinde gelişen fonksiyonel gramer, bağlantılı gramer ve istem grameri yaklaşımlarının Türkmen Türkçesi üzerindeki uygulamaları Türk lehçelerinin derin yapılarındaki ortak özellikleri de ortaya çıkarmaktadır.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Türkmen Türkçesi, dil bilimi, Üretici dönüşümlü dil bilgisi, İşlevsel dil bilgisi, İstem dil bilgisi
ABSTRACT
During the recent years, unprecedented theories and technics hsve been enhanced in linguistics apart from the classical grammar approaches. Functional grammar, dependence grammar, valency grammar which developed as a result of cognitive approaches and thanks to Chomsky’s generative-transformational grammar, provides for practices on Turkmen Turkish, also reveal the common features in the deep stuctures of Turkish dialects.
KEY WORDS
Turkmen Turkish, Linguistics, Generativ - transformational grammar, Functional grammar, Valency grammar
KAYNAKLAR / BIBLIOGRAPHY
AKSAN, D. (1929) Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara.
BLAKE, Barry J., (1990) Relational Grammar. London and New York.
CHOMSKY, N. (1965) Aspects of The Theory of Syntax. Cambridge.
ÇARIYAROV, B., (1969) Günorta-Günbatar Türki Dillerde İşlik Zamanları. Aşgabat.
DIK, Simon C., (1989) The Theory of Functional Grammar: Part I: The Structure of Clause. Holland, USA.
HALLIDAY, M. A. K., (1990) An Introduction to Functional Grammar. London, New York, Melbourne, Auckland.
HALLIDAY, M. A. K, C. Matthiessen (2004) An Introduction to Functional Grammar. London: Hodder Arnold
HOCAYEV, B., (1978) Häzirki Zaman Türkmen Dilinde İşlik Formaları. Aşgabat.
LANGACKER, R. W., (2008) Cognitive Grammar: A Basic Introduction. Oxford.
MÜLLER, Ernst-August, (2000) “Valence and Phraseology in Stratificational Linguistics”. Functional Approaches to Language, Culture and Cognition (Eds.: D.G. Lockwood, P.H. Fries, J.E. Copeland), Amsterdam/Philadelphia: 3-21.
ROLFFS, Songül, (1997) Zum Vergleich syntaktischer Strukturen im Deutschen und im Türkischen mittels der Dependenz-Verb-Grammatik. Frankfurt, Berlin, Bern, New York, Paris, Wien.
SGALL, Petr, (1997). “Structure, Meaning and Use”. Reconnecting Language: Morphology and Syntax in Functional Perspectives (Eds.: A. M. Simon Vandenbergen, K. Davidse, D. Noël), Amsterdam/Philadelphia: 73-98.
SIEWIERSKA, Anna, (1991) Functional Grammar. London, New York.
SÖYEGOV, M., A. BORCAKOV, M. SARIHANOV, M. SÖYEGOV, B. HOCAYEV, S. ÄRNAZAROV (2000) Türkmen diliniñ grammatikası: morfologiya. Aşgabat.
STAROSTA, Stanley, (1997) “Control in Constrained Dependency Grammar”. Reconnecting Language Morphology and Syntax in Functional Perspectives (Eds.: A. M. Simon VANDENDERGEN, K. DAVIDSE, D. NOËL), Amsterdam/Philadelphia: 99-138.
TESNIÈRE, Lucien, (1983). “Yapısal sözdizim ilkeleri”. (Çev.: S. R. GÜZELŞEN), Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları Temel Metinlerin Çevirisiyle Birlikte (Ed.: Mehmet RİFAT), İstanbul: 236-241.
VAN VALIN, Jr., Robert D. (2005) Exploring the Syntax-Semantics Interface. Cambridge.
|
